Beken in Enschede en omgeving

[Arie]

Enschede heeft een haven aan een eindpunt van het Twentekanaal. Ook lopen er enkele beken door de stad. Momenteel zijn de gemeente en het Waterschap Regge en Dinkel bezig om de negen kilometer lange Roombeek weer bovengronds te laten stromen. Deze beek begint bij voetbalvereniging Vosta en loopt door de herbouwde wijk Roombeek en stroomt vervolgens door het G.J. van Heekpark. Andere beken in Enschede zijn:

Boekelerbeek
Broekheurnerbeek
Bruninksbeek
Eschbeek
Glanerbeek
Hagmolenbeek
Heutinkbeek
Houwbeek
Rutbeek (gelijknamig met het Recreatiepark Het Rutbeek)
Teesinkbeek
Zweringbeek
bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Enschede

[Arie]

Waarom loopt er een blauwe streep door deze straat in Roombeek?
Door Charmain Zwijnenberg 26 september 2020

Wij vragen ons een heleboel dingen af. Waarom hangen er driehoekige platen aan de Jacobuskerk? Wat is de betekenis van de cijfers 650 in de Hofstraat? En hoe komt Grolsch eigenlijk aan zijn naam? Deze week: waarom loopt er een blauwe streep door een deel van Roombeek? Wij zetten onze speurneus op!

Als je vanuit de Bosuilstraat de straat Ankrot in loopt, valt je oog ongetwijfeld op een blauwgeverfde lijn op de stoep. De streep loopt door een deel van de straat en eindigt in een steegje. De functie van die streep heeft alles met de Roombeek te maken. Niet de wijk Roombeek, maar het beekje waar de wijk naar vernoemd is.

Terug in de tijd
Even terug in de tijd: vroeger stroomde de Roombeek zichtbaar door de wijk, in de richting van Hengelo. De beek zorgde vooral voor aanvoer en afvoer van het water van de textielfabrieken in de wijk. Op de grasvelden naast de fabrieken werd textiel neergelegd, zodat het linnen door de zon witter werd. Hierdoor steeg de stof in waarde. Het water van de Roombeek werd gebruikt om het linnen nat te houden en om daarna het linnen nog een keer te wassen.

De textielindustrie groeide in de negentiende eeuw enorm. Er was steeds meer water nodig en er werd daarom ook veel grondwater gebruikt. Hierdoor kwamen de beken rond Enschede vrijwel droog te staan. De ruimte werd gebruikt om huizen te bouwen en de beek verdween steeds meer uit het straatbeeld. Ook is de Roombeek verschillende keren verlegd.

Hoog grondwater
Nu de textielindustrie niet meer actief is, staat het grondwater weer bijna net zo hoog als vroeger. Door deze stijging ontstond er veel overlast voor de mensen in de stad. De gemeente heeft toen besloten om de beek terug te laten komen, zodat het weer water kon afvoeren. De Roombeek is nu terug in de wijk. Niet als een klein stroompje, maar als een strak geheel dat bij het karakter van de wijk past.

Loop van de beek
De beek begint nu bij de Kotkampvijver in de wijk Stokhorst. Vanuit de vijver stroomt de beek onder de Oldenzaalsestraat door. Hij zou dan verder moeten lopen in de straat Ankrot, máár daar is niet genoeg ruimte. Daarom stroomt de beek in die straat in een buis onder de grond. En daar komt de blauwe streep om de hoek kijken. Door de blauwe lijn over de stoeptegels, kun je de beek toch nog volgen. Aha!

De beek loopt nog verder. Via de Lonnekerspoorlaan stroomt de Roombeek naar de Roomweg. Via de Deurningerstraat loopt het beekje door richting het Van Heekpark en vanuit daar naar het Abraham Ledeboerpark. Hier is ruimte voor het water om tot rust te komen. Vanuit dit park stroomt de Roombeek over in de Drienerbeek.

Romig
Benieuwd waar de naam Roombeek vandaan komt? Het water in de beek had een romige kleur door de lemige ondergrond. Vandaar! Zo, nóg een mysterie opgelost.
Bron: boekje De Roombeek
bron: https://indebuurt.nl/enschede/genieten- ... tie-recent

[Arie]

zie meer over de historie en de huidige functie van de Roombeek, het boekje "De Roombeek" op: https://indebuurt.nl/enschede/wp-conten ... beek-1.pdf

[Arie]

De loop van de Roombeek

Kotkampvijver
De beek begint bij de Kotkampvijver in de wijk Stokhorst. Deze wijk is voor een deel voorzien
van het gescheiden systeem voor afwatering. Schoon regenwater komt via buizen terecht in de
Kotkampvijver. Het water stroomt dan in de Roombeek.

Leemhof
De Roombeek volgt de Kotkampweg, deels onder de grond en deels als een open beekje. Er
stroomt nog niet zo veel water en de Roombeek is hier dus nog maar een klein beekje. Op een
aantal punten stroomt het water via drainage van de sportvelden in de beek.

Oldenzaalsestraat
De Roombeek stroomt vervolgens onder de Oldenzaalsestraat door en sluit aan op een
historisch stukje van de beek. Dit stukje ligt hier al jaren en wordt nu weer gebruikt

[Arie]

De loop van de Roombeek (vervolg)

Het Ankrot
Het historische stukje Roombeek is maar kort.
In het Ankrot is onvoldoende ruimte in de
straat om een mooie open beek aan te leggen.
Onder het Ankrot ligt daarom een buis om het
water uit het historische stukje Roombeek naar
de beek in de wijk Roombeek te laten stromen.
In het Ankrot kun je toch de loop van de beek
goed volgen door een blauw lint van tegels.

De Roombeek in Roombeek
De Roombeek komt weer boven de grond
op de hoek van de Bosuilstraat en de
Voortsweg. Hier zie je vaak stromend
water, want hier wordt grondwater
toegevoegd aan de beek.

Lonnekerspoorlaan
De beek stroomt langs de Bosuilstraat en gaat
onder de Lonnekerspoorlaan door. Het water
stroomt onder de weg door en komt daarna
weer omhoog. De Roombeek overbrugt dit
hoogteverschil door een tracé te volgen dat
parallel ligt aan de Lonnekerspoorlaan.

[Arie]

De loop van de Roombeek (vervolg)

Roomweg
De Roombeek volgt de Lonnekerspoorlaan in de richting van de Roomweg. Nabij de Roomweg
wordt de beek breder. De beek ligt daar als een soort spiegel tegen Het Rozendaal aan.
De beek transformeert op de Roomweg tot een brede stedelijke beek. De breedte van de beek
is afgestemd op de ruime opzet van de Roomweg die het karakter van een boulevard heeft. Om
grondwateroverlast tegen te gaan zijn de beken vaak wel een meter diep. Als ze dan soms vol
water staan kan er ook heel wat water door worden afgevoerd. Voor de Roomweg is bewust
gekozen voor een brede ondiepe beek omdat dit beter past in de ruime opzet van de Roomweg.
Onder dit deel van de beek is een extra buis aangelegd die zorgt de benodigde drainage en aanvullende afvoercapaciteit. In de richting van de Deurningerstraat wordt de beek smaller maar
ziet er nog wel hetzelfde uit.

[Arie]

De loop van de Roombeek (vervolg)

Walhofstraat
De Roombeek stroomt onder de Deurningerstraat door. Door een slimme constructie brengen
twee diep gelegen buizen het water van de ene kant naar de andere. Het ‘ondiepe’ en het ‘diepe’
water blijven hierbij strikt gescheiden, want ook in de Walhofstraat (het verlengde van de
Roomweg) loopt een ondiepe beek met daaronder een buis.
De ondiepe beek loopt tot vlak bij de Minister De Savornin Lohmanlaan. Daar gaat de ondiepe
beek via een waterspeelplaats over in een ondiepe beek in het Van Heekpark.
De beek wordt hier weer omgeven door groen. In het park komen de ondiepe beek en de
ondergrondse buizen samen.

[Arie]

De loop van de Roombeek (vervolg)

Roessingh
Vanuit het Van Heekpark stroomt de
Roombeek via het Van Lochemsbleekpark
langs de Roessinghsbleekweg. De Roombeek
stroomt onder de Roessinghsbleekweg door
en komt uit in de tuin van het Roessingh. De
beek stroomt door de tuin van het Roessingh
langs de manege naar het Ledeboerpark.

[Arie]

De loop van de Roombeek (vervolg)

Ledeboerpark
De Roombeek stroomt in het
Ledeboerpark grotendeels zoals
deze vroeger liep. De Roombeek
stroomde hier altijd langs, maar is
in het verleden ook aangepast aan
het park. Nabij het Ledeboerpark is
er ruimte om het vele water dat bij
hevige neerslag via de Roombeek
uit de stad stroomt, even tot rust
te laten komen. Met de aanleg van
een ‘overstromingsgebiedje’ wordt
ook het oude karakter van beken
(een smalle bedding met vloeiweiden
ernaast) deels terug gebracht.

[Arie]

De loop van de Roombeek (slot)

Drienerbeek
Vanuit het Ledeboerpark
stroomt de Roombeek over
in de Drienerbeek. Dit was
lang geleden niet zo. De
aanleg van de historische
Roombeek is onmogelijk, door
ingrepen zoals de aanleg van
het Twentekanaal. Daarom is
de Roombeek zeventig jaar
geleden al aangesloten op de
Drienerbeek.

De Drienerbeek ligt voor een deel op het terrein van de Universiteit Twente. Bij de aanleg van
de Universiteit zijn delen van de Drienerbeek omgevormd tot vijvers. Sommige kunnen worden
omgezet in de oude beekloop. Tot slot stroomt de Roombeek verder naar Hengelo.
bron boekje Roombeek: file:///E:/enschede/a%20tm%20c/boekje_de_roombeek-1.pdf

[hans]

als je vroeger in de roombeek ging staan ,had je al naar gelang welke dag het was blauwe groene of rode benen als je er weer uit kwam...

[Arie]

als je vroeger in de roombeek ging staan ,had je al naar gelang welke dag het was blauwe groene of rode benen als je er weer uit kwam...

Nu kun je daar rustig pootje banden in de Roombeek aan de Roomweg. Alhoewel sommigen daar hun auto parkeren.

[Arie]

als je vroeger in de roombeek ging staan ,had je al naar gelang welke dag het was blauwe groene of rode benen als je er weer uit kwam...

Vroeger werd de Roombeek inderdaad gebruikt voor het bleken van textiel. De straatnamen Roessinghsbleekweg en Stroinksbleekweg herinneren daar nog aan.

ROESSINGHSBLEEKWEG
Toelichting
Naar 'Roessinghsbleek" die hier vroeger lag.
Beschrijving
Van de Hengelosestraat n.o.-waarts tot de Kottendijk-hoek Mozartlaan.
Geschiedenis
Naar de "Roessinghsbleek" die hier vroeger lag (27 april 1899 voormalig Enschede, omschrijving gewijzigd bij besluiten van 29 mei 1936, 12 december 1960 en 19 maart 1973). Bij besluit van 29 mei 1936 is de omschrijving grensweg van de Hengelosestraat tot de Kottendijk gewijzigd. bron: https://straatnamen.enschede.nl/straten/00840/?char=R

STROINKSBLEEKWEG
Toelichting
Naar "Stroinksbleek" die hier vroeger lag.
Beschrijving
Van de Roomweg n.-waarts tot de Lijsterstaat.
Geschiedenis
Naar de "Stroinksbleek", die hier vroeger lag (27 april 1899 voormalig Enschede, omschrijving gewijzigd bij besluiten van 29 mei 1936 en 20 mei 1957). Bij besluit van 29 mei 1936 en 20 mei 1957). Bij besluit van 29 mei 1936 is het in voormalig Lonneker gelegen gedeelte bij deze weg gevoegd. bron: https://straatnamen.enschede.nl/straten/00974/?char=S

[Hendrik]

Die kleuren waar Hans het over heeft kwam door de ververijen die hun afval "gewoon" loosden op de beken die er liepen. Lang heel lang heeft men een vergoeding hiervoor aan de Baron van Twickel moeten betalen. Die werd omdat het allemaal zijn richting stroomde mee geconfronteerd op zijn landgoed . Ongeveer 100 jaar geleden werd aan de Bruggertstraat, toen Bruggertsteeg genoemd een waterzuiveringsinstallatie gebouwd. Die heeft nooit goed gewerkt en vlak na de oorlog kwam de huidige waterzuivering tot stand. De dienstwoning van die oude installatie staat nog steeds aan de Bruggertstraat.

[Hendrik]

Bruggertstraat

Schermafdruk 2019-12-06 16.37.52 - kopie.png (316.8 KiB) 14050 keer bekeken

Bruggertstraat

[Arie]

Die waterzuiveringsinstallatie aan de Bruggertstraat is nu een ondergrondse bergbezinkbassin en daarheen gaat ook deze Usselerstroom. Deze waterweg is ook te vinden bij de Jacobsrietweg en bij de Helmerstraat zag ik nog onderstaande informatie van de Usselerstroom op de Flamingoroute.

[Arie]

Ik heb enkele jaren geleden bij die bergbezinkbassin aan de Bruggertstraat eens een kijkje genomen en o.m. deze foto's gemaakt.

[Arie]

Houwbeek.
De Houwbeek begint nu ten zuidwesten van Enschede. Het ontvangt een geringe hoeveelheid water vanuit de Usselerstroom via een p.v.c.-buis in het talud, en mondt uit in de snelstromende en bodembeschermende watergang langs de snelweg (20-9). Voorheen ontsprong de Houwbeek inzuid-eschmarke. De beek ligt gedeeltelijk in een beekdal (geomorfologisch gezien). De voormalige, niet op de ligger staande, bovenloop heeft nu nog een totale lengte van ± 2800m. Grondgebruik. Bronactiviteit. Droogstand. Regulatie. Vegetatie. ude situatie. Hydrobiologisch. Verontreinigingsbronnen. De oude bovenloop bij Horstkamp en Stroïnk, stroomt samen met de beek bij de Helmerhoek, door een landgoed. Verder is het grondgebruik hoofdzakelijk agrarisch ingericht, naast stedelijk bij de en Enige bronactiviteit zien we bij de oude bovenloop in Zuid-Eschmarke. Hier bevinden zich twee vijvers met overstort en een zompige laagte bij een bosrand. De Houwbeek valt in de zomer bij lage waterstand van de Usselerstroom droog doordat de p.v.c.-buis dan boven het water uitsteekt. f de bovenlooop droogvalt, is mij onbekend, maar volgens een terreinbeheerder zou de beek bij Horstkamp water blijven voeren tijdens droge zomers. De Houwbeek samen met zijn oude bovenloop bij Horstkamp en de voor de bergingsvijver hebben alle nog een natuurlijke loop. In de benedenloop is de Houwbeek, daar waar zij grenst aan cultuurland breder gemaakt. De , eens nog de oude loop van de beek, bezit ook nog een natuurlijk profiel maar wordt door stadsafval en geringe waterafvoer verstoord. De en 2 ondergaan hetzelfde. Zij worden tevens door bergingsvijvers ontregeld. De tenslotte is een deels nieuwe en deels vergraven watergang, zonder natuurlijk profiel en voorzien van een 2 x i\ m brede onderhoudsberm. De ongestoorde trajecten zoals bij Horstkamp, Stroïnk en Heimer bieden nog een prachtige vegetatie. In benedenstroomse richting bezit de Houwbeek ook nog vele houtwallen en bossen, deze zijn echter ten dele verruigd of verstoord. ok langs de en komen nog fraaie houtopstanden voor die het oorspronkelijke beeld in herinnering roepen. Evenals bij de Veldbeek is bij de Houwbeek het bovenstroomse gebied door de aanleg van de Usselerstroom afgekapt geworden. De beek ontsprong toen in het Horsterveld en nabij Zuid-Eschmarke en stroomde ten noorden van Broekheurne, richting de Heimer om daarna naar het zuiden afte dalen, richting Veldbeek waarna ze bij Teesinkbos zich weer splitsten. De Houwbeek ging daarna bij de Boekelerhoek over inde Twekkelerbeek. De Houwbeek bezit een makrofauna bestand dat overeenkomst met dat van een natuurlijke beek. Geen puntlozingen, wel komt het regenwater via het gescheiden rioolstelsel van Enschede-Zuid in de bergingsvijvers. Dit water komt nu echter in de Bruninkbeek en vervolgens de Usselerstroom. bron: Waterschap Regge en Dinkel

[Hendrik]

Ik woon al 43 jaar vrijwel vlak naast de Houwbeek in Stroinkslanden. Uit mijn kinderjaren herinner ik mij dat er stekelbaarsjes in gevangen werden. Al die 43 jaren dat ik er nu woon heb ik er nog nooit water door zien stromen.

[Arie]

Teesinkbeek
De Teesinkbeek (tot medio jaren '70 Veldbeek genoemd) is een beek in de gemeente Enschede in de Nederlandse provincie Overijssel. De grotendeels gekanaliseerde beek begint als zijtak van de Usselerstroom ten westen van de wijk Helmerhoek in Enschede en stroomt door het Teesinkbos en de noordzijde van het dorp Boekelo. In het verleden begon de beek aan de noordzijde van het Teesinkbos als zijtak van de Houwbeek (Broekheurnerbeek). Ze stroomt aan de noordzijde van het dorp Boekelo en vloeit ten westen van die plaats met de Rutbeek samen tot de Boekelerbeek. bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Teesinkbeek

TEESINKBEEK-VELDBEEK
De Teesinkbeek begint als effluentleiding van de rioolwaterzuiveringsinstallatie Enschede-Zuid en mondt uit in de Boekelerbeek. De beek staat in zijn geheel op de ligger van het waterschap. De beek ligt niet over de gehele lengte in een beekdal. Grondgebruik. Bronactiviteit. Droogstand. Regulatie, Vegetatie, ude situatie, Hydrobiologisch. Verontreinigingsbronnen. Chemische waterkwaliteit. Waarde van het beekstelsel. Bedreiging. Bescherming. Het grondgebruik is sterk wisselend en loopt van recreatiegebied via landbouw-, natuur-, en woongebied naar landbouw- en bosgebied. Geen bronactiviteiten. Door het continue lozen van effluent water valt de beek niet droog maar bereikt zelfs hoge stroomsnelheden. De beek vertoont over de gehele lengte een hoge graad van natuurlijkheid, met als uitzondering het beginpunt en de herkomst van het water. De beek wordt bijna over de gehele lengte door houtwallen en bos begeleid, voorzien van een rijke kruidengroei, met name bij het crematorium, Teesinkbos en nabij Keizersbrug bij de uitmonding. De watervegetatie ontbeekt echter in zijn geheel. In de situatie voor aanleg van de Usselerstroom ging de Bruninkbeek over in de Veldbeek. Bij Teesinklanden was er een splitsing naar de Houwbeek. P.M.. Het stroomgebied van de beek begint met de effluentafvoer van de rioolwaterzuiveringsinstallatie Enschede-Zuid. In Boekelo ontvangt de beek gezuiverd bedrijfsafvalwater van Texoprint en effluentwater van de zuivering van Boekelo. De lozing van Texoprint kleurt het water grijs/blauw, hetgeen visueel onaantrekkelijk is. Het water van de beek bestaat voor een groot percentage uit effluent, afkomstig van drie zuiveringen. De kwaliteit zal dusvrij slecht zijn. De waterkwaliteit drukt een negatief stempel op de waarde van de beek. Landschappelijk ishet echter een zeer fraaie beek (meandering, veel houtwallen en bossen). m de waarde van de beek te verhogen, moet dan ook met name de waterkwaliteit verbeterd worden. Inde bovenloop vormen de vele zomerhuisjes en tuinen, een bedreiging voor dewaarde van het bos met zijn oorspronkelijke vegetatie. Verder vormen de military en de stedelijke invloedssfeer eenverstoring. Met name de houtwallen inde bovenloop worden door veevraat aangetast. - Saneren van de vuilwaterbronnen en opschoning van de bodem. - Basisafvoer van Bruninkbeek voor Veldbeek. - Handhaven natuurlijk karakter. Mogelijk kan het water van de Houwbeek verruild wordenmet dat van de Teesinkbeek zodat de dan goede waterkwaliteit ook positieve gevolgen heeft voor de Boekelerbeek. bron: Waterschap Regge en Dinel