Spreek je dialect

[GerritHondelink]

Nen boer koch gin kloomp, of hee hef d’r eerst ziene veut in stökn.




Laandschap

Ik stoa op ’n wal langs ne kleane rivier.
Troag stroomt ’n Deenkel deur ’t glooiende laand.
’n Paar eanden worstelt op teggen ‘n stroom,
nen meerkoet zweamp noar de aandere kaant.
Stoatige wolken as gries-witte dotten
drieft heel langzaam veurbi-j an het zweark.
En ginds, wieder vot, woar een klean döarpke lig,
stek boaven de beum oet ‘n toren van de keark.
Ne boerderi-j steet der ’n luk achteroet,
doar, woar nen smallen zaandweg begint.
Wat meer nog oet zied lig de koomoat woarin
de beeste zo röstig an ’t neerkauwen bint.
Wat verderop kroonkelt ’n Deenkel deur ‘t bos,
woar weend de beumblear ritselen döt.
Dan kleenkt in éénmoal een dofferend geroas,
as ’n mulder de watermöl dreaien löt.
Het Twentse laandschap zo leeflijk en mooi,
dat elkeen toch aaltied bekoren weer kan.
Ik stoa hier, heel deep in gedachten verzoonken.
En ’n Deenkel, dee stroomt aait meer stöarig verdan.

Georg Frieman Enschede

[GerritHondelink]

Brutaaln hebt de halve wearld en in de aandere helft deelt ze ok nog met.




Hee mot altied't holt schoeren: moet alles alleen opknappen." (het gelag betalen, het nare werk doen).


Deze uitdrukking is in de volksmond aangepast. Oorspronkelijk was het namelijk 't haol schoeren.
't Haol was de installatie waarmee de pot of ketel boven het open vuur werd gehangen.
In musea is dit nog te zien, maar in de woonhuizen is 't haol verdwenen.
Het haol schoeren was een vies werkje, want dit geval zat natuurlijk vol vettige roet.
En iemand die 'altied't haol mot schoeren' is dus altijd de dupe.
Aanvankelijk werd de uitdrukking gebruikt door mensen die zelf 't haol kenden.
Maar als volgende generaties aantreden wordt het anders.
Op een bepaald moment weet de meerderheid van de dialectsprekers niet meer wat een haol is en dan wordt er een ander
bekend woord voor in de plaats gezet, in dit geval dus holt.

[Arie]

Gerrit Hondelink iedere dag een mooie spreuk in het Twents Lijkt mij moeilijk. Nog bedankt daarvoor en ik hoop dat je dit nog lang blijft doen.

[GerritHondelink]

Hee koomp der met op de rolwaagn.
Hij is in de war, weet het niet meer.
Dijkhuis zegt: Op de rolwaage komm’n= op het slechte pad komen of aan lager wal raken.






Ik kan mie nog herinnern dat nen oom van mie vertelden, dat ze vrogger as kind met meikaevers hadden spöld
en dat door ok nen goeien handel in was wes.
Ze wördn ok veur ’n luciferdeuske spannen en hadden allemaol verschillende namen.
Sommige naamn hek good oontholdn dat was de naam mulder veur ’n helen lechten.
’n Kaever met witte strepen op de rug heetten ’n bakker en den was 4 kneup weerd.
De mulder was gries en deed op de meikaevermarkt 3 tot 4 kneup.
De koning had iets roods op de kop en bracht 6 kneup op.
’t Meeste weerd was de dominee, ’n gladbroene, glimmende käver, dee veur 10 kneup van de hand ging.

[GerritHondelink]

Gerrit Hondelink iedere dag een mooie spreuk in het Twents Lijkt mij moeilijk. Nog bedankt daarvoor en ik hoop dat je dit nog lang blijft doen.

Arie bedankt. Ik zal mijn best blijven doen.

Zit de kievitn met 'n jas an in 't grös, dan begriep ik dat 't 's nachts nog mangs vrös.

[Veteraan]

Gerrit Hondelink iedere dag een mooie spreuk in het Twents Lijkt mij moeilijk. Nog bedankt daarvoor en ik hoop dat je dit nog lang blijft doen.

Gerrit, hier sluit ik me graag bij aan. Ik zit de tekst vaak hardop voor te lezen, zodat ik hoor wat er staat.
Vaak begint de dag zo met een glimlach. Maar ook de gevoelig, weemoedige teksten zijn treffend.

[enschedeinansichten]

Ik lees het elke dag en krijg ook nog het een en ander van Gerrit op de mail.

[enschedeinansichten]

[quote="GerritHondelink"]Hee koomp der met op de rolwaagn.
Hij is in de war, weet het niet meer.
Dijkhuis zegt: Op de rolwaage komm’n= op het slechte pad komen of aan lager wal raken.




Gerrit wat is een "Rolwagen " zigeunerwagen ? Rolleman ?

[GerritHondelink]

Hee koomp der met op de rolwaagn.
Hij is in de war, weet het niet meer.
Dijkhuis zegt: Op de rolwaage komm’n= op het slechte pad komen of aan lager wal raken.




Gerrit wat is een "Rolwagen " zigeunerwagen ? Rolleman ?

Willem ik weet het niet.
Ik heb hier al eens naar gezocht maar tot nu toe zonder resultaat.

[GerritHondelink]

Ziene veut verbrann'n
=in een huis komen, waar een bevalling gaande is.


Twentse brulft (1)
Voor een Twentse boerenbrulfte van ongeveer vijftig jaar geleden werd men uitgenodigd door twee 'brulftenneugers', broers van bruid en bruidegom, die met een mooie spreuk de uitnodiging overbrachten.
In elk gezin waar zij kwamen, kregen zij koffie (cichoreiwater) en wat in 't glas.
Op de zondag dat het bruidspaar voor het eerst in de kerk werd aangekondigd, werd 'broetstroal' gehouden, een feest waarop alleen familieleden werden genodigd, de beide families konden dan alvast met elkaar kennismaken.



Is het boetn kladderig en nat , trek dan fesoenlijk wat an 't gat.

[Arie]

BRULFTENNEUGERS vooraan de Bruiloftsstoet

[GerritHondelink]

Heel wat vuur't gat te beendn hebn
= veel noten op zijn zang hebben




Twentse brulft (2)
De laatste week voor de brulfte kwamen de noabers in actie. 's Zondags was het 'reuskesmaken' voor de meisjes uit de buurt, d.w.z. er werden rode en witte papieren rozen gemaakt die de stoelen van het bruidspaar en de ereboog aan de 'niendeur' moesten versieren. De 'woagholt' (jeneverbes) die daarvoor nodig was, werd door de jongemannen gehaald. Nadat stoelen en ereboog van dit stekelige groen voorzien waren, staken de meisjes rode rozen in de stoel van de bruidegom, witte rozen in die van de bruid en in de ereboog werden rode en witte rozen gemengd.

[GerritHondelink]

"Tied genog" ... löt de rogge op't laand.
Van uitstel komt afstel.




Twentse brulft (3)
Trouwde een meisje bij een ander in, dan moesten de nieuwe noabers de 'broedsko' halen.
Deze koe behoorde tot de uitzet en was steeds een der beste koeien uit de stal, zodat men van de 'broedsko' de maatschappelijke welstand van de bruid kon aflezen. De naaste buurman van de bruidegom bracht ondertussen de 'zeelwagen' (een soort huifkar) in gereedheid, deze wagen was nl. de 'broedswagen' en de buurman had een 'haalmoal', d.w.z. hij moest de bruid halen.

[Arie]

"Tied genog" ... löt de rogge op't laand.
Van uitstel komt afstel.




Twentse brulft (3)
Trouwde een meisje bij een ander in, dan moesten de nieuwe noabers de 'broedsko' halen.
Deze koe behoorde tot de uitzet en was steeds een der beste koeien uit de stal, zodat men van de 'broedsko' de maatschappelijke welstand van de bruid kon aflezen. De naaste buurman van de bruidegom bracht ondertussen de 'zeelwagen' (een soort huifkar) in gereedheid, deze wagen was nl. de 'broedswagen' en de buurman had een 'haalmoal', d.w.z. hij moest de bruid halen.

Bruidskoe wordt verhandeld en Bruiloftsgasten onderweg jn de huifkar.

[Arie]

filmpje van boerenbruiloft, zie op: http://www.utrechtsecanons.nl/overijsse ... ft-markelo

[GerritHondelink]

Hee is zo nijmelkt as wat!
Hij is nog zo groen als gras kijkt met nieuwsgierige ogen de wereld in.
Hij is onbenullig nieuwsgierig.




Twentse brulft (4)
Op de dag van de brulfte gingen bruid en bruidegom naar de kerk, vergezeld van hun familie. De noabers gingen niet mee naar de kerk, maar haalden de bruid pas na afloop van de huwelijksplechtigheid van haar ouderlijk huis af. De 'broedswagen' werd door de 'niendeur' (waaruit de 'stiepel' weggenomen was) de deel opgereden en daar pas mocht de bruid uitstappen. Ze werd hier ontvangen door een paar buurmeisjes die haar onder het opzeggen van een spreuk een karaf wijn en een paar met rode lintjes versierde glazen aanboden. Nadat bruid en bruidegom in de versierde stoelen hadden plaatsgenomen, werden de gelukwensen in ontvangst genomen en bewonderde men de uitzet die de bruid had meegebracht.

[GerritHondelink]

Hee is zien grösei nog nig kwiet.
Zijn morgenbui is nog niet over




Twentse brulft (5)
De kasten werden wijd opengezet, zodat een ieder de grote rollen zelfgeweven linnen kon bewonderen.
Terwijl de vrouwen de uitzet bewonderden, hadden de mannen zich aan de borrel gezet. De mannen dronken jenever en de vrouwen 'zeut' (een zeer zoet soort wijn) of bier. Niet zelden hadden de vrouwen zelf een half pond suiker en een roerlepel meegebracht om bier met suiker te kunnen drinken. Na een flink middagmaal ging men de boerderij bekijken of een dutje doen.

[GerritHondelink]

Haans wel te hart kreait, ligt mangs zo dood onner’t rek.
(Rek is zitstok, bedoeld wordt een dwaze opschepper)



Nen doezendpoot vind al dee pootn klootn
Zo haat hoonder hanepootn
Wilt kraeijn gin kraijepootn
Vret bokkn gin bokkepootn
En zint wie alleman zielepootn.

[GerritHondelink]

Trap gin koarn plat um nen klapreuske te plukken.
Breng niet iets waardevols in gevaar, om wat onbenulligs te krijgen.





En waorum he’j noe ’n pakslaag had vrög de va streng.
Zeg zien zön snikknd: Noe sloa mie half dood en noe wee nich woarumme????

[Arie]

Hee is zien grösei nog nig kwiet.
Zijn morgenbui is nog niet over




Twentse brulft (5)
De kasten werden wijd opengezet, zodat een ieder de grote rollen zelfgeweven linnen kon bewonderen.
Terwijl de vrouwen de uitzet bewonderden, hadden de mannen zich aan de borrel gezet. De mannen dronken jenever en de vrouwen 'zeut' (een zeer zoet soort wijn) of bier. Niet zelden hadden de vrouwen zelf een half pond suiker en een roerlepel meegebracht om bier met suiker te kunnen drinken. Na een flink middagmaal ging men de boerderij bekijken of een dutje doen.

Zo'n kabinet met boerenuitzet was vroeger in hetTwents-Gelders Textielmuseum Enschede (later villa De Bank) aan de Boulevard 1945 te bewonderen. Ik weet het niet zeker, maar ik denk dat het nu te zien is in de Twentse Welle aan de Roomweg.