http://www.cobouw.nl
19-1-2005
Eenheid in verscheidenheid in clusterproject Roombeek
De Woonplaats ontwikkelt het project en is verantwoordelijk voor de bouw, de exploitatie en het beheer van de vijf bouwblokken in de Enschedese wijk Roombeek. Hierin worden diverse verenigingen, kinderopvang, een sportzaal, scholen, zorgwoningen, winkels en appartementen ondergebracht.
De gebruikers hebben met een Duits architectenbureau en De Woonplaats de stedenbouwkundige plattegrond en de vormgeving van de ruimten ontworpen. De bouw van het complex begint volgende maand.
Na de vuurwerkramp in het jaar 2000 kwam het projectbureau Wederopbouw, dat de eerste plannen voor de wederopbouw van Roombeek in gang zette, met het idee voor het voorzieningencluster. Terugkeerders – bewoners, ondernemers en verenigingen – mochten in de wijk weer een plek krijgen die ze buiten hun schuld waren kwijtgeraakt. Uitgangspunt was dat diverse culturen elkaar zouden ontmoeten; twintig groepen moesten op 17.200 vierkante meter worden gehuisvest. Geen sinecure dus. Het opstellen van een programma van eisen duurde twee jaar. Na afronding van het voorlopig ontwerp in het voorjaar van 2004 droeg de gemeente het project over aan De Woonplaats.
Volgens projectmedewerker Ineke Buursink van het vastgoedbedrijf van De Woonplaats heeft de woningcorporatie een maatschappelijke verantwoordelijkheid om een project als dit te ontwikkelen. “Geen enkele belegger of commercieel ontwikkelaar waagt zich aan zoiets. De exploitatie levert simpelweg te weinig geld op. Je kunt verenigingen geen marktconforme huurprijzen vragen. Daarnaast speelt mee dat de terugkeerders minder huur betalen dan een huurder die na de nieuwbouw een ruimte betrekt.â€
Multifunctioneel
De vastgoedafdeling van de corporatie is druk bezig de exploitatie sluitend te maken. Een deel van het voorzieningencluster krijgt een commerciële bestemming (winkels). “In het worst-case scenario moet De Woonplaats zelf 4 miljoen euro in de exploitatie stekenâ€, stelt Buursink. “Die investering is uitgesmeerd over 50 jaar. Maar we zijn bezig om commerciële functies aan te trekken, zoals horeca en een aantal winkels. Bovendien kunnen verenigingen bij De Woonplaats extra diensten afnemenâ€.
Het gebruik van een gezamenlijke balie voor de verenigingsruimten, één horecagelegenheid, multifunctioneel gebruik van de sportzaal (door verenigingen en scholen) en een gemeenschappelijke buitenruimte zorgt in elk geval voor een forse besparing op de bouw- en exploitatiekosten. Verder heeft de Woonplaats de garantie dat scholen minimaal 50 jaar gebruikmaken van de schoolgebouwen.
Puzzelen
Het Zuid-Duitse architectenbureau Plus Bauplanung heeft de bouwblokken ontworpen mèt de gebruikers. Dat past helemaal in de filosofie van het Duitse architectenbureau. Een complexe opdracht, gezien het grote aantal gebruikers en het benodigde bouwvolume dat bijna te groot leek voor het perceel van 17.200 vierkante meter. In twee workshops liet de architect gebruikers puzzelen met klei op een grote plattegrondtekening. Zo bepaalde elke groep de plek en de indeling van haar onderkomen. De basisscholieren gingen met poppetjes van klei in de weer, waardoor uiteindelijk een simpel bouwmodel van hun school ontstond. “Op een gegeven moment hebben we alle groepen gemengdâ€, zegt architect Olaf Hübner enthousiast. “We lieten hen op de plattegrond de bouwvolumes neerzetten. Dat is een heel leuke en spannende fase. Diverse gebruikers maken kennis met elkaar; je ziet een wisselwerking ontstaan. Uiteindelijk zijn we met elke groep apart in overleg gegaan en uiteindelijk kwamen wij met een totaalontwerp.â€
Vijf bouwblokken worden gerealiseerd aan de Roomweg en de Lonnekerspoorlaan. Langs de Lonnekerspoorlaan komen 24 zorgwoningen, een brede school, een jeugdhonk en basisschool Noordlinde.
Op de hoek van de Lonnekerspoorlaan en Roomweg verrijst in een grillige driehoek een complex met op de begane grond en de 1ste verdieping verenigingsruimten (onder meer voor de EHBO, modelspoorclub en allochtonenorganisaties) en winkels aan de Roomweg. In de hoekpunt nemen zes appartementen en twaalf maisonnettes de tweede, derde en vierde verdieping in beslag. Aan de Roomweg verrijst een sporthal met daarnaast vier appartementen en in het hart van het complex een theaterzaal. Ook een kinderopvang en jeugdhonk zijn aanwezig. Het vijfde blok (de Anna van Buren School) ligt samen met een sportveld vrij in een openbare groene ruimte en vormt samen met de andere blokken een wand rondom pleinachtige ruimten.
Stad in stad
Het cluster is een soort stad in een stad. De bouwblokken vormen een organisch geheel. Door het plangebied lopen routes die de clusters met elkaar verbinden. De lagere bebouwing in het noorden stijgt in hoogte richting het kruispunt waar de knoop van diverse clusters (zorg en voorzieningen) bij elkaar komt. Dit is conform het stedenbouwkundig plan van supervisor Pi de Bruijn.
Het bouwblok met maisonnettes, de theaterzaal, het restaurant en de verenigingsruimten omzomen een binnenplein dat wordt vormgegeven door een paraplu-constructie van staal met een glazen koepel. De gevels zijn in beton gestort en afgewerkt met metselwerk. Qua architectuur is eenheid in verscheidenheid het motto van het Duitse architectenbureau. Elk geveloppervlak heeft zijn eigen grafische structuur, om elke bewoner c.q gebruiker een eigen identiteit te geven. Binnenruimten zijn helder opgezet en door de vele glasoppervlakten houden gebruikers het contact met buiten. De gebruikers kunnen ruimten van elkaar huren of tijdelijk ruilen.