Welkom op het forum van Enschedeinansichten.

Spreek je dialect

Omdat de wereld niet alleen om Enschede draait.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Traon, Troan Traan, (Een traan is een zoute druppel oogvocht.)
Traönke, Tröanke beetje meestal bedoelt men koffie soms een borrel, druppel.

De mooiste träön bint de dreug’n. (Iemand troosten).


Vól leu geleuft wat ze zeet, mar weinmigen zeet we ze geleuft.



4 jan. Faraïldis van Gent. Zij is patrones van de stad Gent, en van enkele andere Vlaamse plaatsjes; daarnaast van kleine huisdieren; haar voorspraak wordt ingeroepen voor huiselijke vrede.
Wereld Brailledag
Wereld Hypnosedag
De dagen van nieuwjaar tot Drie Koningen lengen net zoveel als een hondje over een hekje kan springen.
Januari door onze vroegere Germaanse bewoners al Wolfsmonath genoemd.
Alles wijst op de felle en intense kou en de sneeuw die juist in deze maand mogelijk zijn.
De wolven verlaten dan de bossen en gaan in de buurt van de menselijke bewoning op zoek naar voedsel.
At in jannewari de muggen danst, mot de boer naor ’t voer kieken.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Zien gat schoon praoten. Hij wil zichzelf schoonpraten. Zijn gezicht redden. Zichzelf vrijpleiten.
Schoon is hier vrij van smet, in de zin van vrij van tekortkomingen van schuld.


Loopt nich, veurda'j goan könt.



5 jan. Gerlach van Houthem-St-Gerlach is de bekendste van de Nederlandse heilige kluizenaars.
Zijn voorspraak wordt ingeroepen tegen veepest.
Januari Louwmaand looimaand. Deze 2 benamingen voeren ons met vele oude aanduidingen als lomand, louwmaand naar looien.
Dit alles duidt erop dat de mens zich bezighoudt met het looien en prepareren van de huiden van de in het najaar geslachte dieren.
Tikt ’t roodbosje op de roet’n, dan is ’t binnen nog warmer as boet’n.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Wat bi’j toch nen Jandoedel. Scheldwoord voor een sukkel, doetje, slappeling.
Men vermoedt dat het woord afkomstig is uit de oostelijke provincies en van de duitse grens
en verwijst naar jandoedel jenever. Het komt ook voor in het Bargoens.

Weet ie hoe ‘j nen vöggelke könt vangen?
Mo 'j um zoalt op n stet streuien.



6 jan Drie koningen (In de negende eeuw kregen de drie 'koningen' ook een naam: Gaspar, Melchior en Balthazar)
Ze zijn de patroons van de pelgrims, weggebruikers, de reizigers en de reizende kooplieden
bovendien zijn ze patroons van speelkaartenmakers, en wordt hun voorspraak ingeroepen tegen onweer en epilepsie.
Driekoningen
Internationale Dag voor Oorlogswezen,
Nao dreekönnige wodt de dage nen hanentred lenger.
Dree koninge helder en klaor,
Dat gif völ vruchten van ’t jaor.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Jan Gat. Scheldwoord voor een sukkel; een onhandig en lomp ook wel vergeetachtig manspersoon.
Het komt ook voor als spotnaam voor het beeld van Zadkine, verwoeste stad in Rotterdam vanwege het indrukwekkende gat in het lijf van de afgebeelde figuur.


Men kon met Jan allerlei types aanduiden:

Jan Boezeroen de arbeidende klasse.
Jan Contant een betrouwbare handelaar, iemand die altijd contant betaalt.
Janhagel Janhagel (ook als jan hagel gespeld) is een typisch Nederlands soort koekje. Het is een klein rechthoekig koekje van speculaas met daarop grove suiker en amandelschaafsel.
Jan Hagel was in de Tweede Wereldoorlog ook een scheldnaam voor Landwachters, die waren namelijk bewapend met jachtgeweren.
Jan Hagel het gepeupel; matrozen
Jan Joker belachelijk zijn; voor aap staan; iets doen dat volkomen nutteloos is.
Jan Lul Sufferd, slappeling; een onhandig persoon; iemand die veel lult.
Jan Modaal de hedendaagse werknemer ; een arbeider met een gem. inkomen
Jan met de Pet nog steeds een geliefd cliché om de arbeider aan te duiden. De doorsnee Nederlander
Jan Piet en Klaas Jan en alleman
Jan Publiek het grote publiek; het volk
Jan Rap en zijn maat gespuis, canaille, achterbuurtvolk
Jan Salie voor een lamlendige suffe en vervelende vent; iemand zonder energie


7 jan Raimundus van Penyafort, Hij is patroon van het koninkrijk Navarra en van de stad Barcelona;
daarnaast wordt hij ook vereerd als beschermheilige van kerkjuristen, rechtsgeleerden en van biechtvaders.
Internationale Dag van Rare Loopjes
Internationale Programmeursdag
Hardmaan in oude almanakken gebruikt men vaak de benaming Hardmaand of Hardemaand.
In het Duits zien we namen als Hartmonat en Hartung. Duidelijk wordt ook hier ingespeeld op het strenge winteren van januari.
Gebruikersavatar
Veteraan
Member
Member
Berichten: 4797
Lid geworden op: ma jan 02, 2012 10:10 am
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Veteraan »

Internationale Dag van Rare Loopjes
https://www.youtube.com/watch?v=F3UGk9QhoIw
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

De P der in hebben. Iets heel vervelend vinden; er flink van balen. de P is een afkorting van pest.
De pest of de schurft erin hebben. Wie de pest er in heeft, voelt zich alsof hij aan de pest lijdt.



Dee vrogger met nummer elven ooner ’n nös leup, zee de keerl, dee gaot noe hen vri’j en.



8 jan Goedele van Brussel, Zij is patrones van Brussel.
Aardbeiendag
Aarde Rotatie Dag
Typendag
Muggendaans in jannewaar, maakt van de boer een bedelaar.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Oerend hard. Erg hard. Titel van de Achterhoekse popgroep Normaal.
In de jeugdtaal werd oerend snel gebruikt ter intensivering heel erg: loeiend.


Mie vrouw mag ‘k nog wa lien zea de keerl, as ze mie willen mar döt.




9 jan Waning van Fécamp, hij is patroon van Ham.
Wereld Taalmallotendag.
Geeft januari géén wintervlagen, dan zal februari ons daarmee plagen.
`n Milde januari maakt de lente guur mar de zommer heet en van lange duur!
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21423
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Arie »

GerritHondelink schreef: do jan 09, 2020 7:04 am
Wereld Taalmallotendag.
9 januari – Wereld Taalmallotendag
09/01/2020 Gina Makken
Wereld Taalmallotendag
De oorsprong van de Wereld Taalmallotendag (Word Nerd Day) is jammer genoeg onbekend. Maar we mogen er grofstoffelijk van uitgaan dat de taalmalloten die Wereld Taalmallotendag hebben verzonnen een excuus zochten om hun uitgebreide woordenschat te etaleren voor het grote publiek. En misschien willen ze “de normale” onder ons aansporen om zich meer te verdiepen in de betekenis van bepaalde woorden van de moerstaal.

Wanneer ben je een Taalmalloot?
Wanneer behoor je tot het unieke, misschien wel uitstervend ras der taalmalloten? In mijn optiek behoor je tot één der taalmalloten als je voordat je gaat slapen eerst nog even snel een paar bladzijden uit het woordenboek moét lezen omdat je anders niet kan slapen. Je bent een taalmalloot als jij het een sport vindt om lange gecompliceerde woorden in zinnen te gebruiken. Wanneer dit op jouw slaat dan behoor jij tot het ras der “taalmalloten” en dan is 9 januari een echte officieuze feestdag voor je.

Taalvirtuoos of taalmalloot?
Is een taalmalloot een taalvirtuoos? Niet per definitie, een taalmalloot is eerder een taalvirtuoos waar een steekje aan los zit. Hieruit kun je concluderen dat niet iedere taalvirtuoos een taalmalloot is maar wel iedere taalmalloot een taalvirtuoos. Als je begrijpt wat ik bedoel. 😉

Simplistisch Verbond
De bekendste taalvirtuozen zijn voor mij toch wel Kees van Kooten en Wim de Bie, aka het Simplistisch Verbond. En dat omdat Van Kooten en de Bie onze Nederlandse taal op een bijzondere wijze hebben verrijkt met veel zelfverzonnen woorden, porte-manteauwoorden, quotes en uitdrukkingen of deze nieuw leven hebben ingeblazen. Mijn meest favoriete woorden en uitdrukkingen zijn:

WOORDEN UITDRUKKINGEN
bonken pruimen op sap zetten
geilneef van wippenstein gaan
regelneef en wel hierom
takkeschurft hou je d’r buiten Cock
doemdenken mag ik even een teiltje?
kneukfilm stoned als een garnaal
vrije jongens gelul van een dronken aardbei
positivo op hun pik getrapt
oudere jongere samen voor ons eigen
krasse knarren
ik ben genoemd
Hoe vieren we Taalmallotendag?
Vandaag mag je dan eindelijk laten horen en zien dat er eigenlijk een Neerlandicus aan je verloren is gegaan. Hoe je dat doet?

gebruik vandaag in al je gesprekken minimaal één woord van 7 of meer letters
los de hele dag kruiswoordpuzzels op
leer nieuwe moeilijke woorden en gebruik ze
probeer mensen uit je omgeving te enthousiasmeren voor de mooie Nederlandse taal
verzin een porte-manteauwoord zoals bijvoorbeeld schrijpend (een porte-manteau van schrijnend en nijpend) en deel deze met hashtag #WordNerdDay of #Taalmallottendag.
bron: https://www.dagenvanhetjaar.nl/9-januar ... llotendag/
hans
Member
Member
Berichten: 2733
Lid geworden op: ma sep 24, 2012 11:45 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door hans »

# fabeltastisch !
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Veur nen habbekrats. Voor een bagatel, gering bedrag. Voor een prikkie. Dat ding kost mar nen habbekrats.
Habbekrats is een Jiddisch woord waarvan het tweede lid uit het Duits komt krats betekende oorspronkelijk kras en hieruit moet zich de betekenis kleinigheid hebben ontwikkeld.

Dee in’n hof van vrouw venus wil waandeln, mot nich schel wean en zeutkes haandeln


10 jan Guillaume van Bourges, hij is patroon van kinderen die moeilijk leren lopen., Anna de los Angeles Monteguado, zij stond bekend om haar wijsheid.
Functioneel Programmeren Dag
Dag voor de Preventieassistent
Dag van de Eigenaardige Mensen
Januari kan zich merkwaardig gedragen.
Sneeuw en vorst kunnen een hoofdrol spelen en de mens duidelijk laten beseffen
dat het in onze gematigde streken ook nog wel eens aardig winteren kan.
Maar voor hetzelfde geld kunnen veel te hoge temperaturen, motregens,
mist en som¬bere grauwheid het idee winter alle geweld aandoen.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Maak oe nich te sappel. Zich ergens erg druk, ongerust om maken. Zich opwinden over iets, een probleem maken van iets; erger je er niet over; overspan je er niet mee. Zich te sappel maakn.
Sappel is afgeleid van het Jiddische werkwoord sappelen. Hard werken, ploeteren, zich druk maken
Ontleend aan het Duits zappeln. = onrustig zijn; wiebelen, spartelen.



Eén dee vaak nen verjoardag viert, wordt heel oald.



11 jan Salvius van Amiens hij genas blinden, doven, stommen en andere mensen, die aan allerlei verschillende kwalen leden.; Theodosius van Cappadocië, Hij is patroon van vijlenmakers.
Jannewari zonner reag’n is veur de boer nen zeag’n.

Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Dik in de scheuld zitn. Veel schulden hebben. Gat vol scheuld hebben.


Drek am stekken hebben.



12 jan Bernardus van Corleone. Hij is patroon van kraamvrouwen.
Kus een Roodharige Dag
Als de kat in januari in de zon ligt, ligt ze in februari achter de kachel.
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21423
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Arie »

GerritHondelink schreef: zo jan 12, 2020 6:40 am .
Kus een Roodharige Dag
De Roodharigendag, sinds 2012 internationaal officieel bekend als Redhead Days, is een jaarlijks evenement dat wordt gehouden in Nederland. Doel van de organisatie is mensen met rood haar massaal bijeen te laten komen. Het evenement trekt bezoekers uit de hele wereld. Jaarlijks is er een thema met aandacht voor roodhaar en roodharigen op het gebied van ontspanning, kunst en cultuur. Tot 2018 werd het evenement in de stad Breda georganiseerd, daarna werd Tilburg de plaats van samenkomst. Er komen volgens de organisatie jaarlijks zo'n 40.000 bezoekers. zie verder: https://nl.wikipedia.org/wiki/Roodharigendag
hans
Member
Member
Berichten: 2733
Lid geworden op: ma sep 24, 2012 11:45 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door hans »

rooien en valen bunt donderstralen !
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21423
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Arie »

hans schreef: zo jan 12, 2020 12:41 pm rooien en valen bunt donderstralen !
Nu ga je wel over de rooie. :)
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Arie schreef: zo jan 12, 2020 1:58 pm
hans schreef: zo jan 12, 2020 12:41 pm rooien en valen bunt donderstralen !
Nu ga je wel over de rooie. :)
zoo rood wördn as n jonk heegnreusken op Dreevuldigheidszundag, as de rogge öare krig
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Tot an zien nek in de stront zitten. Zeer veel problemen hebben. Men kan ook tot aan zijn nek in de schulden zitten.
In een vervelende onaangename situatie verkeren, bang of bezorgd zijn. In de rats zitten.
Rats is een soort stamppot die vroeger door soldaten werd gegeten.
Het woord is afgeleid van ratje toe dat op zijn beurt weer komt van het Franse ratatouille.
In de piepzak zitten. Over de herkomst van het woord piepzak bestaat geen duidelijkheid. In het woordenboek der Nederlandse Taal wordt beweerd dat piepzak een verbastering is van pijpzak.
Een doedelzak die bij het bespelen samengedrukt wordt. Daarbij wordt ook het beeld opgeroepen van een beklemmende of benauwde positie.



Wee nich good veur 'n zwearm is, is ok nich good veur de biej.


13 jan Hilarius van Poitiers, Hij is patroon van de Franse plaatsen La Rochelle, Luçon en Poitiers.
Zijn voorspraak wordt ingeroepen voor moeders op het moment van de bevalling, voor doodgeboren kinderen,
om genezing te verkrijgen van ziekelijke en zwakbegaafde kinderen, vooral van kinderen die moeilijk leren lopen;
tegen reumatiek en veeziekten, alsmede tegen slangen en slangenbeten.
Internationale Dag van AMBER Alert.
Verloren Maandag
Koppermaandag
Een zonnetje op St-Hilariusdag haal maar hout voor de winter voor de dag.
Knapt januari niet van de kou, dan zit men 's zomers in de kou.
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21423
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Arie »

GerritHondelink schreef: ma jan 13, 2020 9:17 am
Verloren Maandag
Koppermaandag
Verloren Maandag
Verloren Maandag of Verzworen Maandag (Lundi Perdu of Lundi Parjuré) is een eeuwenoude puur Vlaamse traditie die op de eerste maandag na de eerste zondag na Driekoningen wordt gevierd. Al in middeleeuwse akten wordt melding gemaakt van “Lundi Parjuré” (Verzworen Maandag), de dag waarop ambtenaren hun eed aflegden en er dus niet gewerkt werd. Die dag kon je als “verloren” beschouwen en waarom dan niet lekker feesten en worstenbroodjes eten ter ere van de eedaflegging? Dus…..

Vandaag eten we worstenbroodjes en appelbollen
Het is in Vlaanderen en vooral in de provincie Antwerpen de traditie gebleven om op Verloren Maandag worstenbroodjes en appelbollen te eten. Over het ontstaan van deze traditie zijn allerlei verklaringen te vinden, van herbergiers die hun klanten trakteerden op gebraden vlees en brood tot aan arbeiders uit de Antwerpse haven die van hun baas een “feestmaal” kregen aangeboden. De appelbol is aan het gebruik toegevoegd voor de zoetekauwen onder ons.

Koppermaandag
Bij ons staat de eerste maandag na Driekoningen in de boeken vermeld als Koppermaandag of Koppertjesmaandag. De Koppermaandag is eeuwen geleden ontstaan. In de eerste helft van de 15e eeuw wordt Koppermaandag al genoemd maar men vermoedt dat het al een veel ouder gebruik is. Als men vroeger zich te goed ging doen aan drank en spijs noemde men dat “aan het kopperen gaan”. En zo is de naam koppermaandag ontstaan.

Tot aan 1604 was het in Amsterdam de gewoonte om op Koppermaandag melaatsen in de stad toe te laten, zij liepen dan in optocht naar de Dam. Normaal gesproken kwamen lepralijders natuurlijk de stad niet in vanwege het besmettingsgevaar, dus Koppermaandag was echt iets bijzonders. Op deze speciale dag werd er geld ingezameld voor het, buiten de poorten van Amsterdam gelegen, Leprozenhuis en kregen de melaatsen een maaltijd aangeboden. De melaatsen mochten gaan “kopperen” in de stad.
bron: https://www.dagenvanhetjaar.nl/13-janua ... ber-alert/
hans
Member
Member
Berichten: 2733
Lid geworden op: ma sep 24, 2012 11:45 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door hans »

rats kuch en bonen !

https://youtu.be/rE5JJKqEZI8
Gebruikersavatar
enschedeinansichten
Member
Member
Berichten: 4166
Lid geworden op: do jan 08, 2009 9:24 pm
Locatie: Enschede
Contacteer:

Re: Spreek je dialect

Bericht door enschedeinansichten »

Rats, kuch en bonen is de benaming voor het soldatenmenu van vòòr de Tweede Wereldoorlog. Bonen zijn uiteraard bonen, terwijl kuch het commiesbrood is dat de soldaat werd verstrekt. Rats is de eenpans warme maaltijd.
Schat iedereen op waarde maar laat daarbij wel iedereen in zijn waarde.
Plaats reactie