Spreek je dialect

[Arie]

Dan we’j dat en dan he’j dat. Als je het benoemen kunt dan wordt je er bewust van.

Abracadabra !!!

Dan wil je dat en dan heb je dat?

[GerritHondelink]

dan weet je dat .

[GerritHondelink]

16 september Ludmilla van Bohemen (ook van Praag), Tsjechië.
Samengestelde Slavische naam: 'Lud-' of 'Liud-' betekent 'volk' en milla' betekent 'geliefd Dus: 'geliefd bij het volk.
Sint Ludmilla, het vrome kind , blaast vaak een forse wind. (16 september)
n Geveul
Bliej, grote bliedschop!
n Geveul wa’k as snotjong kreeg
doo grobmoo miej met niejjoarwinn
gin dubbelke mar n kwartje deu.
Bliej, grote bliedschop!
n Geveul wa’k as opschötteling kreeg
doo Gerdien wal met miej met wol,
brommers kiekn in nen duustere steeg.
Bliej, grote bliedschop!
n Geveul wa'k as keerl kreeg
Doo t duufke wa biej n doffer
oonder een dekber wol hoezeern.
Bliej, grote bliedschop!
A’k der nog ene sprek den t hef
oaver dee sproak woar ik ok van weet!
t Lik dan efkes of de tied nich vort geet.
Dick Schlüter

Mo’j wetn. Namelijk

Koomps mie wa kunnig veur, meer 'k wet nich woar 'k di-j loatn mot. Ik ken je wel, maar ik kan niet op je naam komen.

[GerritHondelink]

17 september Lambertus van Maastricht

Sint-Lambeert brengt stoelen en spinrokken in de heerd.
Het spinrokken is een stok waarop wol of vlas wordt gestoken waarvan de draad wordt gesponnen met behulp van een spintol of een spinnewiel.
Het gebruiken van dit werktuig ten behoeve van het spinnen wordt spinnen genoemd.

Met Lambertus moeten de havervelden kaal zijn en moet je rogge zaaien

Met sunt lambertus heller en klaor,
Dan wodt ’n bleusterig (onstuimig winderig) naojaor.

Is Sint Lambertus helder en kloor,
Dan komp ter 'n dreug vuurjaor.

’n Nöttelig kötterboertje oet Gammelke
zat met ne leuge maag den rammelde.
Höngerig gung-e noar ‘t hoonderhok
en greep klabats ne hen van ’n stok !
Nig de boer, mear noe de hen den jammerde.
leo leurink.


Leefde kom ie’j wa ’s teegn, trouw mö’j zeukn.

Hee wol best wetn dat. Hij wou wel toegeven

[GerritHondelink]

18 september Jozef van Cupertino
Septemberreagn, kump zaod en wienstok nich ongelaegn
As de gaanze onröstig zint,
Dan krieg ie rèagn en wind.


Stilte in Oldnzel
De duuster vaalt.
Verstomt
de sproak van vöggel.
Het leste hoes slöt de raamn
en in de wiedte blaft nog
nen waakzaamn hoond.
Dan wort het kats stil
en zwig alles um mie roond.
Ginnen wolk geet nog wieder.
Ginnen voggel vlög.
Oldnzel zo stil as vermoord.
Zelfs gin blad bewög.
Meer dan heur ik zacht ne melodie:
mien leavensleed.
Dat blös de zorgn vot en lacht
en streelt miene wang
heel zacht.
“Oh Oldnzel wat hes doe mooie Boeskool!”
Gerard Hoogwijk.

Nen aandern deur mienkes maken of teken oonderdoems laoten weten, dat e op ne verkeerde weg is met zien kuiern.
Een ander door gezichten te trekken of heimelijk te laten blijken, dat hij met zijn praten op de verkeerde weg is

Oonzn Leevn Heer wet alns, mar nich wat der in de worst zit. Je kunt beter niet weten wat er allemaal in de worst zit.

[GerritHondelink]

19 september Januarius van Napels.
Nooit zal september verbettern wat augustus hef verknoojt.

Op nen waormen September, zegt ze, koomp vaak nen dreugen october.

Road
Alle leu dee oet de tied bunt goan
Hebt dat op eurn lesten dag edoan
As ie noe nog bestoat
Is mienen besten road
Den dag kö’j better oaversloan
Johan Pot.

Iej könt alman bedregen, mar nich oew moo.

Dat bedrög um. Dat zal hem niet lukken.

[GerritHondelink]

20 september Eustachius van Rome.
In september beginnen de bomen te kleuren. De noten vallen, De bladeren lallen.

Schijnt herfstmaands zon met zomerkracht, maakt veelal wintermaand ook zacht.

Heb ik 's mons de oorn an 't jökn ,
dan wodt 't boetn nog warmer as in de kökn

De moord
't Was op een dag begun augustus,
de regen vul bij bakken neer,
het onweer was niet van de locht
en ook de storm gung arg tekeer.
Ja, op die dag bracht hij zien vrouw um.
Verdrunk heur in een diepe plas.
Maar werd toch later vrij ‘espreuken,
umdat het duud'lijk noodweer was.
Henk Hooijer

Dieks kan legen en bedregen, kiek mar oet ai’j oe met um ophaolt.

Hee bedrög oe waor a’j bie staot. Hij bedriegt je waar je bijstaat

[GerritHondelink]

21 september Mattheus
De 21ste van deze maand luiden we de astronomische herfst in.
September kan een maand zijn met eindeloos volle, rijpe warmte.
September is de tijd van het jaar dat de volle weldaad van het zomerse langzaam overgaat in stille, dorre en kille van herfst en winter.

Ik ben des Herfsts begin en ook des Zomers laatste,
Doch, mits ik Vruchten breng, ben ik niet van de kwaadste’

As in September ’n herfst begint
Krie’j mooie daagn, mar ok wind.

21 Matheus storm en wind , Pasen ook nog winter vindt.
Sint Mattheüs koud en guur, maakt de druiven wrang en zuur.


Oald Raodsel
Greun bunt de muurn
Wit de buurn
Zwart de knopen
Die in de kaemerkes slaopen.

Noazommerzundag
Schönkes schuurt in't kleffe zaand.
't Knuffelbeestke in de haand.
Schaa groot en kleen valt oaver bleujend heet.
Van nen plaant vlöggelt vlinders op.
Vleegt 'n onvuurspelbaar petroon.
Schokkerig schudt ne wilde eand de dröppels van 'n kop.
Boaven 't wateroppervlak, propellert nen libelle,
zonder tussenstop, rondjes op en daal.
Zoemt, nee zeenk, nen vrömde taal.
Verwunnerd spegelt 't wichtke ear gezichtke.
In miej welt nen borrelende bron.
Stuwt 'n zölfd'n plas, aait wier.
Koppelt toen an later en wier later.
Schittering in't water.

Gerard Droste / Klei Gerrit

Antwoord Raodsel
Ne appel

Laot ’t weer oe nich bedregen ai’j wille gaanzen zeet vleegn.

Met mènske en peerdevlees wö 'j um 'n meesten bedreugen. Paarden, wijn en vrouwenhaar zijn bedrieglijke waar.

[GerritHondelink]

22 september Mauritius van Agaunum.
Na Mauritius brengt de donder zelden schade.

Is het weer op St. Mauritius klaar, vele stormen verwacht u maar.

Sint Mauritius helder, schepen naar de kelder.

Scheet non driest mer oop patrieze,
Mer brengt gen hazen van de wieze.

Raodsel
Ik jage diej, doew jegs miej;
ik kriege diej neet, doew krigs miej neet;
Het is de greutste onmeugelikheed,
dat wiej as zuster en breur oons zeet.


Holtdoeve
Daor is e weer, de domme doeve
Ik zee ‘m met zien dikke konte
Koezig ovver ’t gres hen schoeven
Wiggel waggel, schriggel schraggel
Heel gemeudlijk, alle tied,
Betjen pikken, zöödjes zeuken,
Nipken uut d’n waterbak,
Um dan zien dikke doevenkonte
Te plaatsen op ne te dunnen tak.
Koezig kik e veur zich uut,
Poetst zich no en dan de veern
Schienbaor zonder zich drok te maken
Ovver katten, buizerds,
Jagers met geweren,
Restaurants met holtdoeve op ’t menu
En andere vervaelende, tokomstige zaken.
Alles wat e dut en dech
Alles wat e zut en markt,
Zien ganse korte doevenlaeven
Is töt ’t hier en no beparkt,
Zonder besef van vrogger of later,
Van laeven en dood, angst en schrik,
Zonder besef van heimwee en twiefel,
Van de snelheid waormet de tied verstrik.
De holtdoeve höldt mien in zien ban
En af en to, zo no en dan
Wol ‘k dat ik as zonne dikke doeve
Onbenullig deur ’t laeven kon schoeven.
Esther Kämink
Oplossing Raodsel:
dag en nacht

Bedregen is makkelijker as neet bedraogen worden.

Wel lög, bedrög. Wie liegt, bedriegt..

[GerritHondelink]

24 september
Op de Rooms-Katholieke kalender van 24 september wordt het feest van Onze-Lieve-Vrouw van de Loskoop gevierd,
Dit is een Mariafeest dat de oprichting van de Mercedariërsorde herdenkt, een orde die zich toelegt op het bevrijden van christenen uit gevangenschap.


EERPEL GADDERN!
Schreeg in de riej
stoat zekke met eerpel.
Woar n es zich noar n hemmel bug
doar tekent zich hoog
man en peerd of,
Schaarp an de hearfst’ge lucht.
De gadders kroept
krom op de knee
achter de reuimesien an,
nen koorf geet met
in eeren kroepgang,
de rappe haan goat steurig verdan.
Het loof op de heupe
braant röstig,
de rook kreengelt vot oaver t laand.
De bröaderkes poft
in de aske,
woar ze stilan zowat verbraant.
n Groot schoer veugel
geet langs de lucht
zwaaiend en zweankend, in grellig gefladder.
Zo he’k t vaak ezeen
as jungske,
veur t kearmisgeeld, as eerpelgadder!
Jan Kleinman.


De tied bouwt alles op en brök ok alns weer of.

Met passen en metten wodt de tied versletten.
Dit zeg je als het niet direct duidelijk is hoe iets ingepast moet worden.
Men moet niet al te veel overleggen, eer men aan ’t werk begint; kordaat aanpakken is beter.
Doch zonder goed overleg gaat het toch niet vandaar de tweede helft van ’t spreekwoord.

[GerritHondelink]

25 september Kleofas;

Is het vies op Sint Cleophas, dan valt de winter in een plas.

As diss’n tied van bezuunigen nog langer anhoalt dan wo’w we a’moal knieperts.

De tied kot zaagn. De verveling verdrijven.

[GerritHondelink]

26 september Cosmas en Damianus van Cyrrhus.
zij waren tweelingbroers die als artsen werkten, martelaren werden en nu als patroonheiligen van de medische sector worden beschouwd.

Cosmas en Damiaan steken de kaarsjes aan.

Nen onbekwoamen vearkensmester oet Zwijndrecht
kwam duur te völ borrels biejnoa oonder’n trein terecht.
Op ne spoorwegoavergaank den nig was bewaakt
krabbeln hee wier op de been en reup ’n luk geraakt:
“Trots recht van oaverweg wödt ik hier hoast plat-elegd”.
leo leurink

Nen kearl is tot zien brulft nen kearl,
nao de tied is e ne hoeshen, nen döl.

Umsgeliek ister um dee tied wal één in hoes. In de regel is er om die tijd wel iemand in huis

[GerritHondelink]

27 september Vincentius a Paulo.
Hij is de patroon van liefdadigheidsinstellingen, ziekenhuizen, gevangenen, wezen en geestelijken.

Vincentius gekomen, geen regen maar wind in de bomen.
Sint Vincentius klets,
Wijn in je veldfles.
Als Sint Vincentius nat is, doe wijn in je veldfles

Hearfstblad
An nen kalen tak
Was nog bleavven, dat ene blad
Gekluurd duur't leavven
Al die annere blear', votvöllen
En woar't eens de weend met spöllen
Was't noew zo lög en stil
Gen ansproak meer, alleen de zun,
den leag an 'n heammel stun,
straal'n de leste wörmte.
Belöcht'n nog 'n moal die kluur'npracht.
Het flustem van de weend, zo zacht
Het stealk'n zwak, gen kracht.
't Bleadke, los van zien hoalvast,
Zweefdn van't !echt noar't deuster van de nacht.
Oet Stil-leaven. Gerard Droste / Klei Gerrit

Lange lange riege
De katte kan de moes nich kriegn.
Liedje waarbij kinderen in een sliert over straat liepen.

A'j aait op tied komt, deankt de leu da'j niks te doon hebt.

Ik bin de leste tied nog a luk an ‘t knooin. Ik ben de laatste tijd telkens een beetje ziek, niet goed gezond. sukkelen met de gezondheid.

[GerritHondelink]

28 september Sint Wenceslaus van Bohemen;
Hij is de beschermheilige van Tsjechië en de nationale feestdag wordt op deze dag gevierd.

De lijsters hebben hun kompas zuidwest gesteld voor de grote vlucht.

Vallen de eikels al voor Sint Michiel (29-9),
dan snijdt de winter door lijf en ziel.
.
Nattigheid voor Sint Michiel (29-9)geeft een kouwe kerst.

As moargn Sint Giel (29-9) blös op zien horen,
boeren zaait dan rap `t koorn.

Vingerriemke

Dumelingske hef ’n vaerkentje ekocht
Flikflak hef de centen ebrocht
Lankman hef um e stoaken
Fiedelevink hef de wost emaakt
En dat kleine duveltje hef alles op e maakt.

Hellige vaa
Met n opgestrekn zeail keump de vaa de kökn in:
“Woer is de jonge, he’j ne ok zene? Ik heb a roopn.
Achter t hoes is e ok nich. Net was e der nog.
Net now ik em hebn möt, is e vertrökn.
Zeker wier met n brommer vortpleerd.
En hee zol mi-j komn helpn in n loopstal.
Allenig is der gin beginn an.
A’k now ne stalbatse har had, dan koon’k nog wat
gewördn, ma doar is n steln van brökn.
Hoo dat dan wier kömn is, vroag ik mi-j ok of.
Aait der tuskenoet kniepn a’j ne neudig hebt.
Hef t aait vuur t gat.
’k Heb em eer al es de wacht anzeg.
Dan kik e oe an van: woer he’j t oaver?
Wat dech e wa? Iej könt em de kaste oetkeern en
de hoed volscheldn, hee wördt der nich aans van.
En at e vortgeet, loat e t dan fesoenlik zegn.
n Bek kan t net zo lange lieedn as t gat.
Dan wer ’k woer ’k an too bun. Zoo is t gin doon.
En dat gedoo met den disco heank mi-j ok de strot oet.
Ik möt em de bokse ’s good opbeendn.
Dit lapt e ’m nich wier, en ik heb t em nog zoo zeg
dat t allene nich te doon is en now zoonder batse
himmoal a nich.
Aait der tuskenoet kniepn. Aait vort wiln.
t Zal em wa te völ an de hoed komn, at der wark
doane möt wördn. Dan waart e zich wa.
Doar keump e nog wa met op n pot!”

“Hee, doar he’j ne ja.
Zee’j wa, dat e met n brommer weg was.
Doar keump e anbromn.
n Helm har e zeker vergetn.
Dan is e der nog wa vlot wier.
A’j t der ma oaver hebt.
Ma woer keump e doar toch met an?
Toch nich met nen batsensteln!?
Nen ni-jn batsensteln!?

Niet de tied vrög um drukte, Maor de drukte vrög um tied.

D’r wodt meer tied veknooid met weark’n as met niks doon.
Er wordt meer tijd verknoeit met werken als met: niets doen.
Ie könt met geald vedeen’n ok tied veknooi’n

[hans]

de ganzen vleegt vot...

[enschedeinansichten]

De zun ok.

[Veteraan]

Je bent prachtig op weg een gedicht te maken.
Ik wacht met spanning op de volgende zinnetjes.

[hans]

de zun kump morgen weer
de ganzen kommend joar.
dan ist als weleer.
noe is,t gedicht kloar.

[Veteraan]

Ik kan het niet afwachten tot jouw gedichtenbundel uitkomt.
Je bent een natuurtalent!

[GerritHondelink]

29 september.Michaël Aartsengel
Met Sint Michiel verdwijnt de hitte
Op Sint Michiel gezaaid zaad is niet te vroeg en niet te laat
Sint Michiel brengt de winter onder zijn kiel
Sint Michiel steekt het licht aan, Maria Boodschap (25.3.) blaast het uit..
Michiels regen, zachte winter en goede zegen
Komt zonder onweer Sint Michiels regen , is dat voor zachte winters een goede zegen.
Verdwijnen vóór Sint Michiel de trekvogels niet, dan is nog geen winter in het verschiet
Bijna elk jaar, staat er een Sint Michielszomertje (29 september) klaar.
Acht dagen zonneschijn, brengt Sint Michiel om wel te zijn.
Sint Michiel verbiedt strooien hoed en linnen kiel.


Skossteen veeger
Lange leger
Piepedepop
Val mar op mien kale kop.


Geld en tied ie bint ’t zo kwiet.

De tied mo'j biej 'n toef griepn, nich biej 't gat! (Laat geen kostbare tijd verloren gaan)