Rijk of arm, goede of slechte tijden, op Oudejaarsavond moest er in vroeger dagen vlees gegeten worden.Arie schreef: ↑wo dec 27, 2017 11:48 amIk heb ze vandaag maar weer eens gekocht, de opgerolde kniepertjes.enschedeinansichten schreef: ↑do dec 22, 2016 7:56 pmJa Arie ik heb een elektrisch kniepertjes ijzer en bakte ze samen met mijn moeder.Arie schreef:Vandaag 246 jaar geleden was er in Coevorden een ijzerkoekenoproer. zie hiervoor op: https://nl.wikipedia.org/wiki/IJzerkoekenoproer IJzerkoeken zijn dus kniepertjes, die vroeger rond deze tijd werden gebakken. Worden er er tegenwoordig in Enschede nog kniepertjes gebakken?
Er ook zoiets als Rolletjes en kniepertjes. Volgens mij symboliseerde het rolletje het opgerolde oude jaar en de vlakke uitvoering het nieuwe jaar.
Bij ons thuis kwam er altijd een joekel van een karbonade op tafel die wij kinderen natuurlijk niet op konden maar waar onze vaders zich barmhartig over ontfermden. Er was in oude tijden echter meer lekkers. Het was ook de tijd voor de koekenbakkers…………
IESEBAKKENKOKENS
Van Kerst tot Nieuwjaar kregen de boerenmeiden en knechten vrij om de feestdagen thuis bij hun ouders in eigen familiekring te vieren. Van de boerin kregen ze een soort kerstpakket in een geknoopte zakdoek mee dat bestond uit;
Koffieboon’n in ’n toet’n
’n metwost en ’n witt’n stoet’n
Dit werd in de gezinnen met vreugde en dankbaarheid ontvangen.
Men noemde deze korte vakantie; ”hen kook’n goan.” Want in die tijd werden thuis de nieuwjaarskoeken gebakken.
Het bakken van de koeken die rond Enschede “iesebakkenkokens” werden genoemd, gebeurde tussen daarvoor bestemde nieuwjaarkoekenijzers. Het is een ritueel dat nog stamt uit de tijd van de Germanen die koeken bakten in de vorm van oude mannen of dieren. Ook de speculaaspoppen met Sinterklaas hebben deze oorsprong.
De “niejjoarskokens” waren vrij groot, dik, langwerpig of rond en gebakken van meel, suiker, boter, eieren en anijszaad. De “knieperkes” ( lekker met slagroom) die we nu nog kennen, zijn een kleine versie die de tand des tijds hebben doorstaan en nog altijd met nieuwjaar worden gebakken.
Hoe rijker de boer , edelman of burger was, hoe mooier bewerkt waren de bakijzers . De door een smid in spiegelbeeld op het ijzer aangebrachte figuren werden afgedrukt op de koeken. Meestal waren het de wapens van de eigenaren gecompleteerd met een religieuze afbeelding.
Op de foto zien we het fraaie ijzer van de bewoners van Hof Espelo; Herm. Davina en Catrina Hampsink met beider wapens en het jaartal 1733.
Ons medelid Theo Davina zal blij zijn met het plaatje. Hij is zeker familie, want alle Davina’s stammen af van Philippus Davina die als officier van het Spaanse leger tijdens de Tachtigjarige Oorlog in 1605 meekwam met legerleider Spinola naar Oldenzaal… Een van zijn nakomelingen trouwde met de erfdochter van Gerhard Hoffmeyer de schatrijke rentmeester van Hof Espelo…