Spreek je dialect

[GerritHondelink]

Oonderdoems iets weetn.
Iets weten en je van de domme houden.


'k Heb in miejzelf een deep geveul vondn,
het was eers klein, moar 't greuien met de tied.
Een nie’j geveul; 't hef miej met oe verbonden
en dat geveul dat wil ik nooit weer kwiet.
Ik bun zo bang da'k oe zal verlezen,
dat mien geveul alleen achterblif
as n’n depe wond, dee nooit zal genezen,
umdat een deep geveul ne depe wonde gif.

[GerritHondelink]

Dat vaalt hem oet'n bek, as ne spörriekoo oet’t gat.
Hij flapt er alles uit, zonder er goed over na te denken.


Spörrie. Spurrie, veevoeder
Spörrielaand. Het grondstuk waar spörrie op verbouwd werd, nadat de rogge was geoogst.
He’j har ok a luk greunen spörrie oonder ’n nös. Hij had ook al wat snorhaartjes onder de neus.

[GerritHondelink]

Now ja... better schel as bleend.
(Een miskoop aanvaarden).



Heel belangriek biej de jacht bint de driewers.
Dat bint leu dee deur de jagers het bos in wordt stuurd.
As 's aovnds de jacht of is bloazn, wordt eerst het weeld telt dat schotn is en dan de driewers!
Want ieder schot is ginnen haazn.
Angeschotn weeld koomp gelukkig nich völ veur, angeschotn jagers wal: dee leit te vaak an.

[GerritHondelink]

Luustern is wochn töt a’j zölf an de beurt bint.
Niet voor je beurt praten.

Naost mie
A’j alleen mar naost miej staot
Hoo’j wieder nich te praoten.
Gedachten dee zo samengaot,
dee zölt ons nooit verlaoten.
Een gleunig vuur vret zich ne weg
naor woar mien harte weult
en zonder da'j wat hebt zeg
weet ik da'w 't zölfde veult.

[GerritHondelink]

Hei’j t goed wies kapot?
Ben je wel helemaal lekker?

Mam, ik bin noe viefteen joar wördn!
Mai’j ik noe lippenstift opdoon, miene wimpers voller maakn en mie’j sminkn?
Moeder verslök zich van schrik in de koffie:
Bin iej noe helemoal gek wördn Karel?

[GerritHondelink]

Der is gin heer zo slech, of hee hef wel ’n knech.

Er is geen heer zo slecht, of hij heeft wel een knecht.
Al zijn voorname mensen nog zo arm, er is wel iemand, die het werk voor hen doet.


Renee, klein van stuk en luk bang veur de grote wearld,
koomp op nen dag in hoes en zöt in de biejkökn ne grote herenparaplue lign.
Den hört hem nich, dus angstig slöp hee deur ‘t hoes.
Hee koomp in de sloapkamer en zöt ziene vrouw met nen vrömden kearl in ber lign.
Hee is des duuvels! Hee zint op wraak en hee vermant zich!
Hee rent noar de biejkökn, grip de paraplue en brekt hem in stukken!
Dan rent hee doarmet noar de sloapkamer en sist tuske de taan:
"Zo, en noe hop ik dat het zometeen begeent te pleanzn!"

[GerritHondelink]

Aj op'n anner zien'n kop wat oet mot doon, woarveur heij nen eign dan?
Laat niet een ander voor jou denken. Toon initiatief.


Wanneer in een Nederlands- Duits gesprek een Duitse collega iets niet heeft verstaan hoor je vaak: “Was sagen Sie”?
Dan komt er van de Nederlandse collega steevast : “Dikke planken”.

[GerritHondelink]

Ik heb’t nich op hem begreppen..
Ik ben niet op hem gesteld


Streekromans wordt in dizze tied steeds meender èleazen umdat ter te weinig in gebuurt.
In dizze tied wult de leu mear spektakel, spanning en sensatie, en dat he’j nò eenmoal neet in de streekromans.
Zo wordt un bekeand auteur as Gerrit Kraa beskreawn as iemand die teangn et literaire anskrif,
mear tegeliekertied wordt ziene beuke as “braafjes” umskreawn!
Dus at de streekroman will oawerleawn mut er vanof nò wat meer spanning en sensatie inkomn.

[GerritHondelink]

Wat old is naölt gaerne, Wat jonk is spölt gaerne.
Oude mensen zeuren graag en wat jong is speelt graag.

Régentied
Régen, régen, niks dan régen,
mangs dan is dat wal 's nen zégen,
mér um dissen tied van 't joar,
verlange wiej d'r neet zo noar.
VöIle water in de sleute,
natte klere, natte veute,
wat nen wateroverlas,
'k wol, dat 't mér wier dreuge was.
Boet'n könt now de leu neet wéén,
ie könt oe nog neet eewn vertréén
of ie hebt de hoed duurnat,
alduur réégn, wat is 't toch wat.
Komt de kind're oet de schoole,
dan möj ze ok wal binnen hoolen,
‘n een'n den vlöq een ander an,
ie kriegnt d'r op 'n doer wat van.
Zunne, komt d'r es wier duur,
al was 't mér vuur 'n hallef uur.
0, den réégn geet zoo verveeln,
komt ons gauw es lekker streeln.
Jannes Slot

[GerritHondelink]

Da's veur de last.
Dit is voor de moeite.


't Gevelteken koomp in heel Nederland in meerdere of mindere mate veur.
De verticale bekroning van de nok van de boerderie, dee deur zien specifieke motieven deur de eeuwen hen een zekere betekenis symboliseerden, koomp teeg'nwoordig nog het meeste veur in Twente en 'n Achterhook.
Uutzonderd de peerde kopmotieven, vormd deur 't verleng'n van de windveer'n tot boavn de nok van 't huus, verschient de meeste geveltekens pas noa de 17e - 18e eeuw.

[Arie]

Da's veur de last.
Dit is voor de moeite.


't Gevelteken koomp in heel Nederland in meerdere of mindere mate veur.
De verticale bekroning van de nok van de boerderie, dee deur zien specifieke motieven deur de eeuwen hen een zekere betekenis symboliseerden, koomp teeg'nwoordig nog het meeste veur in Twente en 'n Achterhook.
Uutzonderd de peerde kopmotieven, vormd deur 't verleng'n van de windveer'n tot boavn de nok van 't huus, verschient de meeste geveltekens pas noa de 17e - 18e eeuw.

Een hele grote gevelteken is te vinden aan de Strootsweg. zie foto's:

[GerritHondelink]

Da's veur de last.
Dit is voor de moeite.


't Gevelteken koomp in heel Nederland in meerdere of mindere mate veur.
De verticale bekroning van de nok van de boerderie, dee deur zien specifieke motieven deur de eeuwen hen een zekere betekenis symboliseerden, koomp teeg'nwoordig nog het meeste veur in Twente en 'n Achterhook.
Uutzonderd de peerde kopmotieven, vormd deur 't verleng'n van de windveer'n tot boavn de nok van 't huus, verschient de meeste geveltekens pas noa de 17e - 18e eeuw.

Een hele grote gevelteken is te vinden aan de Strootsweg. zie foto's:

Weet je misschien ook betekenis van dit gevelteken?

Wat ik eruit haal is het volgende:
Bovenaan.
Levensboom (vruchtbaarheidssymbool) of Donderbezem (bescherming tegen blikseminslag).

Wuivende korenaren. ( symbool voor de oogst; dagelijksbrood vrede)

Kruis. Oeroud onheilafwerend symbool (Christelijk kruis symbool geloof hoop en liefde)

Zonnerad. (symbool van leven en geluk). Waarschijnlijk overgenomen uit de Noorse mythologie. ( Wiel van Wodan).

Hart met punt naar beneden. Symbool van Gods liefde.

Miskelk symbool van het christelijk geloof.

Wat er dan komt weet ik niet; maar misschien heeft iemand een verklaring??????

[GerritHondelink]

No wodt ‘t op ’n aandere waag pakt.
Nu wordt het op een andere wagen gepakt. Nu worden er andere maatregelen genomen


SCHIMPNAMEN

ALMELO
Beetwortels
Naar de plaatselijke teelt van beetwortelen (suikerbieten).
Vreemd, dat de inwoners van Almelo geen 'Heksen' worden genoemd. Nog in 1935 vermeldde de plaatselijke krant daar nog een geval van 'hekserij'.

BEUNINGEN
Broadbuuls
Vroeger noemde men in Beuningen sterke kerels BROADKEARLS en een broodkerel is sterker dan een spekkerel. Brood geeft namelijk meer spierkracht dan spek. 'Broadbuuls' (Broodpensen) zijn lieden die hun buik vol laden met brood.


ENTER
Boknköttels
Veel arbeidersmensen van Enter hielden vroeger geiten. (een geit werd ook wel een arbeiderskoe genoemd). Boknköttels (keutels van de geit of bok).

Enschede (1)
De inwoners van Enschede worden wel Krekkels genoemd Een krekkel is een krakeling, een haarvlecht van brood die in het oosten van ons land elke Palmpaas versiert. De Palmpaas bestaat uit een versierde en met koek, vijgen en dergelijke bestoken heester tak waarmee kinderen plaatselijk op de morgen van Palmzondag de zondag voor Pasen rondlopen. Het is een nabootsing in deeg van het oorspronkelijke haarvlechtoffer, dat op zijn beurt weer in de plaats is getreden van het 'vrouwenoffer'.

[GerritHondelink]

De mestkoar oonderholt de koets.
Alleen door hard werken kan men zich iets veroorloven


VRIEJ
Mangs heur ik wal es zeggen, wat is 'e vake vriej,
toch mö'k tot vief uur waarken, dat heurt d'r wal zo biej.
En a' k dan mene da' k vriej zin, och, dan begint het pas,
want meestal trekt de vrouw, miej dan wal an mien jas.
Dan lekt 't in d'n keelder, de fietse is kapot,
'n stofzuuger den döt neet, n waspoal is ummestöt
Now mö'k oe eerlijk zeggen, ik vinne 't heel gewoon,
um al die kleine dinge duurgoans mér zelf te doon.
De leu die magnt dan zeggen, wat is 'e vake vriej.
Toch loop ik weinig teumig, dat heurt d'r nog neet biej.
Jannes Slot

[Arie]

Enschedese krakelingen of krekkels

De rechthoekige krekkel of krakeling. Fotocollectie Nederlands Bakkerijmuseum.

De Enschede verjaardagskrekkels worden met een speciale plank gevormd. Fotocollectie Nederlands Bakkerijmuseum.

Een typisch verjaardagsgebruik deed zich onder andere voorin Enschede, de zelfbenoemde Krekkelstad. Tot circa 1940 had men daar de gewoonte om jarige kinderen een krekkel of krakeling op de rechterarm te binden met een blauw lint voor de jongens en een roze of witte strik voor de meisjes. Dit gebruik werd toegepast bij kinderen tot 7 jaar. De krekkel mocht pas de volgende dag worden opgegeten. Soms bond men ook net zoveel krekkels op de arm als het kind in jaren oud was geworden.

Het woord ‘krekkel’ kan vertaald worden als krakeling maar heeft niets weg van de traditionele ringvorm of gesloten vorm. Het was een brosse, rechthoekige koek van ongeveer 6 bij 13 cm groot. Het deeg werd gekruid met anijszaad. De krekkels werden gevormd met behulp van een krekkelplank, bij voorkeur gesneden uit doornenhout.
zie verder: http://www.bakkerijmuseum.nl/kalwiblo/i ... &h=17&s=60
Besteken of bestrikken

Het opbinden van een krakeling op de arm van een kind kende men vroeger in meer delen van Nederland. Volgens de Vlaamse auteurs van ‘Banket, een zoete zaligheid’ werd de krakeling in ons land samen met een meitak op de arm gebonden. Zij melden echter dat jongens met roze linten werden versierd en meisjes met een blauw lint. Volgens de auteurs verwees deze traditie naar het gewijde brood dat men at rondom de Vastentijd.

[GerritHondelink]

Enschedese krakelingen of krekkels

De rechthoekige krekkel of krakeling. Fotocollectie Nederlands Bakkerijmuseum.

De Enschede verjaardagskrekkels worden met een speciale plank gevormd. Fotocollectie Nederlands Bakkerijmuseum.

Een typisch verjaardagsgebruik deed zich onder andere voorin Enschede, de zelfbenoemde Krekkelstad. Tot circa 1940 had men daar de gewoonte om jarige kinderen een krekkel of krakeling op de rechterarm te binden met een blauw lint voor de jongens en een roze of witte strik voor de meisjes. Dit gebruik werd toegepast bij kinderen tot 7 jaar. De krekkel mocht pas de volgende dag worden opgegeten. Soms bond men ook net zoveel krekkels op de arm als het kind in jaren oud was geworden.

Het woord ‘krekkel’ kan vertaald worden als krakeling maar heeft niets weg van de traditionele ringvorm of gesloten vorm. Het was een brosse, rechthoekige koek van ongeveer 6 bij 13 cm groot. Het deeg werd gekruid met anijszaad. De krekkels werden gevormd met behulp van een krekkelplank, bij voorkeur gesneden uit doornenhout.
zie verder: http://www.bakkerijmuseum.nl/kalwiblo/i ... &h=17&s=60
Besteken of bestrikken

Het opbinden van een krakeling op de arm van een kind kende men vroeger in meer delen van Nederland. Volgens de Vlaamse auteurs van ‘Banket, een zoete zaligheid’ werd de krakeling in ons land samen met een meitak op de arm gebonden. Zij melden echter dat jongens met roze linten werden versierd en meisjes met een blauw lint. Volgens de auteurs verwees deze traditie naar het gewijde brood dat men at rondom de Vastentijd.

Zo zee mar weer da'j van dialect op scheldnaamn kunt kommen en oetendeluks kom ie bie't bakkeriemuseum oet.

[GerritHondelink]

Den is ’t spinrag niet veur de mond wassen
Die roert haar mondje wel.. Zij praat veel "Zij is niet op haar mondje gevallen."
Zij is goed in staat om zich met woorden te verdedigen



Ik heb geen hoge pet op van mezelf.
Als ik mezelf op televisie zie dan denk ik: dat kan ik ook.
H. Finkers

[GerritHondelink]

Van't zin wean.
Van plan zijn.


Zoas dat heurt döt oons Herman dat.
Hee dreg ziene bruid oawer ’n drömpel en gooit heur met nen zwaai op’t ber.
Zee is in n zeumde hemmel en stönt: Oh, Herman noe koomp het meuiste momeant van dizzen dag.
Herman spitst zich de oorn: Joa Berta ??
Joa , noe kank eindeluks miene nieje schoon oetdoon.!

[GerritHondelink]

Kom d'r in en do moar net asof ie in huus bint.
Begroeting. Kom binnen en doe maar net of je thuis bent



In disse stroat
Wat zeuk ik nog in disse stroat?
n Kwartjen? Nog wat buurnproat
van vrogger? Nen bal den vort is raakt,
de vliegmasjien dee-r k zölf har maakt?
Woarum? Woarveur? Heremientied,
wat raakn ik hier dan toch kwiet?
Dee stroat, doar kum ik aait weer in
veurda'k besef da'k der weer bin.
Hef hier de zun zien best nog doan
doo ik allang was vort egoan?
Stoa ik hier deep in t hart te hoopn
dat eenn miej temeut kump loopn?
Ans? Annie? Nols? t Oalde Geert?
Allemoal dood of emigreerd.
Gin keend hier kean ik biej de noam,
ne vrouw kik stiekum deur t roam
umdat ze biej zichzölf hef doch:
wat döt den vrömdn keerl hier toch?
Willem Wilmink.

[Hendrik]

Mooi gedicht van Willem Wilmink, 'k Heb ne"n petretke noast mie lig'n woar mien va en moo opstoat in de verkeringstied. Ongeveer 1939 in' tuin met op de achtergroond het hoes van Willem Wilmink. Oonze tuin'n grenzen aan mekaar. En mien oale leu bint zo bij mien opa en oma introk'n in 1941. 'k Heb nog wal speult men nen breur van Willem. Ik kan mie voor de geest haal'n woar he in dat gedicht oawer hef. Namen dee he neumt in andere gedichten bint geen verzinsels meer leu die an de Javastroat/Buitenzorgplein woonden.