Spreek je dialect

[GerritHondelink]

Zonder öllie löp der niks.



Wak an koorn verlees, zak an spek wa winn, zea de boer,
en hee jaagn de vearkn in de rog.


07 juli Maria Zoete Moeder van den Bosch.
Het blijft vandaag bewolkt en de kans op neerslag neemt af in Enschede, met vanochtend nog wel kans op een regenbui. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 20 °C.

Komt Maria in de regen nicht Elisabeth tegen,
duurt het weken gewis, voor ‘t weer schoon is.

[GerritHondelink]

Goh, nee dat bin ‘k kats vergetten. Helemaal vergeten.


’n Klean bölke touw kan oe mangs
oet ne grote narigheed helpn.



08 juli Marie-Adolphine Dierckx.
Het blijft vandaag bewolkt maar zo goed als droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 22 °C.

In juli hei’j de boeren op ’t roggelaand,
en et ze de pankook oet de haand.

[GerritHondelink]

Kats is hetzelfde als: totaal, volkomen of helemaal, pardoes, pal.

Dan denk wie an Borculo, dat in 1925 deur den cycloon kats van de been is smetten. Dan denken wij aan Borculo dat in 1925 totaal verwoest is.


At de botter duur wodt;
leert ze dreug brood ettn.


09 juli Martelaren van Gorcum.
Het is vanmorgen bewolkt maar zo goed als droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 22 °C.

Better ’n zommer te dreug as te nat.

[enschedeinansichten]

https://www.kenteringen.nl/heilige-van- ... i/09-juli/

[GerritHondelink]

Hee greep de haan en deed ‘m zo kats de kop of. ineens pardoes


Böam dee um bint doan,
geft gin schaa.



10 juli Amalberga van Maubeuge. Zeven broeders.
Het blijft vandaag bewolkt maar zo goed als droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 20 °C.

Wannear de zeuven Broeders mooi weer onderbrök,
blift ’t weer wekk’n veraanderluk.

Regent het op 7 Broedersdag (10 juli),
dan kan men weken met regen verwachten.

[enschedeinansichten]

https://nl.wikipedia.org/wiki/Felicitas_van_Rome

[GerritHondelink]

‘t Gung der kats langs hen. Het ging er rakelings langs.

Beroemt oe nich op eer en macht,
Wea ’t leewr op oewn èagn bedacht.


11 juli Benedictus van Nursia.
Zwaar bewolkt en plaatselijk motregen, later droog met meer zon.

Wisselen in juli regen en zonneschijn 't zal voor de boeren kermis zijn.

[GerritHondelink]

Kats boavn. Pal boven.


Zeen geet boawn heurn zeggn.


12 juli Johannes Gualbertus. (ordestichter).
Warm en droog. Vanochtend komt er plaatselijk nog mist voor die snel zal verdwijnen.

Mistsluiers in de vroege nacht,
geven julidagen de volle pracht.

In disse maond gen vensters sloeten,
De waörmte koomp oe te meute boeten.

[GerritHondelink]

De kruwaagn is kats kapot. De kruiwagen helemaal kapot.


Wel ’t laank hef, kan ’t laank loatn hangn. (pronken met bezit.)


13 juli Henricus (ook Heinrich) Keizer II.
De dag begint bewolkt en de temperatuur loopt op tot ongeveer 24 °C.
Met St.-Henricus dreug,
dan ist wekkn dreug weer.

Met St.-Henricus reagn, völle
daagn duurt den zeagn.

[GerritHondelink]

Ene kats van de bene loopn. Iemand pardoes omver lopen.


Doot één ding tegeliek mer doot dat good.



14 juli Libertus, Camillus de Lellis.
De komende dagen zijn er opklaringen en blijft het zo goed als droog in Enschede. Het is 25 °C overdag.

Libertus klaor en zunneschien en witte wolkjes dun en fien,
Zegt wied en zied, dat de snee zal valln veur de weentertied.

[GerritHondelink]

Dat is kats van de baan. Dat gaat helemaal niet door.
Meestal wordt dit gezegd van plannen en voornemens, de baan was oorspronkelijk het parcours van allerlei spelen.



’t Leavn besteet oet twee deel:
wat veurbie is: nen dreum;
wat nog koomp: nen weans….



15 juli Plechelmus. Plechelmus is patroon van Oldenzaal (bewoneres van deze stad werden in vroeger tijden 'Plechelmuskinderen' genoemd. Plechelmus was van oorsprong een benedictijner monnik uit Engeland.

Af en toe bewolkt de temperatuur loopt op tot ongeveer 24 °C.

[enschedeinansichten]

Man man Gerit, ie maakt mie ja kats van't rabat.

[Veteraan]

...je maakt me helemaal van slag?

[GerritHondelink]

Kats ofbrokkn. Pardoes afgebroken.


Beginn is makkelk genog,
duurzettn doar koomp ’t op an !!



16 juli Maria van de berg Karmel.
De dag begint bewolkt en de temperatuur loopt op tot ongeveer 24 °C vanmiddag.

Nao lang dreugte is ne schoer,
dan lacht de boer.

S’nachts regen en daags de zon,
dat vult de schuur, zak en ton.

[GerritHondelink]

Kats in t plat. Helemaal in de streektaal.


’n Keend krig nog wa es ne aandere vaa;
mer nooit ne aandere moo.



17 juli Alexius van Rome.
Vanochtend begint de dag bewolkt en loopt de temperatuur op tot ongeveer 24 °C.

Zint de juli daagn heller en kloar,
gef veur börger, ´n heel good joar.

Slechts in juli-gloed wordt de vrucht en wijn eerst goed.

[hans]

’n Keend krig nog wa es ne aandere vaa;
mer nooit ne aandere moo.

da's kats nig woar.

[GerritHondelink]

’n Keend krig nog wa es ne aandere vaa;
mer nooit ne aandere moo.

da's kats nig woar.

ie hebt geliek!!!!

[GerritHondelink]

Ie hebt de zoln kats duur. Er zit een gat in je zolen.


Al dat wochtn deent töt niks, zear de boer,
en hee trouwn dow hee tachtig wördn.



18 juli Frederik (ook Fredericus) van Utrecht.
Zeer warm en morgen extreem warm.

Rogge maeien is nen helen toer,
En wöd het zweeten bi’j nen boer.

'k zeg oe: Juli zweet,
Maakt ’t heui gereed.

Wil september vruchten dragen,
dan in juli hitte om te klagen.

[GerritHondelink]

Dow zins kats gek in n kop. Jij bent knettergek, jij bent knotsgek.


“’t oog wil ok wat” zear de keerl;
do kwam hee met ’n blauw oag van de kearms.



19 juli Bernulfus van Utrecht.

Zonnig en zeer warm.

In juli zonnebrand wenst ieder op het land.

Brengt juli hete gloed, zo gedijt september goed.

Wil september vruchten dragen,
dan in juli hitte om te klagen.

[GerritHondelink]

Hee is kats van perceel! Deze uitdrukking wordt gebruikt om aan te geven dat iemand, bijvoorbeeld door een ingrijpende gebeurtenis, helemaal van zijn stuk is.
De uitdrukking 'van perceel zijn' staat niet in Nederlandse woordenboeken. In het Nederlands ben je in dat geval niet 'van perceel' maar 'van streek' of 'van je stuk'.
Kats betekent: geheel; dat woord is ontstaan uit het woord gans in de betekenis 'geheel en al'..


Zommer in Twente

Wat heide;
wat buske;
ne bleuiende tak;
wat beume;
daortuske
'n rood pannendak;
wat beeste
lui kauwend
roondum in 't grös;
wat goonzende biejn
en stilte en röst. ..
Een wegke,
wat scheemrig
van buske en beum';
vol voggelmuziek
as 'n woondere dreum;
'n brugke;
ne bekke;
wat bloomn langs de kaant;
gaoldglaanzende rogge
dee weegt op 't laand
Ne slootkaant
met wilgen;
wat berken d'r biej;
met zulvern stamm'n
as'n boont schilderiej;
daorbaov'n de zunne
in straalende lach;
dat is mi en leef Twente
op'n zommersen dag!
Bert mutter


20 juli Margretha van Atiochie.

Tot vanavond is overal code geel van kracht vanwege warmte, tevens is er vanaf het einde van de middag kans op enkele onweersbuien

Reagnt et op Sint Margriet dan kriege wiej zes weken natte tied.
De naamdag van Sint Margaretha had de kwalijke bekendheid dat het op die dag (20 juli) altijd regende en bleef regenen, reden dat zij daardoor van de getergde boeren de bijnaam 'Pis-Magreet' kreeg. Is het dreug weer op Pisgriet (= Sinte Margriet), dan regent et 30 dagen niet.

Geeft margriet geen zonneschijn
het hooi zal licht bedorven zijn.

Als de eerste peer komt te St. Margriet,
dan men overal de oogst beginnen ziet. is het dus op deze dag reeds geruime tijd goed weer, dan begint men reeds met het oogsten.