MET VIDEO Je ziet ze slecht en nu hoor je ze ook al niet meer: de nieuwe elektrische stadsbussen in Enschede. Op het meest beruchte kruispunt van Enschede leidt dat dagelijks tot bijna-ongelukken. „Dit is levensgevaarlijk, maar niemand doet iets.”
Joost Dijkgraaf 23 jan. 2024 Laatste update: 10:27
Eén bakfiets, twee hardlopers, drie voetgangers, vier automobilisten, vijf fietsers. En allemaal bewegen ze kriskras door elkaar, over busbaan, fietspad en autoweg. En ohja, dan duikt er van achter een laaghangend zonnetje ook nog om de paar minuten een fluisterstille witte stadsbus op.
Welkom op het meest krankzinnige kruispunt van Twente.
Vijf keer raak
Dagelijks gaat het hier bijna mis, op de kruising Lonnekerspoorlaan met de Roomweg in Enschede. Af en toe is het echt raak, zoals bij de man op een elektrische fiets die zwaargewond raakte twee jaar geleden. Elk jaar zijn er ongelukken, elke week incidenten.
Met de nieuwe elektrische stadsbussen is het kruispunt er niet veiliger op geworden. „Dit is niet te doen.”
Het kruispunt zit recht tegenover de redactie van deze krant. Vanaf de redactievloer hebben we dagelijks zicht op het punt en zien - of horen we - het misgaan. Vorige week werd een nieuw dieptepunt bereikt: op één middag ging het vijf keer mis. Of beter gezegd: bijna mis, want een echte aanrijding kon steeds - toeeeetttttt- nét op tijd voorkomen worden.
Trambel
Tijd voor een steekproef en een diepere analyse van het kruispunt. Het probleem: er is zoveel beweging, dat zelfs buschauffeurs het eng vinden om er langs te rijden. „Het is een levensgevaarlijk kruispunt, dat weet elke chauffeur”, zegt Neshan van Rrreis van achter z'n stuur. Hij schudt zijn hoofd: „Maar niemand doet iets.”
Als wij niet zouden remmen, zouden er weinig overlevenden zijn op dat kruispunt
Buschauffeur Harry
Wat hij zelf kan? De chauffeur trapt op een pedaal van zijn nieuwe, witte elektrische stadsbus. Er klinkt een soort trambel. „Hoor je dat? Dit is een nieuw geluid dat we kunnen inzetten bij gevaar.” Juist omdat de bus zo stil is dat niemand hem hoort. Chauffeurs kunnen de trambel gebruiken als alternatief voor de claxon. „Dat helpt iets, maar nog niet veel”, vindt collega Harry.
Het grootste probleem van het kruispunt op Roombeek is dat de weg schuin over de busbaan én een dubbel fietspad van fietssnelweg F35 loopt. Vooral die schuine ligging maakt het onoverzichtelijk en gevaarlijk. Iedereen die er wel eens oversteekt voelt de onzekerheid: mis ik iets? Zie ik wel alles?
Een bushokje belemmert het uitzicht van de ene kant, de ‘kijkhoek’ de andere kant. Toch is het niet mogelijk om het kruispunt ‘haaks’ te maken, wat het veel veiliger zou maken. „De busbaan en fietssnelweg lopen namelijk parallel aan de oude spoorlijn, daar is bij de heropbouw van Roombeek bewust voor gekozen”, weet verkeerskundige Rens Haverslag van de gemeente Enschede.
Uren filmmateriaal
Op twee verschillende middagen filmen we alle verkeer op het kruispunt. We zien chaotische taferelen. Vier keer gaat het voor de ogen van onze camera bijna mis, en kan de stadsbus net op tijd in de ankers. Een vrouw met kinderwagen ziet maar net op tijd dat er een bus opduikt in haar ooghoek. Auto’s belandden, speurend naar fietsers, stilstaand op de busbaan, en kunnen geen kant op met een naderende bus.
„Ik reed er vorige week nog”, vertelt Joop van Bel, voorzitter van Veilig Verkeer Nederland afdeling Enschede. „Je voelt het ongemak. Er hing toen ook nog een laagstaande zon, de witte stadsbus zag je amper in het felle licht. En die hoorde je al helemaal niet meer. Gevaarlijk.”
En daar gaat het weer bijna mis, zoals de hele dag door ... © Still video Joost Dijkgraaf
Bussen rijden als gekken?
Een veelgehoorde opmerking: niet alleen het kruispunt is gevaarlijk, ook het gedrag van buschauffeurs is dat. Officieel mogen bussen 30 kilometer rijden op het stuk, maar niet alle chauffeurs houden zich daar aan. Van Bel ergert zich er ook groen en geel aan. „Doe het nou rustig aan, denk ik dan. Maar nee, ze willen even ‘lekker wat tijd inlopen‘ op de busbaan.”
Op de beelden tijdens de steekproef haalt het gros van de chauffeurs netjes de voet van het pedaal. „Als wij niet zouden remmen, zouden er weinig overlevenden zijn op dat kruispunt”, werpt buschauffeur Harry met enig gevoel voor drama tegen. „Maar er zijn ook collega’s die denken: ik heb voorrang dus ik knal gewoon door”, vult chauffeur Jasper aan.
Verkeerskundig uitbehandeld
Het meest uitdagende verkeersprobleem van Enschede werd al geregeld aangepast. In 2017 vond er een versmalling plaats, zodat bussen niet meer langs elkaar konden rijden op het punt. Er waren proeven met grote pionnen. Chauffeur Harry vindt het weinig helpen. „Die knik in de weg slaat nergens op, dat helpt helemaal niet. Laat ze er knipperbollen neerzetten die waarschuwen dat er een bus aankomt.”
Vanuit 'verkeerskundig oogpunt’ is de kruising eigenlijk allang uitbehandeld, stelt deskundige Haverslag. Het kruispunt is een soort verkeerspuzzel die zelfs de slimste koppen al hoofdpijn heeft bezorgd. Met zijn bijzondere schuine ligging is het waarschijnlijk zelfs uniek in Nederland. „We hebben alles ingezet: stopborden, wegmarkering en een versmalling. Een keer houdt het op.”
Laatste noodgrepen als verkeerslichten (‘te gecompliceerd’) en een brug of tunnel (‘er is daar geen ruimte om de weg met een hellingsgraad langzaam te laten zakken of stijgen’) werden al eerder afgeschoten. Dat geldt ook voor de door Harry gewenste knipperbollen. „Want wat is de boodschap die je daarmee uitdraagt? Als het niet knippert, hoef je dan niet op te letten?”, vraagt Haverslag retorisch.
Het is meteen de belangrijkste boodschap. Opletten, het is de laatste - en enige - remedie tegen het moeilijkste kruispunt van Twente. Elke keer weer.
Bron en video en meer foto's zie: https://www.tubantia.nl/enschede/weer-g ... ~aeb39701/
