Spreek je dialect

[GerritHondelink]

10 feb Scholastica van Monte

Op Februari tien, houdt de winter voor gezien.

Krolse kat
Anneloes wör wakker van ne kat
dee ‘s nachts in heare dakgöt zat
Zee vroog too in de buurt te pas
van wel dee rooie kat wal was

Joop zear hear too: “Anneloes,
mischien zöch hee wal noar ne poes
In meart geet ‘s nachts de krolse kat
altied luud mauwend óp ‘t rabat”
Tony Jochem

Dee leefde wil ontvangn, mot ook leefde kunnn gemmn.


Vrouwleu leefde is lekker as wien, mar kan zo veraandern in azien.! Vrouwenliefde is zo lekker als wijn maar het kan zo veranderen in azijn.

[GerritHondelink]

11 feb
Vliegen, muggen, wespen en horzels worden in de taal van de boer vaak verenigd onder de noemer ongedierte.
Alles wijst erop dat de mensen dat ongedierte maar lastig, hinderlijk en ook schadelijk vinden.
Vooral vroeger, maar zeker ook nog vandaag, zagen de mensen in een zachte winter het levensgrote gevaar dat het ongedierte zich in het komende voorjaar en in de zomer grootscheeps zou presenteren.
Door een relatief te hoge temperatuur, meestal gepaard gaand met een hoge graad van vochtigheid, krijgen schimmels en bacteriën ruime kansen om hun vernietigend werk te doen.


Plumeautje
D’r was eens een plumeautje, een leuk en dapper ding,
den dach: ’t is hier een zooitje ’t wördt tied dat ik eens swing!
He-j veagden rap de stöffies weg, det wödden van hem verwacht.
Ma, ’t gung met völs te völle swung en met te völle krach.
Dus… daalden alle stöffies weer op aandere plekken neer.

Mineke Mollink Hellendoor

Leefde is as soep etten met ne vork: ie kriej't d'r nooit genog van.


Leefde is bleend, mear a’j trouwd zint goat oe de oogn wal los. Liefde is blind maar als je getrouwd bent gaan je de ogen wel open.

[GerritHondelink]

12 feb

Op Sint Gertruid (12 feb.), komt de warmte de grond uit.

Sint Geertruid, die mooie bruid, blaast de snijder de kaars uit. kan de kleermaker weer zonder behulp van een kaars zien wat hij doet

Gertraud ist die erste Gärtnerin. Geertruid komt het eerst de tuin doen.
Op Sint-Geertrui slecht weer, zes weken valt er regen neer.

NEN MOORGN
Vroo was ik den moorgn op den dauw lag nog op t grös
en ik leup doar heel alleen t was wa koald undat t vrös.
Mear ik leup deur, k was gezoond k har vroager zo vaak a heurd
n Moornstoond har goald in n moond misschien dat t vandaag wal gebeurd.
De zun zag ik al mear hoger goan met nen mooin goaldn raand
too, keek ik efkes um miej hen wat mooi was toch mien Twentelaand
Noe ik dit alns hier zo zag was k opees nich meer zo koald
t beloavn ja ok nen mooin dag en ik dachn nich meer an t goald.
A.E.W.S. Bos-Hermelink

Leefde is as de maon: as ze nich groter wodt, wodt ze klèèner.

Van leefde allenig kan nen schoorsteen nich rookn. Van liefde alleen kun je niet leven. Dat is niet voldoende geld om van te leven.

[GerritHondelink]

13 feb
Al heb ie ok ne jas an met kneup van gold
As ie niks an de veut hebt, dan hoal ie ‘t koald.


Kummerlik
Nen reagndröpl har verdreet
Ik zag tröankes in hear oogn
En in het klean zag ik doarin
twee mooie reagenboogn
tony jochem
Kummerlik= armoedig, schraal, mager


Leefde döt völ, geald mangs meer.


De leefde kan met de joarn wa meender wodn, zea Jans, mar ’t wief blif wa. De liefde kan met de jaren wel minder worden, zei Jan, maar de vrouw blijft wel. Trouwen is houwen.

[GerritHondelink]

14 feb
Valentijnsdag wordt gevierd op 14 februari. Het is een feest van romantische liefde en veel mensen geven kaarten, brieven, bloemen of cadeaus aan hun echtgenoot of partner.
Zonneschijn op Sint-Valentijn, geeft goede wijn.
Is de aarde met Sint-Valentijn in het wit gehuld, dan zijn de weiden en akkers met vreugde vervuld.
Dooi op Sint Valentijn, doet veel water in de wijn
Is het klaar op de dag van Sint Valentin, dan vriest het rad van de watermolen in.

Lelikn kearl
D’r zit ’n man of wat bie mekaar in de kroeg.
’n Glas bier d‘r bie, ie weet ja wal hoo dat geet.
Sjefke is d‘r ók bie, a’jt prëutkes. Bak’n verteln, d‘r in en d‘r oet.
Jederman kreeg ne beurt.
Bets geet dat ’n luk verveeln en zeg óp ’n gegeavn moment:
Hei Sjefke, weet ie dan hoo a’j lelikke keender könt maakn?
Sjefke kik eavn ’n luk oaverdónderd en zeg dan: nee, dat wee’k nich.
Dan mö’j oe vaar ees vroagn!
tony jochem.

Leefde is n tere bloom hoo better aj ze verzoorgt hoo mooier dat ze bleu-jt.

Nich weelde, mer leefde breg gezelligheid = Geld alleen maakt niet gelukkig

[GerritHondelink]

15 feb
Ligt now nich te kwaken, februari kan van keulte kraken.

Boer hoolt ow in februari binnen, as 't vrös duur wullen en linnen.

In de winterdag is 't völle weerd, da'j dan hebt nen eegen heerd.



Dee nich weet wat leefde is weet ook nich wao-veur hee lèèft.


Één op zien bliksem geavn. Iemand een pak slaag geven

[GerritHondelink]

16 feb
As in februari de katte in de zun lig,
dan lig e in meert bi-j ’t vuur.

Now möj de wienraank sneuien,
wilt in 't zommer de druuve greuien.
Keulte is niks aans, as gebrek an wäörmte.

Van weggeavn is nog nooit iemand riek worden.


Ene zien gerak geavmn. Wat iemand toekomt. rechtvaardig aandeel.

[GerritHondelink]

17 feb

Kloar weer op Sint Silvijn (17 feb.),
‘t kan nog wekken weenter wean.

LUK MEER VREENDELIKHEED

Luk meer vreendelikheed op disse eard
och, dat was miej heel wat weard
Weans de means toch n goodn dag
met, as t kan nen knik en nen lach
As toch efn aanders kan
loop dan nich zo stoer verdan
nemt oew dat vandaag ees veur
iej sliet d'r ja gin spierkn deur
Gun alle leu es nen goodn morgn
al zit iej zölf met n kop vol zoargn
as iedereen ziene stoerheed oaverwun
scheen er veur völ leu ne woarme zun.
A.E.W.S. Bos-Hermelink.

Greutse leu road geavm is as teagn de weend in fluustern.


Gin pas geavn. Komt niet te pas, niet horen; ongepast zijn

[GerritHondelink]

18 feb
Koomp februari met goed weer
dan vrös et in de lente des to meer.


Zwömbad
As jonge
neet zwömmen können,
maor toch
kort langs ’t depe lopen.
Dat geveul.

Zestig jaor later
kort langs
de deepste geveulens lopen
en neet wetten,
of i’j nog zwömmen könt.
Dat geveul.
Henk Krosenbrink

Niks wilt de leu zo geern geavn as road.

Zich bloot geaven. zich uiten

[GerritHondelink]

19 feb
Zwig noordenwind in februari stil, dan komp dee blaospiepe in april.


Greatsken van Dieks-Jans was op de schoole nich van de vernèmstigsten, en zoodeunig , nich onner de oele oetbrod.
"Grètsken," vreug de meester, "als je in je èènen zak vijf gulden hebt, en in je andere zak drie, wat heb je dan?" .
"Dan hèk miene eegen bokse nich an," zee 't jun'ken.


Riekdom gef gin vestaand, mer haolt oe wal plezeerig dom.


Hee hef ter an geavn. Hij is er mee opgehouden er de brui aan geven Hij is dood

[Arie]

, nich onner de oele oetbrod.

Wat betekend dit?

[hans]

niet onder de uil uitgebroed,
niet de slimste...

[GerritHondelink]

20 feb
Now smelt wa vake het ies,
mer meespats blif 'n hemmel gries!
Sprokkelmaond gif ni'jen mood,
de zön dee krig weer lecht en glood.
Boet' n venem ie' t
Ik stun achter 't hoes bie de schöppe.
'k Weet zölm nich meer wa'k der mos.
Too heurd'n ik in éénmaol meraakel,
Op zied van 'n kapberg in 't bos.
Dat gung mi'j van 'n kweenkeln en fluit'n
Ik dèènke: waor komp dat van dan ?
En jao heur, daor zeug ik twee geetlings;
Het wann' 'n wief en nen man.
Dee gung'n te keer in de beume;
Zee rotsten en told'n in 't roond.
Dàn zatten ze hoog in de tekke;
Eèm later weer leeg vuur de groond.
Too'k 'n zetjen zoo har staon kiek'n
Naor dee geetlings, dat wief en den man,
Too wus ik, dee hadd'n 't a vernömm'n,
Temet dan komp 't vuurjaar weer an.
Graads


Geav’n is geav’n en terughalen is stelen.


’t Geavn op. Het wijten aan.

[GerritHondelink]

21 feb
Op Petrus Damiaan (21 febr) hervat de winter spontaan, of is het ermee gedaan.
Jao, 't komp
De weend dee boldert duur de locht hen.
Of een too is 't nog wa koold.
Meer toch wod 't a wa luk aanders,
Aj now boeten kiekt in 't hoolt.
't Wod luk wazeg in de buske;
Net of 't hoolt begint te wèèrk'n.
En der komp ne aandre kluure
Tuske 't twieghoolt van de bèèrk'n.
Wat of 't is dat köj nich zegg'n;
't Is zunne onbestemde kluur.
't Geheim van zukke zachte teent'n
Hef alleen meer de natuur.
Gaot is mangs van de weg of,
Springt is op nen ool'n wal,
Kiekt naor hazelaars en wilg'n,
Dee bint a het wiedst van al.
Gao'j weerum, dan nemt 'n vuske
Wilgenkatjes op de voes.
Zet ze bi'j ow in de kökken;
Dan hei 't vuurjaar al in 't hoes.
Graads

Dee good is in nemmn zol nog better weèn in-t gemmn.

’t Beste wat ’t gef. Er is niet beter

[GerritHondelink]

22 feb
Als Sint Pieter sijne Stoel plant, dan commen d'oijevaers weer in 't land.
De terugkeer van de ooievaars en zeker ook van de zwaluwen heeft op het platteland steeds de boodschap ingehouden dat het met het weer goed zou gaan worden.
Altijd was er vreugde bij het weerzien van deze vogels, want zij brachten voorspoed en geluk.
Wat de datum 22 februari betreft, mag gezegd worden dat dit toch wel heel erg aan de vroege kant was.

De nacht van Sint Petrus’ stoel duidt aan hoe veertig dagen ’t weer zal staan.

Petrus Stoel (22 feb.) heft de lente aan, de zomer brengt ons Sint Urbaan (25 mei.).
As het vrös inde nacht van Sint- Pieter , dan vrös nog veertien dagen lang.

Wörmte
Eenmaal in de veert'n daag
'Zundag 'smonns of 'smiddags
Zat-e neust Oma
Zeer "Oma is de beste"
Nam eer biej de haand.
Oma zeer "Mien beste jong"
Ziene oogn gleenstern .
Dat gaf 'n woarm gevuul.
Den baand.
Dat deer-e, toew ad-e kleen was.
Toew ad nen jong'n keerl was.
Oma gung met in de tied.
Aansum.
Vreug ieder veert'n daag ;
hoe't op school was.
"Goed Oma, goed "
Vreug op nen middag noar zien weerk.
En wier zien weerk en nogmaol.
"Oma dat heb je al gevraagd"
En teagen zien moader-heel zacht-
"Ze weet het niet meer"
Gerard Droste

Grote leu bint alleen groot umdat ’t ok kleine leu gef.


Zölf spinn en zölf maakn, gef nog altied't beste laakn. Eigen werk bevredigt 't meest

[hans]

klopt wel , gisteren zag ik een ooievaar bij boekelo

[GerritHondelink]

24 feb Matthias,
'k Zeg ow, "Sunt Mathies (24), smit veur in 't ies."
Sint Matthijs(24-2) breekt het ijs, maar wil het ijs niet breken dan vriest het nog zes weken.

Van ’t geavn steet n bestn sik nog dreug. Al te goed is buurmans gek.


Op ne oale koo gef ie wat too. Wie trouwt met een oude vrouw kan niet verwachten dat ze aan alle verwachtingen voldoet

[GerritHondelink]

25 feb Walburgis van Heidenheim.

Regen in Sinte Walburgisnacht,
heeft de kelder steeds vol gebracht.

Winter
Winterse biezen*
met raenge en snee.
De gladheid van waege
breg ongemak mee.

De kortere dage,
’t wordt amperan lech.
De pannen dee röttelt
en zeukt zich ne weg.

En alsmaor dee biezen,
’t is net of ze lacht.
Zee laot uns no wetten:
de natuur hef de macht.
Riek Krosenbrink-Naves.
*Biezen = Koude windvlagen

As de koo gin melk meer gef, koomp e bie’j n slager. Wie niet goed meer is voor zijn werk wordt al gauw afgedankt.

Gin hoar zo klean of 't gef nog wa'n Iuk scha. Al is iets nog zo gering, het heeft toch zijn gevolgen. Alle kleine beetjes helpen.

[GerritHondelink]

26 feb Porphyrius
Is disse maond nat, das good vuur schöppe en vat.
Is 't met februari triestig weer, das good vuur boer en heer.



Weerzien
Oojt in 't verleedn
Kwaemm wule mekaere teegn
D'r was iets tussn oons
Mâr gien van twee
Had deur watter an de hand was
Wule gongn oons eign weg
Mekaere uut 't ooge verleurn
Deur toedoen van 't noodlot
Werdn wule weer saemm ebrach
Tiedns 't handschuddn
Keeke wule mekaere weer an
Oonze gedachn waern
Wat heb wule emis
Op oonze gezichn
Kwamp 'n glimlach
't Gevuul uut 't verleedn
Dat aan oons veurbie was egaon
Was liefde van twee kantn
Dat niet verleurn had meugn gaon
Saemm disse gevuulns
De vrieje loop egeevm
Wat toen niet was eluk
Gaot wule noe saemm belèèvm.
Dick Dalhuisen

Dat gef doonderie. Daar komt narigheid van.

‘k Gef oe ’n groot kruus noa. Ik zal blij zijn als je weggaat. En hopen dat hij vooral niet weer komt.
De oorsprong van ’t gezegde zal wel zijn, dat men een kruis sloeg, om te beletten dat een ongewenste gast (vooral de Duivel) terugkeerde.

[GerritHondelink]

27 feb
Sprokkelmaands regen,
is grasmaands zegen.
Potten en zaeien in februari,
Leeve leu, das almaol larie!

Dat is alle melk wat -e gef. Wanneer iemand jarig was of een voordeeltje had behaald. Dan moest er gedeeld of getrakteerd worden.
En wanneer dat tegenviel of wanneer iemands prestaties anderszins onder de maat bleven, zei men teleurgesteld dit gezegde.


Dan geft ’t wat. Dan zwaait er wat