Spreek je dialect

[Veteraan]

Het waren vroeger 8 zomerse dagen. Mijn oma had er aantekeningen van gemaakt. Maar net als alles is dat ook veranderd.
Gelukkig kunnen we elkaar dáár niet de schuld van geven.

[GerritHondelink]

Nen ulk oet de kniepe (klemme) doon (loaten) (De ulk kieteln).
Een hoop doen. Poepen. Zijn behoefte doen.


Ne gooi’n vrouw en ne gooi’n katte das waor,
Dee hoolt ’t hoes nog klaor.


22 feb Cathedra van de apostel Petrus
Wereld Denkdag
As het vrös inde nacht van Sint- Pieter, dan vrös nog veertien dagen lang.

[Arie]

Nen ulk oet de kniepe (klemme) doon (loaten) (De ulk kieteln).
Een hoop doen. Poepen. Zijn behoefte doen.


Ne gooi’n vrouw en ne gooi’n katte das waor,
Dee hoolt ’t hoes nog klaor.


22 feb Cathedra van de apostel Petrus
Wereld Denkdag
As het vrös inde nacht van Sint- Pieter, dan vrös nog veertien dagen lang.

Het kan dus 14 dagen lang gaan vriezen. Misschien komt er dan toch nog een elfstedentocht? Dat was ook op 21-2-1985 en 26-2-1985 en beide keren won toen Evert van Benthem.

[GerritHondelink]

Het zou nog kunnen.
De Friezen hebben al een vaarverbod ingesteld. Nu maar afwachten wat het weer doet.
Mooie twentse spreuk: De geleardn maakt ’n almanak, mear God maakt ’t weer.

[GerritHondelink]

Nen ulk stelt nooit zien eagn nus.
Een bunzing besteelt nooit zijn eigen nest.
Figuurlijk: Dat ongure typen hun makkers geen kwaad berokkenen.


Vroo opstaon en joonk trouwen
Zal nums berouwen.


23 feb Polycarpus
He’j noe geen last van koale noordenweend,
rekkent mar dat hee oe in April nog veend.

[GerritHondelink]

Hee is zo doof as ne kwartel / schadde( zode) / ulk(bunzing) zoerkoolsteen (zuurkoolsteen).
Heel erg doof, stokdoof, dit wordt behalve voor een doof iemand ook gebruikt als aanspreekvorm van iemand die niet luistert.
Ie mot wa ulkedoof wean wes d’ai’j dat nich konnen verstaon.
Het boerenvolk houdt een kwartel voor doof; deze vogel, die in het koren huist, vliegt bij gevaar niet op,
maar verbergt zich door zo dicht mogelijk op de grond te duiken, zodat het is of hij niets hoort.



Hebberech zat op zwat zaod,
Leup iederbod nao nen affekaot.



24 feb Matthias, Adela van Mesen
Sint Matthijs breekt het ijs, maar wil het ijs niet breken dan vriest het nog zes weken.

[GerritHondelink]

Steenken as un ulk.
Heel erg stinken. Stinken als een bunzing.
Ook als scheldwoord veurnaamluk veur één den der de net één hef laotn vleegn.


Geald is ok nich allens,
'n hoond wil 't nich ees vretten.


25 feb Papias
In februari volle zun,
Dan vröst duur dik en dun.

[GerritHondelink]

Den kaank nich luchten löchten of zeen.
Iemand niet kunnen luchten of zien. Een afkeer van iemand hebben.
Luchten is hier een werkwoord dat 'ruiken' betekent; het is al lange tijd verouderd.
Letterlijk wil iemand niet kunnen luchten of zien dus zeggen dat je iemand zó verschrikkelijk vindt dat je het zelfs niet kunt verdragen hem te ruiken of te zien. Je wilt deze persoon dus eigenlijk niet in je nabijheid hebben.


Niks doert veur wat leu eeuwig, behalve zoaligheed en armood.



26 feb Porphyrius
As ik zo sterk was as mien breur Jan,
dan liet ik de osse de heurne van de kop vriezen, zei Febereume.

[GerritHondelink]

As nen aap hoog kleempt, kö’j de eersbilln zeen.
Wanneer iemand van lage komaf zich voornaam wil voordoen, dan merkt men juist dat hij opvoeding en beschaving mist.
Iemand met een hoge dunk van zichzelf, maakt zich vaak belachelijk.
(Ai’j hoger wilt drieten ai’j ’t gat hebt zitten, dan barst oe ’t ears.)



Groot bie groot zea 'n nettelkönnik en
hee gung bie 'n stork op 'n stet zitten.


27 feb Gabriël van de moeder van Smarten
Internationale Dag van de IJsbeer

[GerritHondelink]

Doar kon oe wal es nen gleunigen aap ofgaon.
Je moet maar op een fikse tegenvaller rekenen.



'k Begin d'r met van vuurten of an, zea 'n deef en hee stöl 't schaop, dat vlak bij 't hek stun.


28 feb Romanus en Lupicinus
Dag van de Doktersassistente
Wereld RSI-Dag. RSI is een verzamelnaam voor allerlei klachten (zoals pijn, tintelingen of onaangenaam verdoofd gevoel) in bovenrug, nek- en schoudergebied, armen, ellebogen, polsen, handen en vingers
Eindigt februari guur en koud, dan volgt een zomer waar men van houdt.

[GerritHondelink]

De wach ankundigen / anzeggen.(Zeggen waor ’t op steet.)
Iemand goed tot de orde roepen; dreigend vermanen, waarschuwen.
Er is meestal sprake van een laatste waarschuwing: de ander moet zijn leven beteren; doet hij dat niet, dan zullen de gevolgen ernstig zijn.
De wacht aanzeggen had oorspronkelijk betrekking op een schutter die op wacht moest gaan staan het betekende niet meer dan 'een schutter laten weten dat het zijn beurt is om de wacht te betrekken'.


Now daor bu ‘w mooi klaor met.


1 maart Swiebert
Al breg Maria Boodschap lente in`t land, de kollegheid krig nog völle de oaverhand.

[GerritHondelink]

Is e nich zaleg, dan is e toch oet de veut.
Spottend gezegd als iemand die niet erg geliefd is, gestorven of weg is.


Nen Tukker is zeunig met complimenten, schoolderklöpkes en oetruftig (uitbundig) priezen.
Ok mispriezen, ofkeuren en zoer doon geet ‘m nich good of.
Hee hoaldt zich an de kookaant ( aan de veilige kant, afzijdig, neutraal) wordt er dan gezegd.
Oet: Twents voor beginners van Harry Nijhuis.

“t Geet wa. Ik voel me prima.
’t Is nich slechter wörden. Ik ben helemaal weer de oude
Dat har wa meender könd. Het is goed verlopen.
Joa, joa. Ik ben nog niet overtuigd.


2 maart Karel de Goede
Vröst ’t in Meert nog had, dan koomp ’n boer nog op ’t rabat.

[enschedeinansichten]

Is e nich zaleg, dan is e toch oet de veut.
Spottend gezegd als iemand die niet erg geliefd is, gestorven of weg is.

Ik dacht dat dat een uitspraak van mijn overgrootmoeder was maar het blijkt een bestaande spreuk te zijn.
Toen haar ..de man begraven was kwamen ze weer thuis en ze zette de fles drank op tafel en zei de legendarische woorden; Is e nich zaleg, dan is e toch oet de veut.
Dit komt uit de overleving.

[GerritHondelink]

VERDAN. Verder, vooruit, door, voortaan
Verdan /vearder goan. Doorgaan (verder). Ik goa verdan. Ik ga er maar eens vandoor.

Aait verdan. Steeds rechtdoor
En zo verdan. Enzovoort, etcetera
Verdandrammen. Blijven doorzaniken
Verdan jaangn. Verder rijden. Doorrijden
Verdan zeukn. Door blijven zoeken.
Noeverdan kö’j wal van oe geald leavn. Voortaan kun je wel van je spaarcenten leven.


3 maart Catharina Drexel, Kunigondis van Bamberg
Dag van Dieren en Planten in het Wild
As he`j kump en as he`j scheidt, hef de olle maert zien gift bereid.

[enschedeinansichten]

Dom verdan goan.

[GerritHondelink]

Alibaand. Brooddronken jongen
Alibanderie. Ingewikkeld geharrewar gedoe. Ook baldadigheid uitgelatenheid losbandigheid.
Dat was nog ne hele alibanderie um dat allemoale oet te zeukn. Dat was een ingewikkelde klus
De jongs doot niksaanders as alibanterie oethaaln. Kwajongens streken.



“n Paar mensen bie mekaar neum wie leu.
Alle leu bie mekaar neum wie ’t volk.
A’j visiet verwocht, dan krieg ie volk.
As de deur dicht zit, bint de leu nich in hoes.
Der was völ volk op de vergadering, ze hungen der met de been oet.



4 maart Casimir.
Un inholdenden maert is geld waerd.

[enschedeinansichten]

Alibaand, nooit gehoord.

[Arie]

Alibaand, nooit gehoord.

Ik ook niet. Ik ken wel het woord albandig, wat moedwillig betekend.

[GerritHondelink]

Doar zit nog al is nen vrömde haann op de mesthoop.
Die vrouw gaat nog wel eens vreemd.


Een vrouw die al jaren in ’t vak zat
En der schoonheid allang al gehad had
Zei, m’n bloedeigen vent
Heb ik nooit zo verwend,
Dus zoekt hij zijn heil in de hoofdstad.

W.M. van Lieshout. Nijverdal.


5 maart Olivia van Brescia; Adrianus van Poshekhonye
Dag van de Maximumsnelheid
Reagn op Sint Adriaan (5) löt niks meer dreug stoan.

[Veteraan]

Doar zit nog al is nen vrömde haann op de mesthoop.
Die vrouw gaat nog wel eens vreemd.

Volgens mij gaat die HAAN, dus man, vreemd!
Niet de schuld in anderm...vrouws schoenen schuiven.