Enschede-Stad.nl

enschedeinansichten schreef:Karnemelksepap. Dat is zo vies. Ik heb het vroeger wel eens gehad. Ik kreeg het niet door mijn keel. Ik denk dat het gewoon bij de melkboer te koop was. Die met die bel en die melkkraan van koper die hij naar links en rechts bewoog. In het midden zag je de melk achter glas. Altans zo staat het in mijn geheugen.

Je bedoeld waarschijnlijk het apparaat wat midden tussen de twee kannen staat.
Als de melkboer het te snel heen en weer bewoog was het compartiment nog niet helemaal leeg dus winst!
Hier kon echt mee gesjoemeld worden.

In zegspreuken is sprake van de vrouw(e) of van 't wief. Beide hadden hun eigen betekenis. Vrouw(e) kump van een old woord frowan (froukje), dat gebiedster, heerseres betekent. 't Duuts hef doorveur 't woord Frau. (vol. Jonkvrouw, Jungfrau).
De mannelijken tegenhanger was "Heer", "Herr". Maor bie ons onder de boeren hebt ze 't altied oawer: "Is de baas ter ok?" at ze koomp um "de heer des huuzes". "Ow man" dat zeg gin mense. "Man" is gin gangbaor woord. Wel manspersoon en 't meervoud mansleu. En zo is 't ok vrouwspersoon en vrouwleu.
't Woord "wief", in 't Duuts "Weib", in 't Engels "wife", had betrekking op 't geslacht: "Een lekker wiefke" heur ie mangs nog wel es zeggen, dat slöt op vrouwelijke persoonsuutstraling. Jonge leu praot tegenswoordig van "een lekker stuk".
Weib en wife bunt in Duutsland en Engeland nog steeds gangbaor, bie ons nich meer. 't Woord wief hef een minderweerdigen klank kreggen. In de dierenwereld wordt wiefken nog wal bruukt. De kat is 't wiefke van de kater 't menneken.
"Kearl" was de benaming veur 't manlijke: "Een flinken kearl". At kinder prezen worden um heur flinkheid, kregen ze te heuren: "Ie bunt mooders flinken kearl". Daornaos drukken kearl stoerheid, grofheid of onbekendheid uut: "Wat een rowwen kearl is dat". "Met wat veur'n kearl ston ie daor bie de looz te proaten'?"

Ja BartG dat is hem. Dat een mens zulke details onthoudt. Ik sta versteld van mij zelf.

@GerritHondelink. Ik ben niet zo'n kenner in de Twentse Sproak, maar ik hoor wel eens de uitdrukking "wichter" of "wiggien" voor meisjes zeggen. Waar is dat van afgeleid?

ik geloof dat dat meer noordelijker van oorsprong en geimporteerd is...

Hoor zelf wel wichke(s) en wichter(s) maar wat daar nu precies het verschil tussen is? Denk wichke is iets jongere leeftijd heeft dan wichter.

Het woord wicht betekent oorspronkelijk, ook in het Nederlands, kind. Nog oorspronkelijker is de betekenis `wezen'. Het is verwant met het woord wezen, zoals zicht met zien. Dat `wezen' is bewaard gebleven in het woord booswicht.
In ons Twents heeft wicht een dubbele betekenis, namelijk kind en daarnaast meisje. In sommige plaatsen kan het meervoud van het woord wichter namelijk zowel kinderen als meisjes betekenen terwijl aan de rand van het Twentse taalgebied wichter zelfs alleen maar meisjes kan betekenen.

Proatt mie gin dinger, zer Beargsteggershanna, oons wicht deent bie zukke hogen in de stad en ’t kuiert al zoa mooi achter oet ’n hals.

Biej doonker zint alle wichter en katn mooi.

Wanneer oe wich geet van Hengel nao Boorn (d.i. erg mank loopt) of as ze stridt as zon tichelpeerd is ze zeker geen schoonheid.

As ik mear nen kearl krieg, zea ’t wicht, wat goat mie aandere wichter an.

Een Gronings liedje. bron: http://www.dideldom.com/laidjes/jonges-en-wichter.shtml

Jonges en wichter.
Wichter, jong, dat is zok oareg goudje,
En doar mot je wel van hôllen, joa, dat mout je.
Zo zuver,
Zo nuver,
Al hebben z'ook gain dubbeltje, gain stuver.
Wichter, jong, dat is zok oareg goudje,
En doar mot je wel noa viskern, joa, dat mout je.
En in minder as gain tied,
Zel ie zain, den heb ie biet,
En ie lopen nog zo haile gauw gain blauwtje.

Refraain: Jonges, zo allaine, och wat zol ie den?
Baange veur de foeke? Jà, wat wol ie den?
Aaltied aan ellende?
- Niks, heur, as ellende!
Main ie, dat dat aalmoal zo moar ken?
Jonges, zo allaine, och wat zol ie den?
Baange veur de foeke? Jà, wat wol ie den?
Aaltied aan ellende?
- Niks, heur, as ellende!
En .... woar mouten aal dij wichter hén?

Wichter, jong, dat is zok oareg goudje,
En doar mot je wel van hôllen, joa, dat mout je.
Is t bakvis,
Is t broadvis,
As t moar helder, jong, en zuver op de groat is!
Wichter, jong, dat is zok oareg goudje,
Moar oet ogen kieken, jonges, joa, dat mout je:
Of het wit- of goldvis is,
En gain leng of stokvis is,
Want dat uutgedreugde tuug, jong, dat berouwt je!

Refraain.

Wichter, jong, dat is zok oareg goudje,
En dij mot ie ja wel nemen, joa, dat mout je.
Hou wol dat,
Hou zol dat,
As elk wichie hail heur leven cellulair zat?
Wichter! Jonges! Wor gain ò11e kroaker.
En dat zai ie nou hou laanger en hou voaker.
En woar kom wie den te laand
Mit de börgerlieke staand?
En wat mouten sokkertwijbak den en boaker?

Refraain.

Tekst: Geert Teis Pzn.

Vincent1971 schreef:Hoor zelf wel wichke(s) en wichter(s) maar wat daar nu precies het verschil tussen is? Denk wichke is iets jongere leeftijd heeft dan wichter.

Het basiswoord is "wicht" wat gewoon vertaald kan worden met meisje/jonge vrouw tot ongeveer 25 jaar.
"Wichke" is daar de verkleinvorm van, voor een meisje tot ongeveer 12-15 jaar.
"Wichter" is het meervoud van wicht

GerritHondelink schreef:In ons Twents heeft wicht een dubbele betekenis, namelijk kind en daarnaast meisje. In sommige plaatsen kan het meervoud van het woord wichter namelijk zowel kinderen als meisjes betekenen terwijl aan de rand van het Twentse taalgebied wichter zelfs alleen maar meisjes kan betekenen.

Dank voor je bijdrage Gerrit, maar weet je dit zeker? Wichter gebruikt voor het woord kinderen komt me onbekend voor.
Volgens mij gebruiken we daarvoor net als de andere Nedersaksische dialecten het woord keender.
Mocht je een dorp in Twente kennen waar ze het wel doen, ben ik benieuwd.

Rene schreef:

GerritHondelink schreef:In ons Twents heeft wicht een dubbele betekenis, namelijk kind en daarnaast meisje. In sommige plaatsen kan het meervoud van het woord wichter namelijk zowel kinderen als meisjes betekenen terwijl aan de rand van het Twentse taalgebied wichter zelfs alleen maar meisjes kan betekenen.

Dank voor je bijdrage Gerrit, maar weet je dit zeker? Wichter gebruikt voor het woord kinderen komt me onbekend voor.
Volgens mij gebruiken we daarvoor net als de andere Nedersaksische dialecten het woord keender.
Mocht je een dorp in Twente kennen waar ze het wel doen, ben ik benieuwd.

IN het Rijssens hebben ze het over wichter als ze het over kinderen hebben. Ooit met een Rijssenaar gewerkt die dat woord zo gebruikte. Bij navraag schijnt dat daar algemeen te zijn.
Overigens is het Rijssens dialect voor iemand die uit oost Twente komt moeilijk te volgen.

Ik heb eam het dikke book Twents in woord en gebruik van G.J.H Dijkhuis er bie pakt en dee schrif:

wich= kind

wichken = meisje

wicht = meisje, ook kind

wichter = kinderen of meisjes

wichterwerk = kinderwerk

w.t.b.w. (schreven wie vrogger wat te bewijzen was).

zie Wikepedia over Rijssen. op: http://nl.wikipedia.org/wiki/Rijssen
waarin wordt beschreven dat een kind in het Rijssens n wich wordt genoemd en het kind in het Rijssens t wich.
Heeft dat misschien ook nog iets te maken met de klederdracht waarin de kinderen vroeger rondliepen? Ik zal laatst op Nostalgienet dat de kinderen in bijv. Marken vroeger tot een bepaalde leeftijd dezelfde kleding droegen, dus ook de jongens in rokken.

Bij mijn weten is wichter meisjes en wichterwerk meidenwerk. Keend is kind, mäken meid.

Ook in Oldenzaal zijn wichter kinderen, ik moest daar ook even aan wennen toen ik daar werkte.
Een getrouwde collega zei de wichter goat nao't canaval. Ik vroeg hem of hij meerder dochters had maar hij had 1 dochter en 1 zoon maar met wichter bedoelde hij kinderen.

Vincent1971 schreef:Bij mijn weten is wichter meisjes en wichterwerk meidenwerk. Keend is kind, mäken meid.

Vincent kijk eens op: http://www.encyclo.nl/begrip/wicht
Ook daar staat dat een wicht een meisje is, maar ook een klein kind kan zijn.

in het duits weer specifiek een jongetje...
http://www.duden.de/rechtschreibung/Wicht#top

Ok bedankt iedereen, zo leer je toch nog weer eens wat.

Mijn ouders (afkomstig uit de Kop van Overijssel) spraken van kleine deerne of deerntien. Een meisje was altijd een 'zij', in tegenstelling tot wat ik over de beide buurmeisjes hoorde. De Twentse buurvrouw sprak steevast over 'hij' wanneer ze het over de mè'kens had.