Beken in Enschede en omgeving

[Arie]

Brakersbeek
Oale Boers Mölle: Watermolen met onderslagrad, korenmolen. Aan het verdwenen zuidelijke deel van de Olieslagweg lag vroeger een weiland genaamd 'Möllenkolk' langs de Brakersbeek. Omwonenden spreken van 'Oale Boers Mölle', dat verwijst naar het erve Vrielink of De Vrieler op zijn oorspronkelijke plek.
Door de aanlag van het kanaal en de haven is de omgeving onherkenbaar veranderd, de plaats van de Molenkolk valt nu precies binnen de kaneelbedding, tegen de zuidelijke oever. bron: https://www.enschedeinansichten.nl/molens

De Brakersbeek hoort met de Koekoeksbeek volgens onderstaand krantenbericht van 12-11-1932 tot het bekensysteem van de Elsbeek. De Elsbeek is hiervoor al besroken in mijn bericht van 4-10-2020.

De brakersbeek lag dus vroeger bij de Welgelegenweg later Olieslagweg. zie: https://straatnamen.enschede.nl/straten/00743/

[Arie]

Koekoeksbeek
Ter hoogte van het Landgoed Drienerlo en de wijk Bruggenmors heette de beek Elsbeek. Stroomafwaarts werd weer de naam Koekoeksbeek gebruikt. Ter hoogte van Twekkelo werd deze beek ook wel de Waarbeek genoemd. Pas ten zuiden van Hengelo kreeg de beek de naam Berflobeek (ook wel Barflosche beek).
bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Berflobeek

zie onderstaand krantenbericht van 14-7-1928
De Brakersbeek en Koekoeksbeek (verderop Waarbeek geheten) waren met de Drienerbeek vroeger sterk vervuilde beken.
In Enschede was dus erve De Koekoek bij Den Brinkhof in Twekkelo. zie krantenbericht 12-11-1932.
Bij de aanleg van het Twentekanaal is deze boerderij verdwenen.

In Enschede ligt nog het bedrijventerrein Brakersbeekhoek.

[Arie]

Marsstedenbeek.
Op internet is bijna niets te vinden over de Marsstedenbeek.
Wel onderstaande brief van waterschap Vechtstromen van 17-10-2016 waarin melding wordt gemaakt van het verplaatsen van de waterloop van de Marstedenbeek i.v.m. uitbreding van het bedrijfsterrein Marssteden. zie: https://repository.officiele-overheidsp ... -34733.pdf
In de kranten werd in het verleden wel vaak melding gemaakt van de schouw van beken w.o. de Marsstedenbeek. Zie ondwerstaand krantenbericht van 19-9-1924.

Ik heb in 2017 nabij het bedrijventerrein Marssteden aan de Twekkelerbeekweg nog dit straatnaambordje van de Marsstedenbeekweg gevonden. Zie ook mijn bericht van 11-6-2017 in topc Straatnaambordjes op: viewtopic.php?f=9&t=27299&p=166448&hili ... eg#p166448
Vreemd genoeg komt de Marsstedenbeekweg niet meer voor in het straatnamenoverzicht van de Gemeente Enschede. zie: https://straatnamen.enschede.nl/straten/?char=m
Wel wordt de Marsstedenbeekweg genoemd in het boekje 175 jaar straatnamen in Enschede 1809-1874 van J. van Ooyik.

[Arie]

Hagbeek
In de oude kranten wordt ook de Hagbeek genoemd.
De Hagbeek is een zijtak van de Rutbeek volgens onderstaand krantenbericht van 22-3-1882.
De Hagbeek staat in verband met de Hegebeek en de Hagmolenbeek volgens onderstaande zinsnede uit het boek "De Overijsselsche Wateren"
De Hegebeek en Hagmolenboek zijn al beschreven in mijn vorige berichten van 2-10-2020.

[Arie]

Nieuwe Beek Boekelo
In Boekelo is er de Nieuwe Beekweg en loopt van de Oude Deldenerweg z.w.-waarts tot de grens van de gemeente. Deze weg is genoemd naar het beekje "De Nieuwe Beek" volgens het straatnamen overzicht van de Gemeente Enschede. zie: https://straatnamen.enschede.nl/straten/00729/?char=N
Waar het beekje Nieuwe Beek precies loopt is mij niet geheel duidelijk.
Ik denk dat het in verband staat met de Hagmolenboek want het Bed and Breakfast pand De Hagmolenbeek is gevestigd aan de Nieuwe Beekweg 175. zie: https://www.chambres-hotes.fr/chambres- ... 714_nl.htm

[Arie]

Zweedebeek
De Zweedebeek is ook een beek in Boekelo en loopt door het gebied De Groote Plooy nabij de Winterhaarweg. zie ook: https://www.ruimtelijkeplannen.enschede ... 2_2.1.html

[Arie]

Vinkebeek
De Gemeente Enschede doet ook de schouw van de Vinkebeek volgens onderstaand krantenbericht van 4-10-2020.
De Vinkebeek loopt dus ten noorden van Enschede via Driene naar de koppelleiding in Hengelo(O). De Vinkebeek staat in verbinding met de Eschbeek. zie: https://mtb.falkmann.nl/2011/12/vinkbeek-wiedickbeek/
De Eschbeek is beschreven in mijn bericht van 4-10-2020.

[Arie]

Wiedicksbeek
de Wiedicksbeek. Het pad, en dus de beek, ligt tussen de Boshofweg en de Wiedicksbeekweg

Ter hoogte van de Wiedicksbeekweg komen de Eschbeek en Vanekerbeek samen en zetten zich voort als bermsloot. Stroomafwaarts in westelijke richting ziet de beek er op het oog natuurlijk uit. De meandering is hier echter een gevolg van uitslijting in een onsamenhangende zandbodem. De beek is hier soms meer dan 2 meter diep en verdroogt de omgeving.
Om deze reden is gekozen voor een natuurlijker tracé dat in een dal ligt, vochtiger is, een beekbodemsamenstelling heeft en mogelijkheden voor waterberging.
Verder wordt een oude loop van de Eschbeek, ten oosten van de Wiedicksbeekweg, weer in ere hersteld. Uiteindelijk gaat de Eschbeek over in de Vinkbeek (of Vinkebeek) en mondt uit in de koppelleiding Hengelo ten zuiden van de Drienerwoldeweg. bron: https://mtb.falkmann.nl/2011/12/vinkbeek-wiedickbeek/

Wieicksbeekweg
Toelichting
Naar de Wiedicksbeek.
Beschrijving
Van de Witbreuksweg n.w.-waarts tot de Haverrietweg.
Geschiedenis
Naar de "Wiedicksbeek" waarlangs deze weg loopt (29 mei 1936). bron: https://straatnamen.enschede.nl/straten/01300/?char=W

[Arie]

Oldenzaalseveenbeek
De Oldenzaalseveenbeek is te vinden bij het landgoed Haagsche Bos aan de Oldenzaalsestraat. zie: http://bidprentjes.historischekringloss ... oelichting
Het landgoed Oldenzaalse Veen ligt daar vlak bij aan de Lossersestraat. zie: https://cultureelerfgoedenschede.nl/wor ... zaalsveen/
De Gemeente Lonneker had ook de schouw over de waterleiding van de Oldenzaalsche Veenbeek. zie bijgaande krantenberichten.

[Arie]

Bolhaarsbeek
De Roombeek, Bolhaarsbeek en de Drienerbeek stromen over het terrein van de campus. De beken stromen deels via de vijvers. Deze vijvers hebben een belangrijke functie in de opvang van hemelwater, van de UT zelf en van de omgeving dat aangevoerd wordt via de beken. bron: https://www.utwente.nl/nl/duurzaamheid/ ... regenwater

De
Zuidelijke Wiedecksbeek ontsprong
in de moerassen ten Noorden van de
Horstlinde en heet nu Bolhaarsbeek.
De oorspronkelijke ('echte') Bolhaarsbeek ontsprong ergens bij de Hoge
Boekel en bewaterde de van Heeksbleek (Zuid-West van 28) via de 'Bolhaarserven (25) en komt als Elschbeek
op ·de Sikbeek uit, ter hoogte van 't
Zelfert. De Sikbeek heet eerst Haverriet-beek en ontspringt ergens onderaan de Lonnekerberg. De vroegere
stadsbeek tenslotte, bewaterde de
Roessinksbleken en liep via Gr. Wageler (21) alwaar de Roombeek er
bijkwam, dook onder 'den Ouden Dijk'
door en werd achtereenvolgens Elsbeek, Koekkoeksbeek en Waarbeek. bron: http://www.twentsetaalbank.nl/docs/Inschrien1974.4.pdf

[Arie]

Sikbeek
De Sikbeek heet eerst Haverriet-beek en ontspringt ergens onderaan de Lonnekerberg. De vroegere
stadsbeek tenslotte, bewaterde de
Roessinksbleken en liep via Gr. Wageler (21) alwaar de Roombeek er
bijkwam, dook onder 'den Ouden Dijk'
door en werd achtereenvolgens Elsbeek, Koekkoeksbeek en Waarbeek. bron: http://www.twentsetaalbank.nl/docs/Inschrien1974.4.pdf

De Sikbeek is nu een onderdeel van de Drienerlobeek en is dus in Hengelo te vinden. zie: https://archisarchief.cultureelerfgoed. ... %20def.pdf

[Arie]

Haverrietbeek
De Kleine Haverriet is de verbinding tussen de Eschbeek en de Haverrietbeek. De nieuwe beekloop dient als piekafvoer van de Eschbeek, voorziet de vloeiweiden ('hooimaten') van water en verhoogt daarmee de natuurwaarden van het gebied. bron: https://www.landschapoverijssel.nl/rout ... hof-espelo
De Haverrietbeek is te vinden in de bossen van Hof Espelo. zie: https://www.vanparidonwandeltochten.nl/ ... ernis.html
De Kleine Haverrietbeek is een deel van de Leutinkbeek. zie mijn bericht van 4-10-2020.

HAVERRIETWEG
Toelichting
Naar het Beekje de "Haverriet"
Beschrijving
Van de westgrens van het landgoed "Hof Espelo" in w.-richting tot de grens van de gemeente.
Geschiedenis
Naar het beekje genaamd "De Haverriet" (29 mei 1936, omschrijving gewijzigd 4 april 1955). De op 29 mei 1936 vastgestelde omschrijving luidde: " van de Weerseloseweg w.-waarts tot de grens van de gemeente. bron: https://straatnamen.enschede.nl/straten/00390/?char=H

[Arie]

Broekmatenbeek
In onderstaande krantenberichten wordt melding gemaakt van de Broekmatenbeek. Over de ligging van de Broekmatenbeek heb ik eigenlijk niet veel kunnen vinden. Ik denk dat het in Boekelo is want in het laatste krantenbericht van 16-1-1930 wordt gesproken over de wateleiding in de Broekmaten.
De gronden van de Broekmaten of Broekmaat ligt dus in Boekelo.
Daar is ook de Broekmaatweg te vinden.

BROEKMAATWEG
Toelichting
Naar de gronden de Broekmaat.
Beschrijving
Van de Boekelosestraat z.w.-waarts tot de Baltinkweg.
Geschiedenis
Naar de hier gelegen gronden genaamd "De Broekmaat" (29 mei 1936). bron: https://straatnamen.enschede.nl/straten/00149/?char=B

[Arie]

Engerinksbeek.
De Engerinksbeek wordt vermeld in krantenberichten. De Engerinksbeek moet in de buurt van Erve Diekman hebben gelegen want in een krantenbericht van 5-2-1935 wordt vemeld dat die beek daar 15 meter is overstroomd.
In die buurt is ook de Engerinksweg te vinden.

ENGERINKSWEG
Toelichting
Naar het oude erve "Het Engerink"
Beschrijving
Van de Olympialaan eerst in z.-, daarna in z.w.-richting tot de Knalhutteweg.
Geschiedenis
Naar het oude erve "Het Engerink" (23 november 1933 voormalig Lonneker; omschrijving vastgesteld 29 mei 1936, gewijzigd 4 april 1955). De omschrijving vastgesteld bij besluit van 29 mei 1936 luidde: "van de Brinkstraat ongeveer z.w.-waarts tot de Knalhutteweg". bron: https://straatnamen.enschede.nl/straten/00262/?char=E

[Arie]

Kazernebeek
Ook de kazernebeek wordt bij de schouwing der waterleidingen in oude kranten genoemd. Deze moet hebben gelegen bij de Broekheurnerweg volgens krantenbericht van 29-7-1932. Ook wordt de Kazernebeek genoemd in een artikel van 'n Sliepsteen nr. 26 jaargang 1991 over de watermolen Ypkemeulen. De watermolen zou gelegen moeten hebben aan de Togtsloot of later Kazernebeek. Het vroegere erve Ypkemeulc, waarnaar later de Ypkemeulenstraat werd genoemd, zie: http://natuurcultuur.nl/download?type=d ... cid=479256

[Arie]

Lippinkhofsbeek.
Ook de Lippinkhofsbeek wordt genoemd bij de historie van de verdwenen watermolen Ypkemeulen:

Geschiedenis
Op 25 mei 1341 verkochten Albert de Langhe en zijn vrouw Evesse hun 'goed ter Ybbikincmoelen' voor 40 Mark Utrechtse munt. ui 1475 en 1499 zijn ook nog vermeldingen van de Ybekemole bekend.
De molen lag aan een aftakking van de Lippinkhofsbeek, die ten noorden langs de huidige Ypkemeulenstraat liep. De vroegere ligging van de beek vormt nog de huidige erfscheidingen. Tegenover de huidige Frederikastraat lag vroeger een vonder over de beek, met een pad naar de Helenastraat. Beneden de vonden vertoonde de beek een verbreding, de 'Mölnkolk', ten oosten ernaast zaten de paalfunderingen nog in de bodem.
Bron: Molens, Mulders, Meesters, H. Hagens, 1978, blz. 411.
Onduidelijk is of in de genoemde jaartallen de molen zelf nog bestond. zie: https://www.molendatabase.org/molendb.p ... mmer=14826

Op een krantenfoto uit de Tubantia van 14-2-1950 is mooi te zien dat de Broekheurnerweg vrijwel ieder voorjaar blank staat door stijging van het water in de beekjes.

[Arie]

Oudematenbeek
Ook de Oudematenbeek wordt genoemd in oude krantenberichten.
De Oudematenweg ligt in Boekelo waar ook de Ganzebosvijver is te vinden.
zie ook: https://www.routeyou.com/nl-nl/location ... ebosvijver

[Arie]

Kloosterhuizenbeek.
De beek ontspringt op de oosthelling van de tot ca. 60 meter hoge
top van de stuwwal Enschede-Oldenzaal,enkele km. ten noorden van Enschede,
als Kloosterhuizenbeek,0ldenzaalse Beek en Veenbeek.Juist op de gemeentegrens Enschede-Losser vormen,deze inmiddels samengevloeide beekjes,samen
met twee korte andere loopjes,de ELsbeek. bron: https://edepot.wur.nl/387759
Zie over de Oldenzaalseveenbeek mijn bericht van 9-10-2020 oen over de Elsbeek mijn bericht van 4 en 8-10-2020.

Kloosterhuizenbeek
De Kloosterhuizenbeek ligt grotendeels in een open agrarisch gebied en is plaatselijk erg diep. Op sommige plekken stroomt het water te snel. Dit is nadelig voor planten en dieren in en om de beek. bron:
https://www.vechtstromen.nl/buurt/proje ... l/elsbeek/
Zowel de Elsbeek als de Kloosterhuizenbeek zijn goed te bereiken voor planten en dieren. Des te belangrijker om te zorgen voor een goede leefomgeving.

De Kloosterhuizenbeek is dus te vinden bij de Zoglandweg. zie https://drimble.nl/bekendmaking/3024909 ... oster.html


KLOOSTERHUIZENWEG
Toelichting
Naar de Kloosterhuizen.
Beschrijving
Van de Oude Losserseweg n.-waarts doodlopend.
Geschiedenis
Naar de vroeger hier gelegen "Kloosterhuizen" (29 mei 1936). bron: https://straatnamen.enschede.nl/straten/00526/?char=K

[Arie]

Overbekkerbeek
De Overbekkerbeek wordt in krantenberichten ook steeds genoemd bij de vermelding schouw waterleidingen van de beken door de Gemeente Lonneker en later Enschede.
Op internet heb ik niets over deze beek kunnen vinden. Volgens onderstaand krantenbericht van 10-8-1972 ligt de Overbekkerbeek nabij de Overbeekweg in Boekelo.

[Arie]

Elsmorsbeek.
De Gemeente Lonneker had ook de schouw over de Elsmorsbeek vanaf erve Elferink tot de grens met Gemeente Weerselo volgens onderstaande krantenberichten.
De Elsmors is nu een industrieterrein in Oldenzaal. zie voor aanleg retentiegebied voor de Elsmors t.b.v. peilbeheer van de Jufferbeek bij piekaanvoeren, in combinatie met natuurontwikkeling in ecologische verbindingszone Jufferbeek (2013) op: https://www.hzoontjes.nl/portfolio-item/721/
De Jufferbeek is vermeld in mijn vorig bericht van 4-10-2020, zie: viewtopic.php?f=23&t=27371&p=185183&hil ... ek#p185183