Spreek je dialect

[GerritHondelink]

15 maart Clemens
Dee grote bonen wil etten,
mot meert niet vergaeten .
As de katt’n krolt in Meert,
blif gen’n oaln kater nog bi’j ’n heerd.

Poest de keerse mear oet, Hanna, zee zeunigen Beernd tegen zinne vrouw, toen'e op stearven lag. Ik kan in 't duuster wal doodgoan.


Al sloa’j mie dood. Dit zeg je als je de vraag absoluut niet kunt beantwoorden ondanks de aandrang van degene die de vraag stelt. Ik weet het echt niet.

[GerritHondelink]

16 maart
Een dreugen meert is gold weerd as ’t in april mer reagn wil. Een droge maart is goud waard als het in april maar regenen wil.

Leu dee zegt dat de daag’n zo lang bint, kankert vaak dat ’t leaven zo kot is.


Doodgoan is nich zo slim mer 'n aandern dag bu'j dr kapot van.


As de boer doodgeet wodt de hen slacht. De tering naar de nering zetten (de inkomstenbron is opgedroogd).
De uitgaven regelen naar de opbrengst van het bedrijf.

[GerritHondelink]

17 maart
Gertrud, den mooie broed,
blös de (weenter)keers oet
Dan eindigt de winter kan de kleermaker weer zonder behulp van een kaars zien wat hij doet.
Op Sinte Geertruid, komt de warmte de grond uit. = dan eindigt de winter.

‘n Vèèrk’n geet nich dood van ‘n smerig’n mer wal van ‘n leug’n zoomp’n


Zukke haans he’k a wa is mear heurn kreain, ’s mons leann ze dood oonder ‘t rek. Hoogmoed komt ten val

[GerritHondelink]

18 maart
Un inholdenden maert is geld (gold)waerd. Maart moet niet te warm zijn, dan lopen de knoppen te vroeg uit).

Der goat der meer dood van ‘n draank as van ’n dörst



Wat n dood spul. Wat een saaie bedoening

[Veteraan]

Plat Proat'n in De Museumfabriek

https://www.cm.com/en-gb/app/email-camp ... 1bcc89adb7

[GerritHondelink]

19 maart Jozef.
Sint Joseph helder en klaar,
geeft licht een vruchtbaar jaar.

Als het helder is op Sint Jozefdag,
een goed jaar men verwachten mag.

Een schone Sint Jozef geeft een goed jaar.

Is het mooi en zonder vlagen,
schuilt Sint Jozef nog veertien dagen.

Veur da’w alns könt weet’n bi’w allang versleet’n en is ’t beumke groot is’n potter dood.


Hee hef an 't leren 'n breurken dood. Hij heeft een grote hekel aan leren. Verafschuwen. De uitdrukking herinnert aan de omvangrijke kindersterfte van weleer

[GerritHondelink]

20 maart

Op Sint Joachimsdag, komt dikwijls vuur van pas.

As ne koekoek röp op 20 meert,
is dat veur de boer nen daalder weerd.

Ik do gin doodn pier kwoad. Ik doe geen vlieg kwaad uitsluitend goede bedoelingen hebben, zeer zachtaardig zijn.
Een eigenschap als deze balanceert altijd een beetje op de rand van positief en negatief.
Het kan aandoenlijk zijn dat iemand zo zachtaardig is, maar het kan ook sukkelig overkomen.
Als je zelfs geen hinderlijk insect als een vlieg kunt doodslaan moet je wel een erg goed mens zijn.



’t Heui’j op en de koo dood. De man is gestorven, maar er is nu ook van zijn nalatenschap niets meer over.

[GerritHondelink]

21 maart
Het begin van de lente is niet altijd rijst met krenten.
An Benedictus merkt men wal,
Of men haver zaei'jen zal.

Zo koud als het met het begin van de lente is,
Zo koud is het met het begin van de zomer.
Met zuidenwind op Sint Benooi,
valt het weer in een goede plooi.


Dat zal wa weer n zachte dood hebben. Dat gaat vanzelf wel weer over.


Dat is mie nen doorn in ’t oog of nen neagel an mien doodkist. Dat kan hij volstrekt niet verdragen. Iets dat een mens voortdurend ergernis veroorzaakt.
Deze uitdrukking is ontleend aan de bijbel. Mozes zegt dat alle inwoners van Kanaän verdreven moeten worden, omdat degenen die blijven als doornen in uw ogen zullen zijn.
Een nagel aan mijn doodskist. Dat is voor mij een groot verdriet (waardoor mijn dood bespoedigd wordt).

[GerritHondelink]

22 maart. Lea van Rome
Meert dreug en april nat,
gef völ koren in 't vat.
Stuift het stof in maart,
't is de Boer goud waard = de boeren hebben graag een droge Maart.

Zo dood as nen pier. Morsdood helemaal dood

Dood doon. Slachten. doodmaken Nen vearkn dood laotn doon. Een varken laten slachten.

[GerritHondelink]

23 maart
Maartse regen is geen zegen
As meert gif april weer,
dan gif april meerts weer.

Natuur
"Wat bin ie toch nen naarn kwal,Hendrik "
"Wiezo dat dan?"
"Ajt as wie ant et'n bint, möt ie noar 't huuske.
Hoo kump dat, kö'j dat nich op nen aandre tied doon?"
"Ik kan de natuur nich dwing'n, de natuur dwingt mie".

Ie mot de wepse doodslaon, veurdat e stök. Probeer gevaar vóór te zijn. Het euvel verhelpen voordat het kwaad kan.

Doar helpt gin duuvel of dood an. Het was niet te voorkomen, er was niets tegen te doen

[GerritHondelink]

24 maart
As maert zacht is in wil,
verwacht dan `n kolde april
Heurt non de hoonder kraosken,
Dat gif eier met de Paosken!

Vlegen dood maken helpt neet völ; ai'j der enen dood houwt, komt er tien op de grove. Het is onbegonnen werk.

Lever dood as rood. Liever dood als communistisch

[GerritHondelink]

25 maart Maria Boodschap; Dag van het Ongeboren Kind

Al breg Maria Boodschap lente in`t land,
de kollegheid krig nog völle de oaverhand.
Met Maria Boodschap komt de zwalen weer terug bie de boerderie.

Als Maria Boodschap voor zonsondergang helder is, komt er een vruchtbaar jaar.


Das ’t leste dat de duuvel dretten hef en toen is e dood gaon. Ruwe uitdrukking die wil zeggen dat een bepaald werk zeer onaangenaam is.

[GerritHondelink]

26 maart Ludger van Münster
Een droge maartse wind maakt de Boer goedgezind.

Meerts grös krie`j niet op de balken en septembergrös nich dreug! Al te vroeg voorjaarsweer belooft nog geen goede zomer.


As de eerde oet mest zol bestaon zol elke veerkante centimeter vrucht draangn.


Al lang oonder de eerde lign. Dood en begraven zijn.

[GerritHondelink]

27 maart Rupert van Salzburg
Is op sint rupert de hemel rein,
Dan zal hij ook in juli zijn.

Is het op sint rupert helder en rein,
zo zal het in de zomer zijn.

Boam earde staon. Gestorven maar nog niet begraven. Opgebaard liggen

Dat kan mangs veut in eerde hebben. Dat kan soms moeilijk zijn. ’t Had nog wal veut in eerde vuer a’w ’t eens waarn.

[GerritHondelink]

28 maart
Boet’n w֊ödt now alns wier greun,
op’n balk’n wödt ’t heui beteun.

Veur de olde luu hef `t ende van maert,
altied `n extraatje in de staert.

Ok kleane bees gewt mest.

Bidden en mesten is gin biegelöw. Het komt niet vanzelf, je moet wel terdege meewerken.

[GerritHondelink]

29 maart Jonas van Perzië.

Op St. Jonas, komt dikwijls vuur van pas.

Lachen is gezoond, âj zoer kiekt, wèèrkt dree spiern âj lacht, zes en dettug.


De mestkoar oonderholt de koets. Alleen door hard werken kan men zich iets veroorloven.

[GerritHondelink]

30 maart
Oh maert wat roer ie`j o`w staert, elk is verkolden, hoest en kucht en snakt naor zoele reine lucht.
Maert reurt zien staert en april döt wat he`j wil.
‘t Venaamste is da’j good gezoond bint. En dat oe vrouw good weark hef.


Gezoond verstaand maakt ok van zaand nog wellig laand. Met gezond verstand breng je veel goeds tot stand.

[GerritHondelink]

31 maart
Veel zangvogels zijn terug. De tjiftjaf en de fitis zijn tot vlak in de buurt van de mens met hun ijldunne geluidjes te horen.
Ze verkonden definitief het einde van de winter, het ontwaken van nieuw leven.
Voor maart ziet men liever een wolf in het veld, dan een schaap = De boeren hebben liever dat het niet warm is voor maart.


’n Good hette en gezoond blood,
Is meer weerd as geald en good.


An gezoond wean denk iej nich tötda’j kraank wördt. Aan gezondheid denk je pas als je ziek wordt

[GerritHondelink]

APRIL : lentemaand; grasmaand, paasmaand of eiermaand.
Bij de Romeinen heette deze maand aprilis.
Misschien heeft die naam iets te maken met het Latijnse werkwoord aperire, dat "openen" betekent.
Het zou kunnen wijzen op de bloe¬men die zich in de lente openen.
April doet wat hij wil.
Het weer kan sterk variëren, van herfstachtig tot zomers, en alles daartussenin. Dus wees voorbereid op verrassingen!

1 april

Op St. Justijn, doodt de koude het venijn. Als het op de feestdag van Sint Justijn (1 april) nog koud is, kunnen we verwachten dat de koude periode binnenkort voorbij zal zijn.
Nen boer tusken twee affekaoten, veult zik as nen vis tusken twee katten

’n Gezoond means hef wa meer dan honderd weans’n; nen zeekn hef der mer een (1).


A’w gezoond blieft. Bij leven en welzijn.

[GerritHondelink]

2 april
April aangeduid als lentemaand. Dit is de tijd waarin het nieuwe gras begint te ontspruiten en de natuur weer tot leven komt.
Een prachtige periode waarin de lente zich volop laat zien!
De boer is nu druk, het vee moet naar buiten.
Voor zover dat nog niet gedaan was of kon worden moet er nu toch echt gezaaid, gepoot en geplant worden.
Akkers, weilanden en tuinen hadden de volle aandacht nodig.
Groeizaam weer was gewenst, een beetje van dittum en beetje van dattum.
Niet teveel koude graag en liefst wat regen erbij.

Laot et weer ween wat et wil,
trek gin bostrok uut veur half april.

“Too, laot es zeen!”
“Kan neet zeen,
hef gin ogen”.
Kogels, bommen en raketten
hebt gin ogen.
Leu der achter
wal.
God, laot ons zeen!
Henk Lettink

Gezoond van lief en leedn. Gezond van lijf en leden.
Helemaal gezond. Leden betekent hier ledematen lichaamsdelen de uitdrukking is dus eigenlijk dubbel op
Door het achter elkaar te noemen van 2 woorden met bijna dezelfde betekenis en die ook nog met dezelfde letter beginnen krijgt de uitdrukking een versterkend effect.



Gezoondheid is nich allns, maer zoonder good te pas wean is allns niks. Gezondheid is niet alles, maar als je je beroerd voelt is alles niks waard.