Welkom op het forum van Enschedeinansichten.

De stadsbrand van 1862

Over de rijke historie van de stad.
Robert

Bericht door Robert »

2012 is het zover.
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21489
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re:

Bericht door Arie »

Robert schreef:2012 is het zover.
Volgend jaar dus. Ik hoop dan dat de Gemeente Enschede en/of Stichting Historische Societeit Enschede Lonneker, Oudheidkamer Twente, Twentse Welle enz. hieraan aandacht gaan besteden. Of misschien wij forumleden? Ik heb nog een foto gevonden op de site geheugenvannederland.nl. Volgens mij was deze hier nog niet eerder gepubliceerd. zie: http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl ... t=enschede
Bijlagen
Gezicht op het centrum van Enschede na de grote brand van 7 mei 1862; Getint; Steendrukkerij: C.P.Groebel te Arnhem
Gezicht op het centrum van Enschede na de grote brand van 7 mei 1862; Getint; Steendrukkerij: C.P.Groebel te Arnhem
Robert

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Robert »

Ja, klopt! n Sliepsteen gaat in ieder geval heel groot uitpakken, met zéér verbazingwekkend nieuws. :okay: Daarnaast wordt er gepubliceerd in 't Inschrien en MijnStadMijnDorp (het Overijsselse historisch tijdschrift). De eerste publicatie heeft Adrie Roding inmiddels gehad; in de Twentse Almanak 2012.

Over activiteiten in 't Enschedese kan (mag) ik niet teveel zeggen, wil niet teveel uit de school klappen. D'r is in ieder geval nog 'n behoorlijk probleem: er is geen geld.
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21489
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Arie »

Robert schreef:.

Over activiteiten in 't Enschedese kan (mag) ik niet teveel zeggen, wil niet teveel uit de school klappen. D'r is in ieder geval nog 'n behoorlijk probleem: er is geen geld.
Is dat ook de reden dat de Gemeente Enschede is gestopt met hun medewerking aan de site Achteruitkijkspiegel?
Robert

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Robert »

Geen idee.
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21489
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Arie »

Ik heb via de mail van site beheerder Axis n.l. het volgende mailbericht ontvangen:

De Achteruitkijkspiegel is inderdaad sinds medio oktober 2011 niet meer online.
Enkele jaren geleden hebben wij i.s.m. Eluxis de Achteruitkijkspiegel gerealiseerd in opdracht van de gemeente Enschede.
Tot onze spijt is na enkele jaren gebleken dat er geen bereidheid meer is de kosten voor het in de lucht hebben en houden van een dergelijke website te dragen. Dat is de reden waarom is besloten de website uit de lucht te halen, aangezien wij deze kosten ook niet voor onze rekening wilden nemen. Hoe groot onze betrokkenheid bij de website ook is, aangezien wij deze destijds met hart en ziel hebben ontwikkeld.
Wel heb ik zeer recent vernomen dat er momenteel binnen de gemeente nog weer naar (financiële) mogelijkheden wordt gekeken.


Ik hoop met de laatste slotzin dat de Gemeente Enschede toch weer zijn medewerking aan die site zal geven. Wel jammer dat de vele publicaties op die site niet meer zijn te raadplegen. Het is te hopen dat die niet zijn verloren geraakt.
Robert

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Robert »

In ieder geval zal ik nog even navraag doen binnen de Sociëteit.
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21489
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Arie »

Blog: ramp of drama?
Auteur: Michel Hasselerharm | donderdag 15 december 2011 | 11:13

ENSCHEDE - Ik dacht werkelijk dat de Hengelose schouwburg was ingestort. Die was op dat moment in aanbouw en uit die richting leek de klap te zijn gekomen. Meteen kijken. De schouwburg stond er nog. Maar een eind verderop zag ik een enorme rookwolk.

Ik had dienst op de Hengelose redactie en stapte direct op de fiets om poolshoogte te nemen. Hoe dichter de rand van Hengelo naderde, hoe duidelijker werd dat er iets in Enschede aan de hand was.

Dat ‘iets’ bleek de Vuurwerkramp te zijn. De enige ramp die Enschede in de ogen van burgemeester Peter den Oudsten rijk is.

‘Rijk’ is natuurlijk een wat vreemd begrip bij zo’n vreselijke gebeurtenis. Aan de andere kant kan niemand ontkennen dat de ramp de stad ook veel heeft gebracht. Enschede werd in twee enorme klappen in het collectieve bewustzijn van Twente en omstreken geramd. Wie weet niet waar hij was op die felblauwe zaterdag in mei? En komen die bussen met toeristen naar Roombeek echt alleen maar voor de prachtige architectuur, zoals wel wordt beweerd, of zit er toch ook nog wel een beetje ramptoerisme bij?

In die zin, en met alle respect voor de getroffenen, is de Vuurwerkramp iets om te koesteren. Misschien was dat ook wel de achterliggende gedachte toen Den Oudsten deze week riep dat het instorten van het dak van De Grolsch Veste wel een drama maar geen ramp mag worden genoemd. „Enschede kent maar een ramp: de vuurwerkramp”, zei hij er bij.

Nou zal het voor de slachtoffers en nabestaanden volstrekt oninteressant zijn in welke categorie het ongeluk in De Grolsch Veste wordt ondergebracht. Voor hen blijft het een persoonlijk drama. Maar los daarvan is het een vreemde opmerking van de burgemeester. Wanneer wordt een drama een ramp? Bij 5 doden en 27 gewonden?

Of bij 4 doden en 50 gewonden? Wie gaat dat bepalen? Wie zou dat wíllen bepalen?

En wie vertelt het de Historische Sociëteit Enschede-Lonneker? Want die was toch echt van plan komend jaar uitgebreid stil te staan bij de brand die in 1862, 149 jaar geleden dus, de binnenstad van Enschede in as legde. Stadhuis plat, ziekenhuis plat, twee kerken plat en honderden gezinnen dakloos. Zelfs uit Engeland en Frankrijk kwamen journalisten kijken. Maar een ramp mogen we het dus van onze burgervader niet noemen. Het blijkt een drama. Wat betekent dat voor de herdenking? Alleen maar een stille tocht?
zie: http://www.tctubantia.nl/regio/enschede ... -drama.ece
Bijlagen
foto Stadsarchief Enschede
foto Stadsarchief Enschede
stadsbrand_ensched_2229815h.jpg (13.33 KiB) 9423 keer bekeken
Gebruikersavatar
enschedeinansichten
Member
Member
Berichten: 4206
Lid geworden op: do jan 08, 2009 9:24 pm
Locatie: Enschede
Contacteer:

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door enschedeinansichten »

Het probleem met geschiedenis schrijven en met lijsten van de beste ... de mooiste -ooit te vaak wordt gekeken naar de laatste jaren. Ook onze burgervader maakt zich hier aan schuldig.

De stadsbrand was natuurlijk zondermeer een ramp en ik denk dat de foute bombardementen in de oorlog ook een ramp waren. Misschien zijn er nog wel meer rampen denk eens aan de sluiting van de textielfabrieken.

De oorlogen met de Spanjaarden ? :?
Schat iedereen op waarde maar laat daarbij wel iedereen in zijn waarde.
Gebruikersavatar
Winus
Member
Member
Berichten: 2339
Lid geworden op: zo mar 14, 2004 11:09 pm
Locatie: Amsterdam / Enschede
Contacteer:

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Winus »

Arie schreef:Ik heb via de mail van site beheerder Axis n.l. het volgende mailbericht ontvangen:

De Achteruitkijkspiegel is inderdaad sinds medio oktober 2011 niet meer online.
Enkele jaren geleden hebben wij i.s.m. Eluxis de Achteruitkijkspiegel gerealiseerd in opdracht van de gemeente Enschede.
Tot onze spijt is na enkele jaren gebleken dat er geen bereidheid meer is de kosten voor het in de lucht hebben en houden van een dergelijke website te dragen. Dat is de reden waarom is besloten de website uit de lucht te halen, aangezien wij deze kosten ook niet voor onze rekening wilden nemen. Hoe groot onze betrokkenheid bij de website ook is, aangezien wij deze destijds met hart en ziel hebben ontwikkeld.
Wel heb ik zeer recent vernomen dat er momenteel binnen de gemeente nog weer naar (financiële) mogelijkheden wordt gekeken.


Ik hoop met de laatste slotzin dat de Gemeente Enschede toch weer zijn medewerking aan die site zal geven. Wel jammer dat de vele publicaties op die site niet meer zijn te raadplegen. Het is te hopen dat die niet zijn verloren geraakt.
Als ze een backup van de site hebben, wil ik 'm wel op Enschede-Stad hosten. :)

Overigens weer typisch kortzichtig beleid van de gemeente. Eerst bakken met geld uitgeven om zo'n site op te zetten en dan vervolgens geen geld hebben om de site in de lucht te houden. Dat budget reserveer je toch al bij het ontwikkelen van de site. Sufferds.
de kloomp'maj anhoalen
Gebruikersavatar
enschedeinansichten
Member
Member
Berichten: 4206
Lid geworden op: do jan 08, 2009 9:24 pm
Locatie: Enschede
Contacteer:

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door enschedeinansichten »

Ìk heb contact gehad met de SHSEL over het plaatsen van hun foto's op enschedeinfoto's en toen bleek dat ze dat niet wilden ze hadden afspraken met gemaakte over de achteruitkijkspiegel.

Doe hierbij nog een keer de aanbieding dat ze die site zonder kosten mogen gebruiken.

Waarschijnlijk heeft de nieuwe voorzitter niet veel krediet bij de gemeente. Dat was toch wel de bedoeling.
Maar misschien krijgen we de aangekondigde leerstoel geschiedenis van Enschede nog. :? :?
Schat iedereen op waarde maar laat daarbij wel iedereen in zijn waarde.
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21489
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Arie »

Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21489
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Arie »

Alweer bijna 150 jaar geleden. Ben benieuwd of er nog een herdenking komt.
Bijlagen
nh kerk oude markt.JPG
frank n

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door frank n »

Ik zag vorige week deze gevelsteen toen ik voor het stoplicht stond te wachten, voor de voormalige pastorie aan de Oldenzaalsestraat.
Ik heb nooit geweten dat de stadsbrands zelfs tot hier panden heeft verwoest omdat dit toch eigenlijk al een beetje buiten de stad lag.
Die brand moet dan ook echt enorm zijn geweest.
Onvoorstelbaar.
Bijlagen
gevelsteen.jpg
gevelsteen.jpg (12.32 KiB) 9163 keer bekeken
kantoor.jpg
kantoor.jpg (110.65 KiB) 9164 keer bekeken
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21489
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Arie »

Woensdag den 7 Mei 1862 was bijna geheel Enschede in vlammen opgegaan. Den 1 Mei had men het genoegen gesmaakt Neerlands Koning binnen de veste te ontvangen en had men de stad daartoe haar schoonsten feestdos aangetrokken; trotsch op dien tooi had men dat groen tot den 7 Mei laten hangen en juist was men bezig het op te ruimen, toen des middags om kwart voor één een schoorsteenbrand in de Kalanderstraat een huis, een straat, en weinige oogenblikken later alle straten, die in de richting van den fellen Z.O. wind lagen, in een vuurpoel deed verkeeren. Toen tegen vier uur de vlammen de grens van de stad aan de Hengelosche straat hadden bereikt, liep de wind naar het westen, waardoor het vuur bijna al wat nog gespaard was gebleven, aantastte en verteerde. Om 6 uur brandde het hôtel Amelink af, zoodat ook aan die zijde de uiterste grens was bereikt. Van de 798 bewoonde huizen brandden 675, van de 134 onbewoonde gebouwen (fabrieken, magazijnen, kerken, enz.) 116 af.

Het hierbij gevoegde kaartje geeft eene voorstelling van den omvang der ramp; het daarop gearceerde werd vernield.



Daarop is 1 de Hengelosche weg, 2 de Korte steeg, 3 de Molensteeg , 4 de Hengelosche straat, 5 het voetpad naar Oldenzaal, 6 de Noorderhagen, 7 de Stroomarkt, 8 de Haaksbergsche weg, 9 de Beltweg , 10 de Koningsstraat, 11 de weg van Poortmanshekken , 12 de Zuiderhagen, 13 de Kalander of Alstätsche straat, 14 de Beukinkstraat, 15 de Eschweg, 16 de Veenstmat, 17 het Korteland, 18 de Heurne, 19 de Oldenzaalsche straat, 20 de Oldenzaalsche weg, 21 de Gronausche straat, 22 de Lange straat, 23 de Lappedijk, 24 Achter het Hofje, 25 de Loonhofsteeg , 26 de Hofstraat, 27 de Achterstraat, 28 de Haverstraat, 29 de Groote Markt, 30 de Knibbelsteeg met de Knibbelbrug, 31 de Windbrugsteeg met de Windbrug, 32 de Veldpoort, 33 de Eschpoort, 34 de Duivelskeuken, 35 de Papensteeg, 36 de Watersteeg , 37 de Binnengracht, 38 het Jodenkerkhof, 39 de Zuidmolensteeg, 40 de Hoed. A de Ned. Her¬vormde kerk, B de Roomsch Catholieke kerk, C de Doopsgezinde kerk, D de Synagoge, E het Stadhuis, F de Noordmolen, G de Zuidmolen, H de Krim, I het Gasfabriek, K het Weeshuis, a de Enschedesche katoenspinnerij (30 Paardekracht, iets verder rechts van den weg eene met 57 Pk), b de spinnerij van Getkate en ter Weele (10 Pk), c die van H. ter Weele (3 Pk), d die van H. Römer {4 Pk), e die van van Heek en Co. (4 Pk), f die van G. Jannink en Zn. (16 Pk), g de spinnerij en weverij van A. Jannink en Co. (25 Pk), h de weverij van Jannink en ter Kuile (24 Pk), i de weverij van J. en H. Elderink (16 Pk), k de weverij van van Heek en C., (35 Pk), 1 die van J. Stroink en Zn. (20 Pk), m. de spinnerij en ververij van L. ten Cate (6 Pk), n de weverij van L. ten Cate (10 Pk), 0 de weverij van Blijdenstein en Co. (30 Pk), p de korenmolen en kalanderij van L. Lasonder (10 Pk), en z het huis, waar de brand ontstond.

Doch ‘Enschede herrees uit zijne assche’ en dat met den ondergang der oude stad de energie zijner bewoners eer toe- dan afgenomen was, blijkt uit de omstandigheid dat in 1867 in en om Enschede weder 11 stoomspinnerijen met 63350 spillen,en 13 stoomweverijen met 2659 weefgetouwen werkten.
bron: http://overijssel1880-1930.blogspot.com ... _5035.html
Bijlagen
E-Enschede.jpg
frank n

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door frank n »

Arie bedankt voor de aanvullende informatie.
Hendrik
Member
Member
Berichten: 2292
Lid geworden op: di nov 28, 2006 7:20 pm

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Hendrik »

Bedankt Arie voor het leuke oudnederlandsche stukje. Er was hoegenaamd niets van de stad over. Tegenwoordig als men het over de brand van 1862 heeft spreekt men over het afbranden van de binnenstad. Ja oke, wat NU de binnenstad is was toen de hele stad. Ook spreekt men vaak over de vuurwerkramp van 2000 over "het ergste wat Enschede ooit overkwam", nou niet dus. Hoe erg de vuurwerkramp ook was, niets daar van af, maar wat te denken van 1862, 1944 en 1943. In 1943 waren er bij het bombardement meer dan 150 doden en op 90 plaatsen brand in de stad. Men oordele zelf.
Wat sas as dós was kaans.
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21489
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Arie »

Ik wist niet dat de straatnamen Bloemendaalstraat, van Coevordenstraat en Eversstraat verband houden met de stadsbrand 1862.
zie straatnamen overzicht van de Gemeente Enschede:

Bloemendaalstraat

Toelichting
Hoofd ener school alhier van 1858 - 1897.

Beschrijving
Van de 2e Emmastraat ongeveer z.-waarts tot de Usselerweg.

Geschiedenis
Naar Sander Bloemendaal, geboren 4 februari 1829 te Deventer, overleden 17 maart 1904 te Enschede. Hij trad op 7 augustus 1859 in functie als hoofd van de in 1832 gebouwde school op de hoek van de Haverstraat-Markt (het v.m. kantoor van Van Heek & Co N.V.) als opvolger van Johannes Wijnand Jennes. Per 1 november 1897 werd hij eervol ontslagen. Met Ds. Evers en Deken van Coeverden maakte hij als secretaris deel uit van de hoofdcommissie voor leniging van de nood ontstaan door de brand van 1862 (22 november 1926 voormalig Enschede

Eversstraat

Toelichting
Naar Ds. H.H. Evers 1828 - 1870. Ned. Herv. Predikant, alhier.

Beschrijving
Van de 2e Emmastraat z.o.-waarts tot de Vorstmanstraat.

Geschiedenis
Naar Harmen Hendrik Evers, geboren 31 oktober 1792 te Rheinberg (Pr.) overleden 21 november 1870 te Enschede, Ned. Herv. predikant alhier van 1828 tot aan zijn dood. Mede op zijn initiatief kwam het tot het stichten van de Fabrieksschool; met Deken van Coeverden en S. Bloemendaal maakt hij voorts deel uit van de hoofdcommissie tot leniging van de nood, ontstaan door de brand van 1862 (22 november 1926 voormalig Enschede

Van Coeverdenstraat

Toelichting
Naar Deken H.G. Van Coeverden van 1837 - 1892 Pastoor alhier.

Beschrijving
Van de 2e Emmastraat z.o.-waarts tot de Vorstmanstraat.

Geschiedenis
Naar Henricus Gregorius van Coeverden, geboren 12 maart 1796 te Enschede, overleden 16 oktober 1872 aldaar; vanaf 16 december 1837 pastoor in Enschede, terwijl hij in 1853 tevens tot deken in het dekenaat Oldenzaal werd benoemd. Hij maakte met Ds. Evers en S. Bloemendaal deel uit van de hoofdcommissie tot leniging van de nood ontstaan door de brand van 1862 en hij stond zeer in aanzien bij alle gezindten (22 november 1926 voormalig Enschede).

Het lijkt mij leuk dit topic verder te gebruiken om informatie, foto's enz. te plaatsen van wat nu nog herinnert aan de stadsbrand van 1862.
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21489
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Arie »

Waar is deze gevelsteen gebleven?
Bijlagen
stadsbrand.jpg
stadsbrand.jpg (130.5 KiB) 9092 keer bekeken
Gebruikersavatar
Veteraan
Member
Member
Berichten: 4806
Lid geworden op: ma jan 02, 2012 10:10 am
Locatie: Enschede

Re: De stadsbrand van 1862

Bericht door Veteraan »

Echt, ik heb 'em niet.

Zonder dollen, is 'ie weg?
Volgens mevr. Leeftink (ruim in de 90) , wier oma dicht bij 't Oaldste Hoes heeft gewoond (even voor de duidelijkheid: de plek van 't Oaldste Hoes vóór 1862!), is de brand uitgebroken op die bewuste plek. Haar oma was toen bijna 4 jaar, maar heeft haar leven lang verteld over het redden van huisraad en dergelijk. “Op de Oldenzaalsestraat net voorbij de kerk stonden, stoelen, tafels en zelfs zakken met gouden voorwerpen”.
Plaats reactie