Welkom op het forum van Enschedeinansichten.

Spreek je dialect

Omdat de wereld niet alleen om Enschede draait.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Der wodt met de kipse naor smetten.
Er wordt een slag naar geslagen; er wordt met de pet naar gegooid.
lets doen zonder zijn best te doen of er zorg aan te besteden.
Het gevolg is dat iemand slecht werk levert, niet omdat hij niet beter kan, maar omdat hij ongeïnteresseerd is.


Kotte dage kost geald
De weenterdag met ziene kotte dage
veer uur geet de laamp al an.
Wat leu dee k֊önt dat mooi veendn
mer ik zölf veen doar niks an.
Dat geloer achter de roetn
mangs'n heeln dag snee of reagn.
0....dan kiek ik zo sjagerijnig
Hanna wödt met mie verleagn.
Hele oamnde loern noar’t kastjen
van'n eenn noar'n aandern knop.
En as ie dan in't lest noar ber goat
is t net ne möl in oenn kop.
Eenmoal in de wekke is’t koopoamnd
mennigeen geet dan noar de stad.
Mer as ik al dat lech zee braandn,
dan deank ik voort... wat is't toch wat.
Woarum toch zovöl leu zich drok maakt
de hele stad is ne zee van Lech.
Wat kump ter van al de goeie vuurnems
van Energiebespoaring"now terech.
Loat ze in'n Haag now nig goan deankn
dal de stoete weer biej'n keersken et...
O nee iedereen mut doar an metwearkn
en nig allenig "Jan met de Pet ! "
Ik loat het stilkes op miej ofkomn
hoo of het met 'n energie zal goan.
Wies kiekn...en nig te völle zegn
dat is mangs het beste wa j könt doon !


18 feb Fra Angelico Hij is patroon van de christelijke kunstenaars.
In februari ziet de boer liever een hongerige wolf, dan een man in hemdsmouwen.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Hee is ter bedretten ofkommen. Hij is er bekaaid afgekomen.



Dit is een aftelversje van vroeger
Eun, deun, dip,
Vette, kale kip,
Vette kale kockemale,
Eun, deun, dip,
Ot, bot, vot.
De laatste regel, kwam veel vaker bij andere aftelversjes voor en is er zo maar bij aangeplakt.
Eun, deun, dip, moet eigenlijk zijn: un, deux, trois. Dus frans voor één, twee, drie.
Het woord kockemale duid op „le coq", de haan.



19 feb Konrad van Piacenza Hij is patroon van de jacht.
Als vroeg krokussen bloeien, dan zullen ze met de koude stoeien.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Wat kiek ie bedretten. Sip kijken, Wat kijk je bedremmeld.
Bi’j nog nich better? Ie zeet ter zo bedretten oet.
Ben je nog niet beter ?Je ziet er slecht uit. er bleek en lusteloos uitzien.


Eanske
De stad woar ik geboren bin,
Dat Eanske kennen ik hoast nich weer.
Ik schrok der toch wal eaven van
Too 'k doar weerum was laatst een keer.
Heel vöI was veraanderd doar.
Wal zag ik iets bekeands op't lest.
Meer weinig was nog oaver van
Wat vroger ooit der was ewest
Fabrieken, weenkels, dee ik heb keand,
Dee warren der now ook heel nich meer.
Joaren geleden hadden ze dee too
Al opofferd an het verkeer.
Völle joaren bint der vergangen
Seend ik vertrok noar'n aandere stad
Toch 't is nog nooit gebeurd da'k doar
Mien Eanske ook meer eaven vergat.
Georg Frieman


20 feb Eucherius van Maastricht; Eucher van Dol; De kerk van het plaatsje Kernouës (Finistère) heeft Sint Eucher als patroon.
Internationale Dag van de Sociale Rechtvaardigheid
Als de kat in februari in de zon ligt, moet zij in maart weder achter ’t vuur.
(een warme februari geeft een koude maart).
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Dat gung um boavn de kipse. Dat gaat boven zijn verstand / dat vind hij onbegrijpelijk.
Dat ging hem boven de pet. In deze uitdrukking staat pet voor verstand. De reden kan zijn dat iets te ingewikkeld is.


Töaterie
Now mò'j toch is kiek'n doar op stroat,
wee bint dat toch dee de kèèrk ingoat?
Den links'n is Tuut-Geit, den rechts'n Post-Jan,
meer dèn middelst'n, woar is den toch van?
'k Had di-j wiezer 'edach', dat köj toch wa zeen?
dat is de zön van Holtmoat's Leen,
doar hebt ze veer keender: Johan, Hermien,
dan koomp Marietje en doaronder he'j Stien.
't Mag wèèn da'j geliek hebt, ik ken 'm nig,
ik zag 'm alleen van opzied in 't gezich'
meer... hee gung de kèèrk in, en de keender van Leen
hebt nog nooit 'ne kèèrk van binn' 'ezeen!
Da's woar, doar wa'k nig op ve'dach',
en ik meen'n nog wa da'k 'm duudelik zag,
meer weej war of 't is, miene oog'n bint nig bes',
dan is e bekeerd òf hee is 't nig 'ewes!
Hennik van’n Scheenken


21 feb Petrus Damiani
Internationale Dag van de Moedertaal
Is februari zacht, de lente brengt ons vorst bij nacht.
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21423
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Arie »

Hoe ver kom je in Duitsland met de Twentse taal?
JOOST ZOEKT HET UITWat gebeurt er als je in Duitsland alleen maar Twents praat? Verstaan de oosterburen je dan, of totaal niet? Laurens ten Den en Bram Agterbos reizen met ons af naar De Pruus voor een (hilarische) steekproef.

Joost Dijkgraaf 16 feb. 2019
Met zijn meest vriendelijke gezicht stapt Laurens ten Den op een nietsvermoedende voetganger af, midden in Ochtrup. „Gooi’ndag! Ik woll wat vroagen. Kan ’k hier ergens een poar kisten bier kopen?” We zijn in de Pruus voor een steekproef: red je het in Duitsland op z’n Twents?

Theatermaker Laurens ten Den (54) en YouTuber Bram Agterbos (23) zijn al jaren succesvol met de Twentse taal. Zo is Laurens het brein achter de Twentse Oudejaarsconference en doet hij theatershows in het Nederlands, Duits én het Twents. Bram scoort als Gladjakker hit na hit op YouTube. Zijn Twentse vertaling van Sneeuwwitje leverde afgelopen week bijna een half miljoen views op.
zie video op: https://www.tubantia.nl/regio/hoe-ver-k ... ~a1981f5b/
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21423
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Arie »

Willemijn (29) uit Enschede richt docentenvereniging op voor de streektaal
Gepubliceerd: Donderdag 21 februari 2019

Willemijn (29) uit Enschede richt docentenvereniging op voor de streektaal
Het Twents is niet dood, maar leeft nog steeds. Het is die overtuiging die Willemijn Zwart (29) uit Enschede ertoe bracht om het initiatief te nemen voor de oprichting van een docentenvereniging voor het Nedersaksisch.

Zwart (29), Neerlandica en als projectleider streektaal verbonden aan de IJsselacademie in Zwolle, verwacht dat de nieuwe vereniging in april wordt opgericht. Dan, namelijk, vergadert de landelijke vereniging Levende Talen, waarbij de Enschedese aan wil haken.

„Ruim 3400 taaldocenten zijn lid. Elke taal heeft binnen dat grote geheel weer zijn eigen vereniging. Oorspronkelijk ging het daarbij natuurlijk vooral om Nederlands, Engels, Frans en Duits, maar de laatste tijd zijn ook andere talen vertegenwoordigd. Zeker na de officiële erkenning als taal vorig jaar, hoort ook het Nedersaksisch in dat rijtje thuis.”

Nedersaksisch
Volgens Zwart is de oprichting van een eigen docentenvereniging van groot belang voor de verdere ontwikkeling van de Nedersaksische taal, waartoe ook het Twents en het Achterhoeks behoren. „Levende Talen is een grote club met veel invloed. Voor het ministerie zijn ze een belangrijke gesprekspartner. Vertegenwoordigers van de afzonderlijke verenigingen zitten met de minister aan tafel. Straks zit daar dus ook iemand bij die het Nedersaksisch vertegenwoordigt.”

Zwart hoopt met de oprichting van de vereniging bij te dragen aan de mentaliteitsverandering die nodig is om een streektaal als het Twents te behouden. „Nog te weinig mensen zijn doordrongen van het besef dat het juist een verrijking is om meertalig op te groeien. Het zou geweldig zijn als docenten, maar ook ouders een meer positieve grondhouding aan zouden nemen ten opzichte van het dialect. Die positiviteit is heel hard nodig. Corrigeer een kind alsjeblieft niet direct als hij zegt dat de ramen los staan, maar gebruik zo’n opmerking juist om dat kind en zijn klas iets te leren.”

Taalgevoel
Kinderen die naast het Nederlands ook Twents of Achterhoeks spreken, hebben een streepje voor, vindt Zwart. „Doordat ze twee talen spreken, ontwikkelen ze over het algemeen ook een groter taalgevoel. Allerlei onderzoeken bevestigen dat. Ze leren later makkelijker een nieuwe taal en hebben een ook hulpmiddel in handen bij het leren van goed Nederlands. Het Twents helpt bijvoorbeeld om te bepalen of je een lange of korte ‘ei’ gebruikt. Woorden met een ie-klank zoals ‘boerderie’ , schrijf je in het Nederlands met ‘ij’. Twentse kinderen, mits je ze goed benadert, doen dat bijna altijd goed.”

Om in april de toestemming te kunnen krijgen van de landelijke vereniging, is in eerste instantie een minimumaantal van 25 betalende leden noodzakelijk. Zwart gaat ervan uit dat dat aantal probleemloos wordt gehaald. Taaldocenten in het middelbaar onderwijs en leerkrachten in basisonderwijs in het hele Nedersaksische taalgebied vormen de doelgroep. „Iedere docent die gelooft in het belang van meertaligheid en een taal als het Nedersaksisch, is welkom. Maar als gewone liefhebbers zich aan willen melden, kan dat uiteraard ook.”

De nieuwe vereniging hoopt door middel van haar leden de aandacht binnen het onderwijs voor het Nedersaksisch te vergroten. „We gaan studiedagen organiseren en willen een podium zijn voor de uitwisseling van ideeën. Er zijn heel veel mensen die zich op hun manier inzetten voor het Nedersaksisch. Het zou heel mooi zijn als we nu eindelijk eens de krachten kunnen bundelen.”

Verkiezingsprogramma in dialect
Het CDA in Gelderland heeft deze week een dialectversie uitgebracht van het verkiezingsprogramma voor de Provinciale Staten. ‘Met mekare veur een baeter Gelderland!’, is het motto. Lijsttrekker Gerhard Bos: „Het Nedersaksisch is een belangrijk onderdeel van onze cultuur. Als CDA willen we dat koesteren. We zijn dan ook blij dat afgelopen jaar het Nedersaksisch eindelijk is erkend als taal.”

Het Gelderse voorbeeld, een gevolg van de erkenning van het Nedersaksisch, krijgt vooralsnog geen navolging in Overijssel. Een woordvoerder vindt het daarvoor nog te vroeg. „Er zijn hier heel veel lokale dialecten. Alleen dat al maakt het lastig om met zo’n programma te komen.”
bron: http://enschede.1twente.nl/willemijn-29 ... em?1121945
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21423
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Arie »

Twents, doar is niks mis met!
Bijlagen
twents.jpg
twents.jpg (44.17 KiB) 5412 keer bekeken
Gebruikersavatar
Veteraan
Member
Member
Berichten: 4797
Lid geworden op: ma jan 02, 2012 10:10 am
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Veteraan »

Arie schreef: do feb 21, 2019 10:40 am Hoe ver kom je in Duitsland met de Twentse taal?
JOOST ZOEKT HET UIT https://www.tubantia.nl/regio/hoe-ver-k ... ~a1981f5b/
Super humoristisch filmpje! :okay:
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Ie konnen ’t met de kloomp anveuln dat hee leug. Het was volkomen duidelijk dat hij loog.
Met de kloomp anveuln.
Dat kun je zonder moeite begrijpen; het valt te verwachten; dat ligt voor de hand.
De zegswijze is gebaseerd op het feit dat je door de harde houten zool van een klomp niet veel voelt van de ondergrond waar je op loopt.
Wat den smiesterd zeg, mo’j nich geleuven ie könt ’t met de kloomp anveuln dat e lög. (Smiesterd = een slim iemand en niet betrouwbaar).



Weenters van aleer
Dee oalerwetske weenters he -j rechtevoort nich meer,
wat was 't mangs gloepens koald in tieden van aleer!
Mien eumke leup dan boeten 'n dröppel an 'n nös,
hee zea: i j könt wa weten dat 't nowvedan hard vrös.
De peggels ies dee hungen dan te gleensteren an de poomp,
en 'n stoefsnee heurden ie kraken oonder ziene kloomp.
Wi j stokkerden dan 't fenuus op a-w koold warren in de hoed
en toch foonkelden de iesblomen met steernkes op de roet.
de Vaa zea 's oamnds veur 't sloapen: loaw eam noar boeten goan,
dan köw de wearld bekieken met snee en volle moan.
Mien Moo dee was luk fiest'rig, zee zea: ik bliew in 't hoes,
de weend snit ow 'n oadem of, dan krig 'n means gin poes.
Met 't eumke, Vaa en ’t joonkvolk stonden wi j dan achter 't schop,
de stearnkes ko j zeen glitteren, de moan scheen healder-op.
De oale, zwoare eken bi j Bets van Harbrinks stee,
dee hadden zwat-witte takke met zunnen vossen snee.
Joa, dat wadden nog es weenters, in tieden van aleer,
Ik zej ow leu, zo he -j ze In dizzen tied nich meer.
Oet Midwinter in Twente Hennie Hamhuis



22 feb Cathedra van de apostel Petrus Margareta van Cortona Zij is beschermheilige van de plaats Cortona; patrones van boetelingen en van berouwvolle prostituees.
Wereld Denkdag
Wereld Yogadag.
Petrus Stoel (22 feb.) heft de lente aan, de zomer brengt ons Sint Urbaan (25 mei.).
Sint Pieterstoel bevroren, een droog jaar geboren
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

As ze de kloomp ofzwoarn hebt, ken ie ze nich weer. Als niets tot iets komt, kent hij zichzelf niet.


REUMA
A'j piene hebt, doert de nach zo Lange,
le maakt oe mangs onneudig bange.
't Is good, at iederene versteet:
"Ie bunt in oew lot den enigen neet!"
le heurt de klokke telkens slaon
le meent da'j der better oet kunt gaon.
Daor heb ie de kracht'n dan neet vuur.
En de klokke tikt maor altied duur.
Ie denkt: "A'k mi'j noe is ummeleg
" Maor dat bevölt oe alwier zo slech,
Want noe veul ie feitelijk pas heel good
Dat al oewe bott'n piene doot.
le moss'n in 't luchledig kunn'n zweev'm.
A'j dat is ne kere kond'n beleev'm!
Der is al zovölle oet evond'n.
At ze dat noe ok is maak'n kond'n.
Maor dee knappe, grote, geleerde heer'n
Wilt leev'r waop'ns oetprebeer'n.
Daor gaot ze zulm ne kere an kapot:
En ie met oew'n piene, veult oe maor rot.
Fenna Buter


23 feb Polycarpus van Smyrna; Willigis van Mainz Hij is patroon van wiel- en wagenmakers.
Dag van de Academies
Komt februari met veel zacht weer, dan vriest het straks in het voorjaar des te meer.
Gebruikersavatar
enschedeinansichten
Member
Member
Berichten: 4166
Lid geworden op: do jan 08, 2009 9:24 pm
Locatie: Enschede
Contacteer:

Re: Spreek je dialect

Bericht door enschedeinansichten »

Stront wie heeft je gescheten ? :)
Schat iedereen op waarde maar laat daarbij wel iedereen in zijn waarde.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Ik heb oe wa in de gaten. Iemand doorhebben; doorzien waar iemand op uit is.( iemand in de smiezen hebben).
Over de herkomst van in de gaten hebben verschillen de meningen. de gaten kunnen bijvoorbeeld op de openingen in het vizier van een wapen geweest zijn, of de kijkgaten in de muren van een kasteel, of de kijkgaten in het vizier (het ‘klepje’) van de helm van een ridder.



Onwies = heel erg, reusachtig; zeer groot; lomp; enorm; ontzettend veel
Onwies völ leu op de been. Erg druk, veel mensen.
Den kearl is onwies sterk. Die man is reusachtig sterk,
Wat un onwiesen grootn appel. Wat een belachelijk grote appel.
Onwies dik. Heel erg dik. onwies mooi. Heel erg mooi;
Dat spiet mie onwies. dat spijt me heel erg.
Veur gek en onwies. Alle perken te buiten

Nen Onwiezen. Iemand die onbesuisd, doldriftig, ruw ter werk gaat. ’t Is nen onwiezen. Het is een lomperik.


24 feb Matthias, Adela van Mesen
Sint Matthijs(24-2) breekt het ijs, maar wil het ijs niet breken dan vriest het nog zes weken.
Is februari zacht, de lente brengt vorst bij nacht.
Gebruikersavatar
enschedeinansichten
Member
Member
Berichten: 4166
Lid geworden op: do jan 08, 2009 9:24 pm
Locatie: Enschede
Contacteer:

Re: Spreek je dialect

Bericht door enschedeinansichten »

Ik heb vandaag omwies völ honger. :D
Schat iedereen op waarde maar laat daarbij wel iedereen in zijn waarde.
Gebruikersavatar
Veteraan
Member
Member
Berichten: 4797
Lid geworden op: ma jan 02, 2012 10:10 am
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Veteraan »

Kreeg je vroeger ook wel eens een "Boterham op de voest"?
Gebruikersavatar
enschedeinansichten
Member
Member
Berichten: 4166
Lid geworden op: do jan 08, 2009 9:24 pm
Locatie: Enschede
Contacteer:

Re: Spreek je dialect

Bericht door enschedeinansichten »

Yep.
Schat iedereen op waarde maar laat daarbij wel iedereen in zijn waarde.
Gebruikersavatar
Veteraan
Member
Member
Berichten: 4797
Lid geworden op: ma jan 02, 2012 10:10 am
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Veteraan »

Waar komt die uitdrukking vandaan? Mijn moeder vond het aanvankelijk niet zo'n goed idee, dat op straat eten. Gewoon aan tafel. Maar ja, iedereen mocht het! Dus wij tenslotte ook. Je kreeg je boterham in je hand. Waar komt het "op de vuist" dan vandaan?
hans
Member
Member
Berichten: 2733
Lid geworden op: ma sep 24, 2012 11:45 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door hans »

kaas uit het vuistje ?
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21423
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Arie »

Voor de vuist weg. Vroeger een TV programma.
Gebruikersavatar
Veteraan
Member
Member
Berichten: 4797
Lid geworden op: ma jan 02, 2012 10:10 am
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Veteraan »

O'Duijs
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Veteraan schreef: zo feb 24, 2019 5:14 pm Waar komt die uitdrukking vandaan? Mijn moeder vond het aanvankelijk niet zo'n goed idee, dat op straat eten. Gewoon aan tafel. Maar ja, iedereen mocht het! Dus wij tenslotte ook. Je kreeg je boterham in je hand. Waar komt het "op de vuist" dan vandaan?

Voor de vuist weg (spreken). Betekent: zonder voorbereiden iets moeten vertellen.
Hoe deze uitdrukking precies ontstaan is, is niet bekend.
Waarschijnlijk was de oorspronkelijke betekenis zonder gereedschap of hulpmiddelen.
Zo ook de uitdrukking een boterham uit het vuistje eten = uit de hand , zonder gebruik van mes en vork.
Plaats reactie