Enschede-Stad.nl

Artikel uit de Tubantia over opgravingen. Wie weet er meer over "De Graaf van Twente"?

Nieuw licht op Oldenzaalse historie
maandag 23 april 2012 | 14:01

Archeologen Hans Oude Rengerink en Huub Scholte Lubberink Foto: Carlo ter Ellen
OLDENZAAL - Het is de meest spectaculaire vondst bij de opgravingen rond de Oldenzaalse Plechelmusbasiliek tot nu toe. De fundering van wat zo’n 1000 geleden vrijwel zeker het bestuurlijk centrum van Twente moet zijn geweest: het zogeheten Saalgebouw waar de graaf van Twente resideerde.

De geschiedenis van Oldenzaal hoeft misschien niet helemaal herschreven te worden, maar de opzienbarende vondst van de restanten van een muur van oersteen op een fundering van veldkeien in de grond van het Plechelmusplein werpt op zijn minst nieuw licht op de historie van de stad. „Het is”, stelt regioarcheoloog Hans Oude Rengerink vast, „in elk geval een belangrijke aanvulling op de periode van de negende tot de elfde eeuw in Oldenzaal waarvan wij eigenlijk niet veel weten.” Hij durft de stelling wel aan dat de bij de opgravingen blootgelegde muur- en funderingsresten het eerste tastbare bewijs is van wat vermoedelijk het Saalgebouw is geweest waaraan Oldenzaal zijn naam ontleent. Omdat hij het (nog) niet met 100 procent zekerheid kan zeggen, houdt de regioarcheoloog wel een slag om de arm. „Maar de kans is groot dat het zo is”, kan hij zijn enthousiasme nauwlijks inhouden. „Het begint er aardig op te lijken. We zijn nog bezig met graven dus kunnen we nog meer bewijzen vinden.”

Graaf van Twente

In een Utrechtse oorkonde komt tijdens Bernolds periode (1026/7-1054) een Godschalk voor als graaf van Twente. De zeldzaamheid van de naam "Godschalk" in het Nederrijnse gebied doet vermoeden dat het hier Godschalk (I) betreft. Er bestaat geen oorkonde van de schenking van Twente aan het bisdom Utrecht, maar vermoed wordt dat het graafschap Twente aan het begin van de elfde eeuw aan het bisdom is gegeven. Godschalk (I) is dus een graaf in bisschoppelijke dienst.
Twente beslaat in die tijd een groot gebied, inclusief het noordwestelijke deel van het latere graafschap Bentheim (de huidige Duitse inkeping tussen Twente en Drenthe). Volgens Waterbolk zijn er goede redenen om te veronderstellen dat ook het gebied rond de Boven-Berkel, te weten ten oosten van de rivier Rekken, Mallem, Neede, Noordijk en Gelselaar en ten westen Eibergen, Haarlo, Overbiel/Nederbiel en Geesteren ook tot Twente behoort. Twente blijft na de schenking aan het bisdom waarschijnlijk in handen van de lokale graaf, waarvan Godschalk (I) een opvolger is. In de literatuur wordt vermeld dat de graven van Goor eerst in Oldenzaal hebben gewoond. Een blik op de Twentse landkaart leert dat dit centraler is gelegen.
Het graafschap Twente behoort misschien tot Herman II van Westfalen's erfenis en wordt het, indachtig de schenkingen aan Bremen door zijn weduwe aan het bisdom Utrecht geschonken. Latere graven van Twente komen volgens Formsma in de bronnen voor met de achternaam "Van Goor".

Leuk om te lezen waar de naam Godschalk mogelijk vandaan komt. Mijn oma van moeders kant was een Maria Godschalk en een echte Enschedese.

Over Bremen gesproken:
Er gaat op 14 juni een bus naar Bremen.....
Kijk maar: https://drive.google.com/file/d/1fTyAj0 ... 2CiWW/view
Misschien tot ziens. Eventueel op één van de andere reisjes, Borkum of zo.