Spreek je dialect

[GerritHondelink]

september Sint Eustatius
September is een machtige maand. Zijn de weergoden goed gestemd, dan is er nergens in de rest van het jaar zo'n enorme mildheid in de zon, is het licht zo verzadigd en de geur van buiten zo indringend.
De vakanties zijn afgelopen.
Al of niet voldaan is de oogst nu vrijwel binnen. Even rust, voordat het land klaar gemaakt wordt voor het wintergoed. De nachten worden nu duidelijk langer en men heeft tijd voor wat gezelligheid.
Iedereen profiteert als het kan nog van de mooie nazomer dagen.
Hoe is de vogeltrek? Zijn er veel eikels? Is er al nachtvorst te melden? Wat zegt dit over de komende winter?


Heide
De heide steet volop in bleui
en hef ne healder peerse kleur.
Het zaandpad oaver ’t heideveald,
slingert tusken de pollen deur.
’n Luk wieder vot stoat der wat beum,
doar, woar het bos begint.
Hier vlakbi-j greuit ‘n paar struukskes dee
nog kort meer op-eschotten bint.
Het is zo waarm dat now de lucht
doar boaven de heide trillen döt.
Een välkske haank der stil te bidden,
tot het ineens noar oonderen schöt .
De iemen goonst um de bleuiende hei.
Nen hagedis flitst oaver ’t pad.
Een plek gel zaand vertealt woar of
’t kenien zien hölke graven had.
De heide lig der stil te dreumen
in zien kleurig zommerkleed.
Meer dat kan gauw veraanderen toch,
as straks het noajoar kommen geet.

Georg Frieman Enschede

Alns is mear ne weet, zee Bestevaa, behalve ne vloo vangen, want da's ne gauwweghead

Wel wetn wil wat röstn is, mot earst learn wearkn. Wie weten wil wat uitrusten is, moet eerst leren wat werken is.

[GerritHondelink]

3 september Gregorius de Grote.
September = herfstmaand
Omdat de meteorologische herfst op 1 september begint, hoewel de astronomische herfst pas rond 23 september start.
Het is ook een oude Nederlandse maandnaam voor september, een traditionele benaming die de verandering van het seizoen aanduidt, ondanks dat het nog steeds een warme zomerse maand kan zijn.

Is het weer op Sint-Gregorius dol
dan kruipt de vos reeds uit zijn hol.
Maar is het schoon en zonder vlagen;
hij schuilt nog veertien dagen.

Blif de zunne wier achter de wolkn hangn ,
dan wol ik dat t'r ene was, wi't h'm vuur mie kon vangn.


Wel van niks weet is nich aaijt onnözzel.

Ie mut oe weten te redden zea de boerinne en ze reuren de soep met de breinoalde...
Dit gezegde vindt zijn oorsprong in het feit dat op het platteland niet alles voor handen was en de winkels en markten niet dichtbij waren.
Je moest van alles verzinnen om je te kunnen redden. Bijvoorbeeld havermout in het beslag voor de pannenkoek als er meel te weinig was.

[GerritHondelink]

Op 4 september viert men onder andere Sint Rosalia van Palermo, ook wel bekend als de Maagd van Palermo.
Een adellijke dame uit de 12e eeuw die als kluizenaar leefde.
September fruitmaand.
Overrijp worden de bramen, de paarszwarte vlierbessen en de knalrode vruchten van de gelderse roos.
De overvloed van de natuur kent geen einde.
Vroeger kwam je vlierbessen bij vrijwel elke boerderij of landhuis in Twente tegen, want volgens de overlevering beschermde de struik tegen heksen, vuur en bliksem.
Deze maand is ook de maand van het oogsten, bonen, bonenkruid, witte kool en het mooie tafel- fruit.(zieke vruchten mogen niet blijven hangen) bonenstokken worden opgeborgen.

De boer is de klos !
Ne grooten veeboer oet Kallenkote
hef vee, dat tevölle stikstof oetstootte.
Van de regering kreege de wacht annezegd,
mear dat veendt den boer geels nig terecht.
Zoo geet mien bedrief mooi noar de klote!
Leo Leurink

Nen wiezn zeg nich wat hee wet, nen döll (dwaas) wet nich wat hee zeg.

Wat leu wet niks, bint niks, meer könt allens. Sommige mensen weten niets; zijn niets; maar kunnen alles.