Welkom op het forum van Enschedeinansichten.

Spreek je dialect

Omdat de wereld niet alleen om Enschede draait.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Achterbokse. = Tuigriem om de billen van het paard waardoor het paard beter achteruit kan drukken.
Ai ‘j ’t peerd veur de stötkaor spant, doo’j ’t de achterbokse an dan kój der met terug.


AEVENBEELD
Den liester op de vensterbank
vlug op, zit neer.
Zuut zichzelf daar in de roete,
mek ne roffel teggen 't glas.
vlug weg, kump weer,
trugge op de banke.
Deur den voggel stao 'k veur 't spegel,
hetzelfde beeld
Ik zee mi-jzelf, ik kiek mi-j an.
't Geet mi-j as den liester:
ik gao ok weg, ik komme weer,
trugge veur 't spegel.

Riek Krosenbrink-Naves.


17 november Elisabeth van Thüringen.
Het wordt geleidelijk bewolkter maar het blijft droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 10 °C.
Brengt het najaar helder weer,
't zal des winters stormen op het meer.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

De achterboks an hemn= geen gemakkelijk mens zijn.


Snieder, maak mie de boks wat wieder,
maor maak um mie nich àl te wied
dat te mie van 't gat of glid.



19 november Elisabeth.
Het blijft vandaag bewolkt maar droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 13 °C.
St. Elisabeth doet ons verstaan, hoe de winter zal vergaan.
St. Elisabeth dut ons verstaon,
ho`w de weenter zal vergaon.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Gaanze en wieve kö’j altied heuren.

As de wil’le gaanze wierum gaot,
dan nemt ze de keulte met.

Gaanzn en vrouwleu könt nich zwiegen. Ganzen en vrouwen kunnen niet zwijgen.


Hee pröt as ne metwost waor ’t vet is oetlopen.



20 november Bernward (ook Bernard) van Hildesheim.
Komt van`t veld de moes,
haal dan turf en hout in hoes !
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

GAANZE
De gaanze waggelden oawer ’t erf. De ganzen waggelden over het erf.
Ie’j zint zoo hooveerig (trots) as ne gaanze den ne zwane hef oet¬brod,zee de boer, dow har de koojonge ne nie'je pette op.


Leu die geld ärft -
hebt mangs meer verbeelding
as de leu die 't almaol verdiend hebt.



21 november O.L.V. Presentatie, Albertus, Honorius.
Het wordt vandaag geleidelijk zonniger en de kans op neerslag neemt af in Enschede, met vanochtend nog wel regen. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 10 °C.

Maria's opdracht klaar en hel,
maakt de winter streng en fel.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Zoo wied goat ziene gaanze nich. Dat gaat hem boven de pet, dat begrijpt hij niet.


'k Wol dat 't ait sabbath en zundug was
en eatn en drinkn mien ambacht was.




22 november Cecilia van Rome.
Het blijft vandaag zonnig en droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 6 °C en is de wind zwak, windkracht 2.

De dag aan St. Cecilia gewijd,
is de maatstaf voor de wintertijd.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Waorum zö’j ne vette gaans het gat smeren of Vette ganze ’t gat smeren.
Waarom zou je een rijk man dat geld laten verdienen?


Een aold wief en een aole koe
zint nuttig tot an 't ende too;
maor 'n aole kerel en 'n aold peerd
zint gin stuver weerd.




23 november Clemens.
Het wordt vanmorgen bewolkt maar zo goed als droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 9 °C en is de wind zwak.
Gaat met Clemens de winter goed zijn gang,
Dan zullen we een mooi voorjaar hebben.

Weentert `t op St.Clemens fel,
dan wordt de lente klaor en hel.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Pluk van nen kaaln gaanz is veern. Van een kikker kan men geen veren plukken. Bij iemand die niets heeft, valt ook niets te halen.
Vaak gaat het bij deze uitdrukking om een schuldeiser dien zijn geld niet krijgt.


BERICHT
Alle dagen denke wie-j:
Zo jong ... zo good.
Mar herinneringen blieft,
Die gaat neet dood.
In die tied kwam
ie-j steurig aeven.
Zo spontaan gewoon,
zo vol ... metlaeven
Da 'w mekare oet
't oog verloren bunt,
is 't argste neet, want
't is het geveul dat wunt
't Einde van hetjaor
is gauw in zicht.
Zowel ie-j - as wie-j
Kiekt oet naar bericht.

Frits oet Gelster.


24 november Joannes v.h. Kruis,
Het wordt vandaag geleidelijk minder bewolkt maar het blijft droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 7 °C.

Brengt ons de late herfst neveldagen,
dan zal de sneeuw ons 's winters plagen.

Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Hee is zo meu as ne gaanz. Doodmoe.
Ganzenbloomen. Margrieten. Vrogger beston’n nen veldboeket vaak oet ganzebloom en klaproozn en zurink.
Gaanzenköttel. Ganze keutels.
Wil ie de klumpkes wa efkes oetdoon, ie hebt ze vol gaanzköttel zitten. Wil je de klompjes even uit doen want Je hebt ze vol ganzen drek zitten.


Moders
Mien moder zei in eigen taal
"Wat is dat toch betuund"
En oke dit - "Ondeugend jonk,
wee hef oe dat noe in-eskuund"

Zo he'k mien taal baeter eleerd
as vrinden hooghaerlemmerdieks
En deed mien moder dat verkeerd,
Ach 't blif toch umsgelieks

Waor 'n mense moar geboren is
in Daemter - Dronten - Durgerdam
Zien eigen taal vergooit hee nooit
Dan . . . hee hef zien moder vort egooid
en dee hef oe toch groot ebracht
Of schaom iej oe daorvan.


Crödde van Niessel Daemter.

25 november Catharina.
Het wordt vandaag geleidelijk minder bewolkt en de kans op neerslag neemt af in Enschede, met vanochtend nog wel kans op motregen. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 6 °C.
Op St Catharine sterkt de winter. Het vee gaat weer op stal. Overal zien we de boeren ermee uit de weiden huiswaarts keren.
Rond de tijd van St Katrien, wil het graag gaan winteren.

Vriest het op St. Katrien,
dan vriest het nog 6 weken nadien.

Zoals de dag van Sint-Katrijn zal de laatste januari zijn.

Sinte-Katrien, pak ie j de koo bi-j de lien.
Sinte Katrien, löt vake ’n witten mantel zien.
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21421
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Arie »

GerritHondelink schreef: do nov 25, 2021 9:08 am Hee is zo meu as ne gaanz. Doodmoe.
Ganzenbloomen. Margrieten. Vrogger beston’n nen veldboeket vaak oet ganzebloom en klaproozn en zurink.
Gaanzenköttel. Ganze keutels.
Wil ie de klumpkes wa efkes oetdoon, ie hebt ze vol gaanzköttel zitten. Wil je de klompjes even uit doen want Je hebt ze vol ganzen drek zitten.


Ik vroeg mij af hoe een ganzenbloem er uitzag en vond deze afbeelding van de gele ganzenbloem op wikipedia, zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Gele_ganzenbloem
Bijlagen
Gele Ganzenbloem Glebionis_segetum2.jpg
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Wiggele-waggele leup oawer de brugge,
Met de Könink zien ber op de rugge.



Als wa'j zegt a'j dronken bint,
he' j al dàcht toen ie nog nuchter waren.



26 november Konrad van Konstanz.
Het blijft vandaag bewolkt maar zo goed als droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 4 °C en is de wind matig, windkracht 4.

November hef mär dettig daag´n,
met vaak onwies vol weend en reagenvlaag´n.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Gaanze vel. Kippenvel
’t Gaanzevel trök mie ouwer de hoed hen. Dat trök mie koald ouwer de rug/ Doar gung mie de griewelouwer de grabbel .
Van iets huiveren, door iets aangegrepen worden.
Behalve door kou kan kippenvel veroorzaakt worden door aangename emoties zoals ontroering en door onaangename emoties zoals angst.
Overigens wordt met deze uitdrukking niet altijd bedoeld dat je daadwerkelijk kippenvel krijgt.
Je bedoelt ermee dat de emotie heftig was.
Kippenvel is het verschijnsel dat haren op de huid rechtop gaan staan.
Hierdoor krijgt men koude rillingen, en ziet de huid eruit als die van een geplukte kip of gans.
De groezeln gingen mie oaver de rug. De rillingen liepen mij over de rug.


HO KAN DAT TOCH
Ik do het neet,
dacht ik,
maor het was al gebuurd.
Ik nem het neet,
dacht ik,
maor ik had 't al epakt.
Ik gao neet,
dacht ik,
maor ik was der al.
Ik hol de mond,
dacht ik,
maar ik had 't al ezeg.
Ho kan dat toch,
dat zo vake gebuurd
wa-k eigenlijk neet wille.

Derk Jan ten Hoopen.


27 november Oda van Sint-Oedenroede.
Het blijft vandaag bewolkt maar zo goed als droog in Enschede, met vanochtend en vanmiddag nog wel kans op motregen. De temperatuur stijgt tot 3 °C.

November heeft altijd stront aan zijn staart.

Sint Achuit doet het zaaikleed uit.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

'n Moond kan te doon maakn, dat 't gat klep krig. Teveel zeggen, waar je spijt van krijgt (de mond voorbij praten), iets zeggen wat men had moeten verzwijgen.
Ie könt deur nen grootn moond makkelk ‘n kop verleezn.
De moond veurbie’j proatn. Zich verpraten, meer vertellen dan zou mogen. te veel loslaten (vertellen).



Wel gal in ‘n moond hef, kan gin hönning spi’jn.


28 november Floretianus; Cathrine (doopnaam Zoé) Labouré.
Het blijft vandaag bewolkt maar zo goed als droog in Enschede, met vanochtend en vanmiddag kans op mist. De temperatuur stijgt tot 4 °C.

Vandaag, zondag 28 nov. is het de eerste zondag van de Advent. De naam advent komt van het Latijnse woord adventus, dat komst betekent.
De advent is in het christendom de benaming voor de aanloopperiode naar kerst.
Eén van de eerste gebruiken in de Advent in Twente is het blazen op de midwinterhoorn.
Nog altijd bestaat de liefhebberij om tegen de avond op de midwinterhoorn te blazen.
Dit eigenaardige geluid, soms versterkt, doordat de blazer de hoorn boven de put houdt kan men dan vaak van vele kanten horen.

Zwaait de winter in november al met zijn staf,
zijn rijk is van korte duur voor straf
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

‘t Hert in n moond . Het hart op de tong hebben; alles eruit flappen.


Nen wiez’n haand döt nich allns wat nen domm’n moond zeg.


29 november Saturninus van Toulouse.
Het blijft vandaag bewolkt maar het wordt geleidelijk droger in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 5 °C.

IJs op de dag van Saturijn,
het weer maakt daarna korte mette met dit venijn.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Der kan nich zovöI grös greujn um de leu 'n moond te stoppn = Geroddeld wordt er toch. (Degenen die met u roddelen zullen over u roddelen).


Nen luien hoond weajt gin stoet in ’n moond.


30 november Andreas.
Het blijft vandaag bewolkt en wisselvallig in Enschede, met vanochtend en vanavond regen. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 9 °C en is de wind matig, windkracht 4.
Vanaf de eerste zondag van de Advent zijn ze weer te horen, de klagende en weemoedige klanken van de midwinterhoorn.

Sint Andries brengt de vries.

Rèagn, weend, leelk biesterweer,
gef ongemak veur means en deer.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Nen moond der vol oaver hebn. Er vol van zitten, er veel en enthousiast over praten, men is zo opgewonden over iets dat men er alles over wil zeggen.


Stormloch
De wolken hebt gin tied
De wolken hebt haos
Ze doet tikkertjen
Maor bunt um niet
Ze griept en vangt en jaagt
En wod meka kwiet



December Wintermaand, Donkeremaand, Kerstmaand.
Omdat in deze maand de winter begint, werd december vroeger "wintermaand" genoemd. December is nu de twaalfde maand van het jaar, maar in de oude Romeinse kalender begon het jaar in maart en was december de tiende maand. "Tien" is in het Latijn decem, er zo komen wij aan de naam december.

1 dec Eligius van Noyon.
Er trekt vanochtend een koufront van west naar oost over het land, met veel bewolking en perioden met regen. De ochtend verloopt met 9 tot 11 graden nog vrij zacht, maar in de loop van de middag gaat de temperatuur alweer iets omlaag.

In december völ reagn,
is wisse gin zeàgn.

Brengt St. Eligius, de eerste dooi?,
begint het echter op die dag te vriezen,
dan krijgen we vier weken vorst voor de kiezen.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Dan zö 'j de moond losdoon. Dan had je je mond maar open moeten doen (iets moeten zeggen). De uitdrukking wordt vaak gebruikt in een situatie waarin anderen wel verwachten dat iemand iets zegt.


Doezend meanske, doezend zinnen,
doezend wostn, doezend pinnen.



02 dec Jan van Ruusbroec.
Het wordt vandaag geleidelijk zonniger en de kans op neerslag neemt af in Enschede, met vanochtend nog wel regen. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 4 °C.
Hoe komen we de winter door? De donkere dagen voor kerstmis staan voor de deur.
Wat voor een winter krijgen we voor de kiezen? Wordt het zacht of juist streng? Nat, of droog?

Nen doonkern decembermoand brech ’n good nie’j joar.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Hee smeert oe botter um ’n moond en likt ’t ok zölns weer of. Iemand die je op walgelijke wijze naar de mond praat.


Daor steet
in mienen blomenhof
ne roze, liek' en rech,
allene.
En 't is as
of ze zeggen wil:
"Ik gao noe weg,
maar komme waer.
Ie toch ok?"


Riek Krosenbrink-Naves


03 dec Franciscus Xaverius.
Het wordt vanmorgen geleidelijk bewolkter en de kans op neerslag neemt toe in Enschede, met vanmiddag kans op motregen.
De temperatuur stijgt tot 4 °C.

Zorgt veur etten, teug en braand,
As december koomp in ’t laand.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Iej mött gaapn noar 'n moond groot is.
Wat 'n moond verteert, mot de haand verdeen’n. Leef niet boven je stand.
Wat je uitgeeft moet je eerst verdienen. De tering naar de nering zetten.


WINTERMAOND
December hef oons met zien weer
Dit jaor al vrog bezocht
met fienen snee en kalen vorst
en griezen, dikken mot.
De oostenwind blös iezigkold
Oons oaweral deur hen,
't is nargens baeter as in hoes
as 't haerdveur knappend brendt.
December met oe koale weer,
ie hebt oons mooi te pakken,
want ie met al oew koldigheid
doot oons naor 't veurjaor snakken.


Riek Krosenbrink-Naves Wenterswiek.


04 dec Barbara.
Het blijft vandaag bewolkt en wisselvallig in Enschede, met vanmiddag en vanavond nog wel regen. De temperatuur stijgt tot 5 °C.

Als Sint Babara ‘t wil,
steet de vriezeman stil.

St. Barbara gaat graag in een wit kleed naar het bal. (meestal sneeuwt het op 4 dec).
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Oogn open en mondje dicht. Hiermee geeft men aan dat iemand goed moet opletten wat er gebeurt maar er niets over mag doorvertellen m.a.w het is geheim.
Wee wa waorum ai twee oren hebt en enen mond? Omdat luustern moeilijker is dan proaten.



SINT KEUMP AN!

Hartjes die klopt: Hee keump d'r an!
Now nog ma effn en dan...en dan!
Koale snuutjes doar bie’t station
Het kleene keerltje det niks zeen kon,
Mag lekker bie zien va op'n nekkn,
Ma zit van spanning papa's hoar uut te trekkn!
Oolders en hun peuters,
En bie-eengedromde kleuters,
Met tekeningn en knutseltjes,
Vuur Sint en Piet, die frutseltjes,
Stief in de knuuskes ekneppn,
En nooit hebt ze ooit begreppn,
Hoe Sinterkloas det toch zo weet,
Hoe of iederene heet!
'n Trein löp noa lang wachtn binn'n,
Het grote feest kan now beginn'n,
De Pietjes bint zo van dichtbie,
Toch wa heel zwart, ma wat is't grut blie,
Det Sint en Piet d'r now eindelijk bint,
En die prachtige Sinterkloas-tied wier begint.

Ineke Smit-Vukkink.


05 dec Sabas van Jeruzalem.
Het blijft vandaag bewolkt maar droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 4 °C.
Het is vandaag pakjesavond.

Sint Nicolaas, lapt 't weer aan zijn laars.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Het vlög 'm oet de moond as ne koo oet 't gat. Hij heeft ruw taalgebruik.


FIETSE
Hee veult zich groot,
d'n kleinenjonge
op zien fietsken
met veer ra.
't Oranje vleggesken
hoge in top, achterop.
Hee veult zich trots,
d'n olden man
op ziene fletse
met dree ra.
D 'n rood-witten stok
bescheiden, achterop.

Jo ter Linde-Duenk.


06 dec Nicolaas van Myra.
Het blijft vandaag bewolkt en de kans op neerslag neemt toe in Enschede, met vanavond regen. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 3 °C.

Geet sunterkloas weer met de boot naor madrid.
Dan kan ’t goan vreezn, ma dat hooft aait nog nich.

Op St Nicolaas regen, is nooit een zegen.

Brengt St. Nicolaas ijs, dan brengt de Kerstman regen.

Regent het met St Nicolaas, dan wordt de winter streng en akelig.
Plaats reactie