Bekende Enscheders
Re: Bekende Enscheders
Jan cremer is oet de tied.
Re: Bekende Enscheders
Jan Cremer (1940-2024): ‘Hij schreef zoals hij schilderde, hij schilderde zoals hij schreef’
Na een slordig bestaan van twaalf ambachten en dertien ongelukken knetterde Jan Cremer in 1964 de literatuur binnen, in spijkerpak, wijdbeens op een Harley Davidson. Grote literaire prijzen kreeg hij nooit, maar van zijn debuutroman Ik Jan Cremer werden miljoenen exemplaren verkocht.
Onno Blom 19 juni 2024, 18:30
Schrijver-schilder Jan Cremer is op 84-jarige leeftijd na een kort ziekbed overleden. Dat maakte zijn uitgeverij, De Bezige Bij, woensdagmiddag bekend. Cremer was een icoon in de kunstwereld, die met zijn romandebuut Ik Jan Cremer in 1964 Nederland voorgoed veranderde. Het boek was rauw en rebels, humoristisch en seksueel expliciet – en het sloeg in als een bom.
Er werd schande van gesproken. Cremer heeft als schrijver nooit grote literaire prijzen gewonnen, maar van zijn debuutroman zouden talloze drukken elkaar opvolgen en wereldwijd werden miljoenen exemplaren verkocht. Suzanne Holtzer, meer dan dertig jaar zijn redacteur, prijst de literaire kracht, humor en vriendschap van Cremer. ‘Jan is voor de uitgeverij van onschatbare waarde geweest. Het was een eer en een avontuur met hem te mogen werken.’
Jan Cremer werd geboren op 20 april 1940 in Enschede, op de verjaardag van Adolf Hitler. Zijn moeder Rosza Csordás Szomorkay, een Hongaarse balletdanseres, noemde hem naar zijn vader, een onverbeterlijke avonturier en schuinsmarcheerder: Jan. Zo kreeg de baby de Messiaanse initialen: J.C. ‘Ik werd geboren aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog,’ staat in Ik Jan Cremer. ‘Die nacht mistte het. Er woei een gure wind, de straten waren leeg en Mamuszka haastte zich naar het ziekenhuis, onder haar arm een bundeltje inderhaast bij elkaar geraapte kleren.’
Zwerven over de wereld
Cremer groeide op in armoede en zonder zijn vader, die stierf toen hij twee was. Hij was thuis voor zijn moeder nauwelijks te handhaven, belandde in kindertehuizen, maar ontsnapte zelfs aan de kinderbescherming en sloeg aan het zwerven over de wereld. Hij leidde een bestaan van twaalf ambachten en dertien ongelukken, maar heeft altijd geweten dat hij kunstenaar wilde worden. In de jaren vijftig woonde hij in de Rue Santeuil in Parijs, waar Karel Appel, Corneille, Lotti van der Gaag en Bram Bogart atelier hielden. Bogart daagde Cremer uit experimenteel te werken en op zijn schilderijen niet alleen verf maar ook gruis, zand en teer te gebruiken. Materiaal van de straat.
In 1958 kreeg Cremer zijn eerste tentoonstelling, in De Posthoorn in Den Haag. Zijn ‘Peinture Barbarisme’ leidde tot verblufte reacties. In een opruiend manifest verklaarde het schildersbeest: ‘Er moet iets nieuws komen, het grote, het waanzinnige.’ Cremer had genoeg van gevoelige composities en verfijnde kleuren: ‘Het is allemaal rotzooi. Ik sodemieter verf op een doek, ik druip spat sla schop. Ik vecht met verf, soms win ik.’
Verbeelding in verf
Bij een expositie in De Haagse Salon in 1960 bood Cremer zijn vijfluik La guerre Japonaise – zijn verbeelding van de oorlog in verf, teer en verschroeide pek – aan voor 1 miljoen gulden. Duurder dan een Picasso. Het schilderij bleef onverkocht, maar de actie haalde de voorpagina’s van de kranten. In 1962 bood Cremer het vijfluik in een brief aan Koningin Juliana en Prins Bernhard aan ter ere van hun zilveren huwelijksfeest. Op die brief kreeg hij geen reactie. Wel werden zijn vrienden door de BVD uitgehoord. Vijftig jaar later werd La guerre Japonaise verkocht aan Museum De Fundatie. ‘Voor 1 miljoen,’ zei Cremer. ‘Je moet altijd vasthouden aan je vraagprijs.’
Al vóór Cremer het boek had geschreven waar hij zichzelf als schrijver de wereld mee in zou katapulteren, wist hij hoe het eruit moest zien. Hij zou zelf op het omslag staan, in spijkerpak, wijdbeens op een Harley Davidson. Zo denderde en knetterde hij de literatuur binnen. De titel wist hij ook al: Ik Jan Cremer. Zoals een bekentenis, of een proces verbaal: ‘Ik, Jan Cremer verklaar...’ Schuin op het omslag zette hij, vóórdat er maar één exemplaar was verkocht: ’n onverbiddelijke bestseller. Het was allemaal van een bravoure waar de literaire wereld en het burgerlijke, bescheten vaderland niet klaar voor was. Maar een bestseller werd het.
Moderne piraat
‘Een bandeloze ontploffing tussen autobiografie en mythomanie’, noemde W.F. Hermans Ik Jan Cremer. Cremer nam zijn eigen leven als springplank voor de meest gruwelijke, erotische en hilarische verhalen en smeedde die verhalen in één reeks genummerde paragrafen aaneen. Geen mooischrijverij, maar taal van de straat. Op het achterplat claimde Cremer dat zijn boek het ‘koelbloedige ooggetuigenverslag van een eenmansguerilla’ was ‘waarvan romantiek, sex en sensatie de motor zijn – het avontuurlijke leven van een moderne piraat, desperado en playboy’. Boven en onder de achterplattekst stond: ‘Een gewaarschuwd lezer telt voor twee.’
Er gebeurde waar Cremer als jongetje van had gedroomd en waar hij bezeten naartoe had gewerkt: hij werd beroemd. ‘Ik word nog elke dag aan het boek herinnerd’, zei hij twee jaar geleden. ‘Nog elke dag staat mijn naam in de krant. Het boek verkoopt nog steeds. Dat is voor mij normaal. Ik ben er trots op, maar laat mij er niet op voorstaan. Ik heb een ontroerend mooi boek geschreven, vind ik zelf. Dat is wat telt.’
Cremer is blijven zwerven, schrijven, schilderen. Hij monsterde aan op de grote vaart, woonde op Ibiza en in het Chelsea Hotel in New York, had een atelier op een berg in Umbrië. Na het overweldigende succes van Ik Jan Cremer volgde in 1966 Ik Jan Cremer 2, dat ook een bestseller werd. Pas in 2008 volgde Ik Jan Cremer 3. In 1983 verscheen het vuistdikke De Hunnen, dat hij zelf als zijn magnum opus beschouwde.
De afgelopen jaren werkte Cremer woest als nooit tevoren. Hij had tentoonstellingen van zijn beeldende werk, maakte kolkende ‘zeeschappen’ van verf. Als schrijver leek hij herboren in Fernweh (2016), Sirenen (2017), Jayne (2018) en Canaille (2019), delen van zijn Odyssee-cyclus, over zijn ‘verlangen naar verten’, dat hij van zijn vader erfde, en zijn liefdes uit vervlogen tijden.
‘Hij schreef zoals hij schilderde, hij schilderde zoals hij schreef’, zei Babette Cremer-Sijmons vandaag, de liefde van zijn leven, die hij in 1977 ontmoette. Samen hebben ze een zoon, Ivan, die beeldhouwer is. Jan Cremer, de eeuwige jongen, overleed vanochtend om zes uur, na een kort ziekbed. ‘Hij ging zonder woorden’, zei Cremer-Sijmons, ‘maar heeft ons dicht tegen zich aangehouden.’ bron: https://www.volkskrant.nl/cultuur-media ... .bing.com/
Re: Bekende Enscheders
Tjonge wat een epistel... lijkt wel een held - te veel woorden, te grote foto, te veel aandacht.
Re: Bekende Enscheders
en dan hebben we ook nog een topic Cremermuseum
zie: viewtopic.php?t=2075&hilit=cremermuseum&start=60Re: Bekende Enscheders
Zonde van de ruimte op der server. Ik had het er allang afgesmeten. 
Re: Bekende Enscheders
de tijd zal het richten.
Re: Bekende Enscheders
Extra voorstelling over het geweten van Enschede
Leendert Overduin © Nederlandse Reisopera
Er komt toch nog een extra vertoning van de documentaire Het geweten van een stad, op zondag 4 augustus (13.15 uur) in theater Concordia. De film gaat over Enschede tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de hand van het leven van dominee Leendert Overduin.
Lucien Baard 26-07-24,
Overduin redde in samenwerking met de Joodse Raad en zijn kerkgangers in die tijd meer dan 1000 Joden uit handen van de Duitsers. Overduin hielp hen onderduiken. Hij vond zichzelf geen held en weigerde daarom onderscheidingen voor zijn daden.
Grootste Enschedeër ooit
De film is gemaakt door Enschedeër Willy Berends, met medewerking van presentator Erik Dijkstra. Berends deed intensief onderzoek naar het leven van Overduin en noemde hem eerder zonder reserves ‘de grootste Enschedeër ooit’. Berends is bij de voorstelling aanwezig voor een nabespreking.
Opera in de maak
De belangstelling voor het lang onbekend gebleven verhaal over Overduin groeit. In het verzetsmuseum is tegenwoordig ook aandacht voor hem. En er komt een opera over hem. De voorstelling, opgezet als Noaber-opera, is een initiatief van de Nederlandse Reisopera en staat gepland voor het jaar 2027. bron: https://www.tubantia.nl/enschede/extra- ... ~ae9ef792/
Er komt toch nog een extra vertoning van de documentaire Het geweten van een stad, op zondag 4 augustus (13.15 uur) in theater Concordia. De film gaat over Enschede tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de hand van het leven van dominee Leendert Overduin.
Lucien Baard 26-07-24,
Overduin redde in samenwerking met de Joodse Raad en zijn kerkgangers in die tijd meer dan 1000 Joden uit handen van de Duitsers. Overduin hielp hen onderduiken. Hij vond zichzelf geen held en weigerde daarom onderscheidingen voor zijn daden.
Grootste Enschedeër ooit
De film is gemaakt door Enschedeër Willy Berends, met medewerking van presentator Erik Dijkstra. Berends deed intensief onderzoek naar het leven van Overduin en noemde hem eerder zonder reserves ‘de grootste Enschedeër ooit’. Berends is bij de voorstelling aanwezig voor een nabespreking.
Opera in de maak
De belangstelling voor het lang onbekend gebleven verhaal over Overduin groeit. In het verzetsmuseum is tegenwoordig ook aandacht voor hem. En er komt een opera over hem. De voorstelling, opgezet als Noaber-opera, is een initiatief van de Nederlandse Reisopera en staat gepland voor het jaar 2027. bron: https://www.tubantia.nl/enschede/extra- ... ~ae9ef792/
Re: Bekende Enscheders
Teach-In is even terug op het podium, maar zonder zangeres Getty Kaspers
Ard Weeink, John Gaasbeek, Getty Kaspers, Rudi Nijhuis, Koos Versteeg en Chris de Wolde wonnen in 1975 het Eurovisie Songfestival met het nummer ‘Dinge-dong’. © Hollandse Hoogte / Buitenlandse bureaus
Een deel van de band Teach-In is terug, voor even. De Nederlandse formatie die in 1975 het Songfestival won. Vier van de zes leden staan drie keer op het podium. Uiteraard met het winnende nummer Dinge-dong, maar zangeres Getty Kaspers zingt het dit keer niet.
Jordy Heijnen 10-12-24, 12:30 Laatste update: 10-12-24, 13:02
De band begint in Buurse, waar Teach-In bij de Night of the Proms voor het eerst sinds 2021 weer optreedt. Toen was de band te gast op het Eurovisie Songfestival in Rotterdam. Nu speelt Ard Weeink (toetsenist, trompettist en gitarist) een thuiswedstrijd in zijn woonplaats. De twee volgende optredens zijn in Ahaus en in Enschede.
Ard, waarom komt Teach-In terug?
„Het is een langgekoesterde wens van ons als band. We zien elkaar nog elk jaar in mei. Dan komen we samen bij mij thuis in Buurse om het Eurovisie Songfestival te kijken. Dat is altijd gezellig. Je haalt samen herinneringen op en dan begint het weer te kriebelen. De wens om weer samen op te treden leeft al jaren.”
Is frontvrouw Getty Kaspers er als vanouds bij?
„Nee. Ze heeft wel een uitnodiging gekregen, maar ze staat niet op het podium. Ze kan de hoge tonen niet meer halen. De laatste jaren hield ze haar stem niet echt bij, vooral omdat ze zelf niet meer optreedt. Ook zijn we wat uit elkaar gegroeid. We zijn als Teach-In regelmatig gevraagd voor tv-optredens, maar daar kregen we nauwelijks geld voor en we moesten vrij regelen van ons werk. Beide zaken waren voor Getty geen probleem. ‘Dan doe ik het alleen’, zei ze. Dat vonden we niet zo leuk, maar ze is van harte welkom om te komen kijken.”
Hoe vangen jullie het ontbreken van Getty op?
„De zangeressen Licia Blokzijl van The Nightstars en Lilian Mulder van de Maïs Girls helpen ons uit de brand. De Almelose gitarist Eric Idema vervangt Chris de Wolde die wegens gezondheidsredenen niet kan spelen. Verder staan met John Gaasbeek, Rudi Nijhuis, Koos Versteeg en ikzelf vier leden van de originele songfestivalbezetting op het podium.”
We kennen natuurlijk Dinge-dong, maar wat spelen jullie nog meer?
„We spelen vooral de nummers uit de jaren rond het Songfestival en in de periode daarna. Een kleine hit als Upside Down uit 1976, maar ook The Robot en Greenpeace uit 1979. Overigens draait het in onze shows niet alleen om Teach-In. Ook doen mee het Haaksbergse mannenkoor ClipperS Crew Singers, het vrouwenkoor Young Voices uit Alstätte, het harmonieorkest Crescendo Buurse en de tributeband Queen Forever.”
Smaken deze shows naar meer voor Teach-In?
„Nee, we houden het bij de drie optredens op 28 december in Buurse, 4 januari in Ahaus en 25 januari in Enschede. De eerste twee shows zijn uitverkocht, voor de laatste in het Muziekcentrum in Enschede zijn kaarten verkrijgbaar.” bron https://www.destentor.nl/enschede/teach ... ~a088c2c1/
Een deel van de band Teach-In is terug, voor even. De Nederlandse formatie die in 1975 het Songfestival won. Vier van de zes leden staan drie keer op het podium. Uiteraard met het winnende nummer Dinge-dong, maar zangeres Getty Kaspers zingt het dit keer niet.
Jordy Heijnen 10-12-24, 12:30 Laatste update: 10-12-24, 13:02
De band begint in Buurse, waar Teach-In bij de Night of the Proms voor het eerst sinds 2021 weer optreedt. Toen was de band te gast op het Eurovisie Songfestival in Rotterdam. Nu speelt Ard Weeink (toetsenist, trompettist en gitarist) een thuiswedstrijd in zijn woonplaats. De twee volgende optredens zijn in Ahaus en in Enschede.
Ard, waarom komt Teach-In terug?
„Het is een langgekoesterde wens van ons als band. We zien elkaar nog elk jaar in mei. Dan komen we samen bij mij thuis in Buurse om het Eurovisie Songfestival te kijken. Dat is altijd gezellig. Je haalt samen herinneringen op en dan begint het weer te kriebelen. De wens om weer samen op te treden leeft al jaren.”
Is frontvrouw Getty Kaspers er als vanouds bij?
„Nee. Ze heeft wel een uitnodiging gekregen, maar ze staat niet op het podium. Ze kan de hoge tonen niet meer halen. De laatste jaren hield ze haar stem niet echt bij, vooral omdat ze zelf niet meer optreedt. Ook zijn we wat uit elkaar gegroeid. We zijn als Teach-In regelmatig gevraagd voor tv-optredens, maar daar kregen we nauwelijks geld voor en we moesten vrij regelen van ons werk. Beide zaken waren voor Getty geen probleem. ‘Dan doe ik het alleen’, zei ze. Dat vonden we niet zo leuk, maar ze is van harte welkom om te komen kijken.”
Hoe vangen jullie het ontbreken van Getty op?
„De zangeressen Licia Blokzijl van The Nightstars en Lilian Mulder van de Maïs Girls helpen ons uit de brand. De Almelose gitarist Eric Idema vervangt Chris de Wolde die wegens gezondheidsredenen niet kan spelen. Verder staan met John Gaasbeek, Rudi Nijhuis, Koos Versteeg en ikzelf vier leden van de originele songfestivalbezetting op het podium.”
We kennen natuurlijk Dinge-dong, maar wat spelen jullie nog meer?
„We spelen vooral de nummers uit de jaren rond het Songfestival en in de periode daarna. Een kleine hit als Upside Down uit 1976, maar ook The Robot en Greenpeace uit 1979. Overigens draait het in onze shows niet alleen om Teach-In. Ook doen mee het Haaksbergse mannenkoor ClipperS Crew Singers, het vrouwenkoor Young Voices uit Alstätte, het harmonieorkest Crescendo Buurse en de tributeband Queen Forever.”
Smaken deze shows naar meer voor Teach-In?
„Nee, we houden het bij de drie optredens op 28 december in Buurse, 4 januari in Ahaus en 25 januari in Enschede. De eerste twee shows zijn uitverkocht, voor de laatste in het Muziekcentrum in Enschede zijn kaarten verkrijgbaar.” bron https://www.destentor.nl/enschede/teach ... ~a088c2c1/
Re: Bekende Enscheders
Wie krijgt er een straatnaam? Mijmeren over een flamboyante voetballer en een kunstenaar die de stad haatte en liefhad
Het Balengebouw met de beeltenis van Jan Cremer. De vraag is of de in Enschede geboren kunstenaar in de toekomst ook een naar hem vernoemde straat moet krijgen. © Carlo ter Ellen / (inzet Teun Staal: Carlo ter Ellen)
Herman Hendrik ter Balkt verdient dus een straatnaam in Enschede. Tenminste, dat meent een liefhebber van het oeuvre van de in 2015 overleden dichter die in Usselo het levenslicht zag. Hoewel niet echt bekend met zijn poëzie, vind ik de H.H. ter Balktlaan wel chique. Maar wat doen we met andere illustere prominenten? Met Epi Drost, met … Jan Cremer?
Teun Staal 12-01-25, 08:59
Die vraag stelde ik mezelf na het lezen van het verhaal ‘Enschede moet trots zijn op deze vergeten held’: een ode aan de bij velen onbekende H.H. ter Balkt (1938-2015). Maar laten we, als er straatnamen worden bedacht, ook even over andere Bekende Enschedeërs mijmeren.
Hulde voor Drost?
Meteen schoot Epi Drost door het hoofd. Deze Mister FC Twente voldoet aan alle voorwaarden die de stad hanteert bij het vernoemen van personen. Dat mogen geen nog levende prominenten zijn: de roem komt in principe alleen mensen toe die ons tien jaar of langer geleden zijn ontvallen. Dat geldt voor Drost: hij stierf op 27 mei 1995 als 49-jarige terwijl hij voetbalde met de oud-internationals. Maar komt hem niet meer hulde toe dan een Saxion-gebouw dat zijn naam draagt?
Geen idee of de straatnamencommissie - en die is er - ooit over de betreurde Drost heeft vergaderd. Maar kijk (nog) eens naar de flamboyante verdediger. Enschede wil vele honderden huizen bouwen, daar zijn ook nieuwe straten en nog te verzinnen straatnamen voor nodig. Er moet toch iets te bedenken zijn voor de FC Twente-held.
Betekenisvolle stadgenoten
En bezie ook andere Enschedeërs - geboren of verwant - die waardevol zijn geweest. Denk aan de burgemeesters Ko Wierenga (heeft al zijn Ei, maar geen straat) en Jan Mans, ondernemer Ferdinand Fransen, cabaretier Henk Elsink, galeriehoudster Martha Haveman en anderen die hier niet zouden misstaan.
De één is ons lang gelden ontvallen, de ander meer recent. Maar aangezien het aanleggen van straten jaren vergt, kunnen we alvast gaan bakkeleien over… Jan Cremer. De in juni 2024 gestorven schrijver en kunstenaar had zijn geboortestad lief, maar haatte haar ook. Moet je zo’n controversiële man die Enschede beschimpte en toch ook kleurde dan wel of niet op deze manier eren?
’t Cremer
Terwijl ik dit stukje tik, in het Balengebouw, bekijken passanten zijn beeltenis op de gevel. Het pand had zijn museum moeten zijn, maar werd dat door allerlei geruzie nooit. Ik zeg: doen: ’t Cremer of de Jan Cremerlaan, dat bekt best lekker.
De H.H. ter Balktlaan klinkt chique, maar ook ’t Cremer bekt best lekker
bron: https://www.tubantia.nl/enschede/wie-kr ... ~ad52afb1/
Herman Hendrik ter Balkt verdient dus een straatnaam in Enschede. Tenminste, dat meent een liefhebber van het oeuvre van de in 2015 overleden dichter die in Usselo het levenslicht zag. Hoewel niet echt bekend met zijn poëzie, vind ik de H.H. ter Balktlaan wel chique. Maar wat doen we met andere illustere prominenten? Met Epi Drost, met … Jan Cremer?
Teun Staal 12-01-25, 08:59
Die vraag stelde ik mezelf na het lezen van het verhaal ‘Enschede moet trots zijn op deze vergeten held’: een ode aan de bij velen onbekende H.H. ter Balkt (1938-2015). Maar laten we, als er straatnamen worden bedacht, ook even over andere Bekende Enschedeërs mijmeren.
Hulde voor Drost?
Meteen schoot Epi Drost door het hoofd. Deze Mister FC Twente voldoet aan alle voorwaarden die de stad hanteert bij het vernoemen van personen. Dat mogen geen nog levende prominenten zijn: de roem komt in principe alleen mensen toe die ons tien jaar of langer geleden zijn ontvallen. Dat geldt voor Drost: hij stierf op 27 mei 1995 als 49-jarige terwijl hij voetbalde met de oud-internationals. Maar komt hem niet meer hulde toe dan een Saxion-gebouw dat zijn naam draagt?
Geen idee of de straatnamencommissie - en die is er - ooit over de betreurde Drost heeft vergaderd. Maar kijk (nog) eens naar de flamboyante verdediger. Enschede wil vele honderden huizen bouwen, daar zijn ook nieuwe straten en nog te verzinnen straatnamen voor nodig. Er moet toch iets te bedenken zijn voor de FC Twente-held.
Betekenisvolle stadgenoten
En bezie ook andere Enschedeërs - geboren of verwant - die waardevol zijn geweest. Denk aan de burgemeesters Ko Wierenga (heeft al zijn Ei, maar geen straat) en Jan Mans, ondernemer Ferdinand Fransen, cabaretier Henk Elsink, galeriehoudster Martha Haveman en anderen die hier niet zouden misstaan.
De één is ons lang gelden ontvallen, de ander meer recent. Maar aangezien het aanleggen van straten jaren vergt, kunnen we alvast gaan bakkeleien over… Jan Cremer. De in juni 2024 gestorven schrijver en kunstenaar had zijn geboortestad lief, maar haatte haar ook. Moet je zo’n controversiële man die Enschede beschimpte en toch ook kleurde dan wel of niet op deze manier eren?
’t Cremer
Terwijl ik dit stukje tik, in het Balengebouw, bekijken passanten zijn beeltenis op de gevel. Het pand had zijn museum moeten zijn, maar werd dat door allerlei geruzie nooit. Ik zeg: doen: ’t Cremer of de Jan Cremerlaan, dat bekt best lekker.
De H.H. ter Balktlaan klinkt chique, maar ook ’t Cremer bekt best lekker
bron: https://www.tubantia.nl/enschede/wie-kr ... ~ad52afb1/
Re: Bekende Enscheders
Al zou ik gratis mogen wonen in een huis aan ’t Cremer of de Jan Cremerlaan, dan zou ik ervoor bedanken!
Re: Bekende Enscheders
Inderdaad, ik zou er ook niet willen wonen, met zo'n liederlijk figuur wil ik niets van doen hebben.
Wat sas as dós was kaans.