Spreek je dialect

[GerritHondelink]

september Sint Eustatius
September is een machtige maand. Zijn de weergoden goed gestemd, dan is er nergens in de rest van het jaar zo'n enorme mildheid in de zon, is het licht zo verzadigd en de geur van buiten zo indringend.
De vakanties zijn afgelopen.
Al of niet voldaan is de oogst nu vrijwel binnen. Even rust, voordat het land klaar gemaakt wordt voor het wintergoed. De nachten worden nu duidelijk langer en men heeft tijd voor wat gezelligheid.
Iedereen profiteert als het kan nog van de mooie nazomer dagen.
Hoe is de vogeltrek? Zijn er veel eikels? Is er al nachtvorst te melden? Wat zegt dit over de komende winter?


Heide
De heide steet volop in bleui
en hef ne healder peerse kleur.
Het zaandpad oaver ’t heideveald,
slingert tusken de pollen deur.
’n Luk wieder vot stoat der wat beum,
doar, woar het bos begint.
Hier vlakbi-j greuit ‘n paar struukskes dee
nog kort meer op-eschotten bint.
Het is zo waarm dat now de lucht
doar boaven de heide trillen döt.
Een välkske haank der stil te bidden,
tot het ineens noar oonderen schöt .
De iemen goonst um de bleuiende hei.
Nen hagedis flitst oaver ’t pad.
Een plek gel zaand vertealt woar of
’t kenien zien hölke graven had.
De heide lig der stil te dreumen
in zien kleurig zommerkleed.
Meer dat kan gauw veraanderen toch,
as straks het noajoar kommen geet.

Georg Frieman Enschede

Alns is mear ne weet, zee Bestevaa, behalve ne vloo vangen, want da's ne gauwweghead

Wel wetn wil wat röstn is, mot earst learn wearkn. Wie weten wil wat uitrusten is, moet eerst leren wat werken is.

[GerritHondelink]

3 september Gregorius de Grote.
September = herfstmaand
Omdat de meteorologische herfst op 1 september begint, hoewel de astronomische herfst pas rond 23 september start.
Het is ook een oude Nederlandse maandnaam voor september, een traditionele benaming die de verandering van het seizoen aanduidt, ondanks dat het nog steeds een warme zomerse maand kan zijn.

Is het weer op Sint-Gregorius dol
dan kruipt de vos reeds uit zijn hol.
Maar is het schoon en zonder vlagen;
hij schuilt nog veertien dagen.

Blif de zunne wier achter de wolkn hangn ,
dan wol ik dat t'r ene was, wi't h'm vuur mie kon vangn.


Wel van niks weet is nich aaijt onnözzel.

Ie mut oe weten te redden zea de boerinne en ze reuren de soep met de breinoalde...
Dit gezegde vindt zijn oorsprong in het feit dat op het platteland niet alles voor handen was en de winkels en markten niet dichtbij waren.
Je moest van alles verzinnen om je te kunnen redden. Bijvoorbeeld havermout in het beslag voor de pannenkoek als er meel te weinig was.

[GerritHondelink]

Op 4 september viert men onder andere Sint Rosalia van Palermo, ook wel bekend als de Maagd van Palermo.
Een adellijke dame uit de 12e eeuw die als kluizenaar leefde.
September fruitmaand.
Overrijp worden de bramen, de paarszwarte vlierbessen en de knalrode vruchten van de gelderse roos.
De overvloed van de natuur kent geen einde.
Vroeger kwam je vlierbessen bij vrijwel elke boerderij of landhuis in Twente tegen, want volgens de overlevering beschermde de struik tegen heksen, vuur en bliksem.
Deze maand is ook de maand van het oogsten, bonen, bonenkruid, witte kool en het mooie tafel- fruit.(zieke vruchten mogen niet blijven hangen) bonenstokken worden opgeborgen.

De boer is de klos !
Ne grooten veeboer oet Kallenkote
hef vee, dat tevölle stikstof oetstootte.
Van de regering kreege de wacht annezegd,
mear dat veendt den boer geels nig terecht.
Zoo geet mien bedrief mooi noar de klote!
Leo Leurink

Nen wiezn zeg nich wat hee wet, nen döll (dwaas) wet nich wat hee zeg.

Wat leu wet niks, bint niks, meer könt allens. Sommige mensen weten niets; zijn niets; maar kunnen alles.

[GerritHondelink]

5 september Moeder Theresa
Moeder Teresa, was een Albanese katholieke zuster. Zij zette zich in onder de armsten der armen in India. Moeder Teresa werd in 1979 onderscheiden met de Nobelprijs voor de Vrede en is in 2016 heilig verklaard door paus Franciscus.

September met je speenkruid, je dotterbloemen, je koekoeksbloemen, je paardebloemen, die hier en daar nog even durven verschijnen alsof het midden in het voorjaar is.

Op 5 september wordt bewezen,
wat voor weer het de rest van de maand zal wezen.


Steunkousen !
‘n Aarmeudig birrewiefke oet Bommelskous
schreef um steun nen breef noar de Paus.
De hölp van de Paus bleek ‘n misverstaand;
met steunkouzen was zee nig oet ’n braand.
’n Paus kreeg van heur alzoo gin applaus!

leo leurink


Tien leu wet weer as hoonderd beuk.


Keender en kalver wet eur boekmoate nich.
Kinderen en kalveren weten bij het eten geen maat te houden.

[GerritHondelink]

6 september
Op 6 september worden verschillende heiligen herdacht, waaronder: de H. Magnus van Füssen en
de H. Zacharia.

De zwaluwen worden alsmaar onrustiger. Vertrekken we in september, of wachten we tot begin oktober?
Met honderden bij elkaar zijn ze al lang klaar voor het vertrek.
Het is wachten tot hun instinct de juiste impuls gaat geven.

Jan
Jan koomp oet skool, een luk verdreetig
Hef nen berg met strafweark met
250 regels mus é schrieven
Umdat hee nich good op har let
Wa’s d’r gebuurd dan vroog zien mooder
Woarum kreeg ie dan op oen kop…..
“Um da’k nich wus woar de Alpen laggen”
“Ach, jong, ruumt oenen kroam dan op….”
Gedicht van Gerrit Rensink

Dee wet dat hee genog hef, is riek.


De joarn leert wat de daagn nich wet. Alles heeft zijn tijd nodig.

[GerritHondelink]

7 september;Hildward van Dikkelvenne
September, het kan een gouden maand zijn, een waardig afscheid van een zomer.
De sfeer van de herfstmaand is als een heel goede wijn met een eigen bouquet.

Rond Sint-Hildward slaat men de noten.

Twente het joar deur
Had blös de weend en ’t losse zaand
stöf oawer de akkers en de weai’jn
De weentervo’st regeert het laand
met hier en doar wat zwatte kraei’jn
Meer as dan ’s oaven’s de weend zich leg
komt vlökskes noar benee
Zee dwerrelt zacht op hoes en weg,
oawerdekt het Twentse laand met snee
De sneeklökskes bint oetebleujt,
loat treusteloos de köpkes valn
In ’t grös woar leantebloomn greu’jt
dawwelt ‘t vee noe oet de staln
As de vöggel zingt het hoogste leed,
de boernleu gloepens drok zint
dan is het veurjoar en ie weet
dat ‘t leaven wier van niejs begint
In het oosten komp met goolden glood
de zommerzun het laand verwaarmn
Hee zal dit laand, mien mooderschoot,
met ziene stroaln vast umaarmn
In ’n schaa ligt lui de beest te dreumn
hoog steet de zun en braand
Geroeske stearft weg achter de beumn
Wat blif is rös in ’t Twentelaand
De zun zakt weg, langzaam in de eerd
‘t Schiensel van de moan in ’t niej
valt deur de beumn op hoes en heerd
en oawer ’t oale Twentse laand van miej
Van de akkers stiegt de slu’jers op
Zint dat non Witte wieven?
De herfstweend spölt mie um de kop
O, kon ’t meer altied zo blieven.
Benny Nijhof\

Dee nog nooit hef wearkt weet ook nig wat vermeujdheid is.

Gleum'n dooj in de keark; hier mo'j 't weetn. Gezegd als iemand iets gelooft te weten.