Textiel Industrie

[Arie]

Spinnerij Oosterveld op wandborden en suikerzakjes

[Arie]

Nr. 30 van de lijst. Textielfabiek Holland - Borstelweg.

[Rene]

Eigenlijk wel een beetje mooi geweest met die textiel-industrie. Goed dat die ouwe meuk weg is. Bracht meer bedrijvigheid en daarmee welvaart naar Enschede maar op een gegeven moment is het tijd voor vernieuwing. Ik denk dat ook de meesten hier nog nooit in die textiel-industrie gewerkt hebben.

[enschedeinansichten]

Ik heb niet zelf in de textiel gewerkt maar dat wilde mijn vader ook beslist niet hebben. Mijn vrouw heeft bij Texoprint en de Bamshoeve gewerkt. Ik heb wel indirect gewerkt voor de textielindustrie. Onderhoud en reparaties aan stoomafsluiter en andere appendages. Ook nog aan liften en tandwielkasten.

Zonder de textiel waren we misschien zo groot al Haaksbergen geweest. met textielbaronnen heb ik niets maar wel met de textielindustrie in Enschede.
Als de textiel er niet was geweest was mijn opa's oma's en verder familie nooit naar Enschede gekomen.
Ergo, dan had je dit forum nooit gehad.

[hans]

enschede is door de textiel gevormd ,dat heeft zijn sporen achtergelaten en dat mag , in amsterdam staan de pakhuizen die in de tijd van de oost indische compagnie gebouwd zijn er vaak ook nog steeds en zijn heringericht in plaats van ze te slopen en vervangen.
geschiedenis zit niet alleen in boekjes , maar moet ook zicht en tastbaar zijn.
vernieuwing laat zich niet forceren , dat schept gedrochten.

[Arie]

Nr. 31 en laatste van de lijst. Gerhard Jannink en Zonen - Getfertsingel. Dit is de fabriek Cromhoffsbleek van Jannink.

[Arie]

Er zijn toch wel meer textielfabrieken in Enschede en omgeving geweest, die niet op voornoemde lijst staan. Zoals de Batofabriek aan de Perikweg en Javastraat, Boekelose Stoomblekerij enz.
Ik wil proberen daarvan de komende tijd foto's en eventuele informatie te plaatsen. Alle hulp is welkom is welkom bij het vinden van textielfabrieken/bedrijven die nog niet hier zijn geplaatst.

[Hendrik]

Ik heb niet zelf in de textiel gewerkt maar dat wilde mijn vader ook beslist niet hebben. Mijn vrouw heeft bij Texoprint en de Bamshoeve gewerkt. Ik heb wel indirect gewerkt voor de textielindustrie. Onderhoud en reparaties aan stoomafsluiter en andere appendages. Ook nog aan liften en tandwielkasten.

Zonder de textiel waren we misschien zo groot al Haaksbergen geweest. met textielbaronnen heb ik niets maar wel met de textielindustrie in Enschede.
Als de textiel er niet was geweest was mijn opa's oma's en verder familie nooit naar Enschede gekomen.
Ergo, dan had je dit forum nooit gehad.

Heel veel mensen kunnen een gelijk verhaal vertellen. "ie komt mie nig in de febriek" waren de woorden van mijn vader. Met de textielbaronnen hadden mijn moeder respectievelijk mijn tante's wel van doen. De Menko's, Jannink's, van Heek's, ter Kuile's.Daar waren ze als dienstbode of kokkin werkzaam. Veel over gehoord en deels hier op dit forum van verteld.

[enschedeinansichten]

https://youtu.be/vB8Ol9ip-2A

[Veteraan]

https://youtu.be/vB8Ol9ip-2A

Zelfs de zware en geestdodende onderdelen van het werk kunnen aangeprezen worden als boeiend en verantwoordelijk. Deze propaganda voor dit ongezonde en zware werk is tenenkrommend, hier en daar denigrerend. "Samen" wordt gepromoot in de film, terwijl men geen inspraak had. Zuinig omspringen met materialen, schoon en weldoordacht werken....het komt over als kleinerende eenzijdige "Opvoedkunde".

En dan de Ideeënbus! Innovatie vanaf de werkvloer. Kost niks, bespaart veel. “….waaraan allen veel nut en plezier beleefden”. “Ons gezamenlijk belang”.

Geschiedenis met "mooie" beelden en waarschijnlijk pijnlijke herinneringen.

Het eind suggereert dat dankzij de textielindustrie de mensen modernere huizen kregen, en kerken, ziekenhuizen, musea, sportterreinen, etc.
Ze hebben dat alles zelf verdiend, doordat het is ingehouden op hun loon, waardoor “de baas” het later terug kon geven. Dank u wel, meneer!
Aftiteling: “Alles is bereikt door samenwerking, spaarzaamheid, toepassing van de juiste werkmethode, voorlichting, aandacht bij het werk, nieuwe ideeën en moderne machines.”

Kortom: mooi film, prachtige beelden, foute tekst.

[Arie]

Er zijn toch wel meer textielfabrieken in Enschede en omgeving geweest, die niet op voornoemde lijst staan. Zoals de Batofabriek aan de Perikweg en Javastraat, Boekelose Stoomblekerij enz.
Ik wil proberen daarvan de komende tijd foto's en eventuele informatie te plaatsen. Alle hulp is welkom is welkom bij het vinden van textielfabrieken/bedrijven die nog niet hier zijn geplaatst.

De Batofabriek staat dus ook niet op voornoemde lijst van textielfabrieken. De afkorting BATO betekent Boeren Arbeiders Textiel Onderneming. Het pand is inmiddels grotendeels gesloopt en hier zal dus de wijk Operahof komen. zie ook topic:
viewtopic.php?f=3&t=27320&p=175308&hili ... of#p175308

De voormalige BATO fabriek is gesitueerd aan de Perikweg 97 in Enschede in het huidige stadsdeel Perik. Het terrein wordt omgeven door de Perikweg in het westen, de noordelijke Javastraat en oostelijke Florestraat. De N.V. BATO liet in 1916 een weverij bouwen op een onbebouwd terrein in een nog vrijwel onbebouwde omgeving ten zuiden van de historische kern van Enschede. De inrichting van het terrein is een compact bebouwde kern met daaromheen nieuwere bouwvolumes en enkele open ruimtes binnen een ommuring.
De oprichter van de fabriek, de Boeren en Arbeiders Textiel Onderneming (BATO), was een N.V. van herenboeren, zoals ze in het bouwhistorische rapport van Breteler worden genoemd.1 Het ging waarschijnlijk om rijke(re) boeren met eigen grond en vermogen. In tegenstelling tot de meeste andere textielfabrieken in Enschede en de regio betrof het hier dus geen initiatief van gevestigde textielfamilies.
BATO begon in 1916 als weverij, tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918), die had grote gevolgen voor de textielindustrie. Het betekende een stop op de bloeiperiode die aan het einde van de negentiende eeuw was ingezet. Door de oorlog stagneerde de aanvoer van grondstof waardoor de productie aanzienlijk terugliep. In de tweede helft van de jaren twintig werd de textielindustrie getroffen door de crisis en volgde opnieuw een grimmige tijd.2 Het verlagen van de lonen en inkrimpen van het aantal arbeidsplaatsen leidden in de jaren ‘20 en ‘30 regelmatig tot stakingen en conflicten tussen de fabrikanten en de arbeiders. Misschien dat bij de BATO de verhoudingen anders lagen, maar daarover hebben we binnen het bestek van dit onderzoek geen informatie over gevonden. Wel is bekend dat ook hier in 1926 stakingen plaatsvond.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwam de hele productie door gebrek stil te liggen. Na een korte opbloei van de textielindustrie net na de oorlog, zakte de markt weer in. De industrie verloor door de Indonesische onafhankelijkheid een groot deel van haar afzetmarkt. Ook kon de Europese industrie de concurrentie met de lagelonenlanden nauwelijks aan. Daarnaast nam onder de Twentse bevolking de aversie toe tegen het werken in de textielindustrie. Dit leidde in de jaren ‘50 en ‘60 tot een personeelstekort, dat gecompenseerd werd met het aantrekken van geschoolde buitenlandse werknemers.4 In een tijdsbestek van enkele decennia moest de een na de andere fabriek sluiten. Omdat Twente in de voorgaande eeuw zo afhankelijk was geworden van de textielindustrie had dit desastreuze gevolgen; fabrieksarbeiders werden werkloos en steden moesten opnieuw worden ingericht. In 1957 ging de BATO als een van de eerste bankroet.
Herbestemming liet echter niet lang op zich wachten. Het complex is daarna ruim zestig jaar in gebruik geweest bij Opera Forum Filharmonisch Orkest, later de Nederlandse reisopera, dat in 1960 haar intrek in het complex nam. In 1993 werd Forum Filharmonisch opgevolgd door de Nationale Reisopera, dat sinds 2014 de Nederlandse Reisopera heet.
In 1963 trok ook de afdeling Elektriciteitsbedrijf van de Dienstgebouw Openbare Nutsbedrijven in de BATO. Ook de Dienst Plantsoenen en Begraafplaatsen kreeg er onderdak. Vanaf de jaren 80 is het hele complex door de Nationale Reisopera in gebruik geweest. bron: https://cultureelerfgoedenschede.nl/wor ... avastraat/

[enschedeinansichten]

Arie, 1931.

fabrieken 1931 1.JPG (17.41 KiB) 7184 keer bekeken

fabrieken 1931 2.JPG (44.38 KiB) 7184 keer bekeken

[enschedeinansichten]

Textielfabriek Serphos, Wooldriksweg Plaats: Enschede

bandfabriek Scholten en Van Heek, Joan Coststraat.

textielfabriek van Robers
Plaats: Enschede
Straat: Minkmaatstraat

Texoprint. Hoek Nijverheidstraat, voormalige textielfabriek stoomweverij de Nijverheid
Plaats Enschede
Straat Haaksbergerstraat

textielfabriek van S.J. Menko
Plaats: Enschede
Straat: Kottendijk

textielfabrieken S.J. Menko en Zn.
Eerste foto is de fabriek aan de Molenstraat en de tweede aan de Kottendijk.
Plaats Enschede
Straat Molenstraat

textielfabriek Fa. B. Blijdenstein aan de Haverstraatpassage, de voormalige Burgemeesterstraat
Plaats: Enschede

textielfabriek E. ter Kuile.
Plaats: Enschede
Straat: Kneedweg

textielfabriek Setex
Titel: Oldenzaalsestraat
Plaats: Enschede

Groote Stoom

Kleine Stoom

[Arie]

Bedankt voor deze aanvullende informatie Willem We gaan er mee aan de slag om van de ontbrekende textielfabrieken foto's en evt. informatie erbij te zoeken.

[Hendrik]

https://youtu.be/vB8Ol9ip-2A

Zelfs de zware en geestdodende onderdelen van het werk kunnen aangeprezen worden als boeiend en verantwoordelijk. Deze propaganda voor dit ongezonde en zware werk is tenenkrommend, hier en daar denigrerend. "Samen" wordt gepromoot in de film, terwijl men geen inspraak had. Zuinig omspringen met materialen, schoon en weldoordacht werken....het komt over als kleinerende eenzijdige "Opvoedkunde".

En dan de Ideeënbus! Innovatie vanaf de werkvloer. Kost niks, bespaart veel. “….waaraan allen veel nut en plezier beleefden”. “Ons gezamenlijk belang”.

Geschiedenis met "mooie" beelden en waarschijnlijk pijnlijke herinneringen.

Het eind suggereert dat dankzij de textielindustrie de mensen modernere huizen kregen, en kerken, ziekenhuizen, musea, sportterreinen, etc.
Ze hebben dat alles zelf verdiend, doordat het is ingehouden op hun loon, waardoor “de baas” het later terug kon geven. Dank u wel, meneer!
Aftiteling: “Alles is bereikt door samenwerking, spaarzaamheid, toepassing van de juiste werkmethode, voorlichting, aandacht bij het werk, nieuwe ideeën en moderne machines.”

Kortom: mooi film, prachtige beelden, foute tekst.

Het deel van de "ijverige en slordige huisvrouw" of zo u wilt "slimme of domme" huisvrouw is opgenomen in de Bataviastraat. De buurt waar ik geboren ben. Leuk om de huizen in authentieke staat terug te zien.

[Arie]

Textielfabriek Serphos aan de Wooldriksweg hoek Haaksbergerstraat.
De Textielfabriek Serphos is in de 2e wereldoorlog geheel verwoest en daarna niet meer opgebouwd.

[Arie]

Bandfabriek Scholten en Van Heek aan de Joan Coststraat.

De Band- en elastiekfabriek Scholten & Van Heek B.V. sinds 1893 bestaat nog steeds en is gevestigd aan de Joan Coststraat 36. zie: http://www.scholtenenvanheek.nl/
De bandfabriek is op 10-10-1943 getroffen door een bombardement en in 2012 is bij dit textielbedrijf een grote brand geweest. zie: https://www.tubantia.nl/overig/update-g ... ~a7aa9d97/

[enschedeinansichten]

http://www.scholtenenvanheek.nl/

scholten en van heek.jpg (78.62 KiB) 7114 keer bekeken

koord2.jpg (82 KiB) 7114 keer bekeken

[Arie]

Ik heb er vanmiddag even een kijkje genomen en constateer dat het pand van de Band- en elastiefabriek Scholten & Van Heek B.V. aan de Joan Coststraat 36 aan de overkant van de vroegere bandfabriek Van Heek staat.

[Veteraan]

Meteen Gerrit even begroet?