Re: kerken, kloosters en synagoge uit de Enschedese geschiedenis
Geplaatst: vr nov 24, 2017 4:24 pm
Deurningerstraat 214 - O.L. Vrouw van Alttijddurende Bijstand Mariakerk.
Geschiedenis
Karakteristieke Stuytkerk met toren. Bijnaam Mariakerk.
Het bestuur van de St. Jozefparochie nam door de aanhoudende groei van de textielindustrie en de daarmee samenhangende behoefte aan arbeiders het initiatief tot de bouw van een derde parochiekerk te Enschede. Na aankoop van de grond werd aan architect Jan Stuyt (1868-1934), de bouwbegeleider/uitvoerder bij de bouw van de Jozefkerk, opdracht gegeven een ontwerp te maken. De kerk kwam te staan aan de Deurningerstraat, een noordelijke uitvalsweg van Enschede, vlakbij de latere Grolschfabriek, en aan de rand van de wijk Roombeek die toen deels in aanbouw was. Heel bijzonder is dat deze kruiskerk precies op de toen nog bestaande gemeentegrens van Enschede en Lonneker is gebouwd. Daarom zijn in de voorgevel beide gemeentewapens aangebracht. In 1927 kon de kerk in gebruik worden genomen, maar de toren was toen nog niet voltooid. Ruim tien jaar later, in 1938, kon deze door architect Joh. Sluijmer (die in het oosten van het land vele kerken ontwierp), worden afgebouwd. Het ontwerp van de toren wordt toegeschreven aan architect Stuyt.
Het kerkgebouw is een driebeukige kruisbasiliek, een voornaam laat werk in het oeuvre van Stuyt. Het ontwerp grijpt voornamelijk terug op de vroegchristelijke en vroegromaanse kerkbouw in Italië, hetgeen kenmerkend is voor veel kerken uit de latere periode van Stuyts oeuvre. In de eindgevels (koor, dwarsschip en voorgevel) bevinden zich roosvensters. Inwendig bevindt er zich een flauw hellend, houten cassettenplafond over de hoofdbeuken. De wanden van het schip zijn gedecoreerd met patronen van siermetselwerk. De rechts naast de hoofdingang staande fronttoren, in 1938 afgebouwd door Sluijmer (zie boven), wordt bekroond door een opengewerkte vierkante lantaarn en een spits met balustrade en wijzerplaten. Deze toont stilistisch gezien enige gelijkenis met de campaniles (vrijstaande klokkentorens) in Noord-Italië.
Van de inventaris komen het hoofdaltaar en vermoedelijk ook de communiebank uit het atelier van J.E. Brom in Utrecht en deze dateren uit de bouwtijd.
Het kerkinterieur is in de jaren 1960 gewijzigd. Toen ontstond er in de viering een nieuw priesterkoor, als gevolg van de veranderde liturgische wensen rond het Tweede Vaticaans Concilie. Van het oorspronkelijke hoofdaltaar van Brom verdween het ciborium (overhuiving of baldakijn).
De vuurwerkramp van 13 mei 2000 met de kern in de naburige Tollensstraat heeft ook deze kerk zwaar beschadigd. De tragiek werd hiermee nog eens geaccentueerd, want vrijwel alle parochianen werden naast hun eigen huis nog eens extra getroffen, juist nu in die tijd van rampspoed de behoefte aan samenkomen bestond. In voorjaar 2001 was het herstelwerk zover gereed dat de Paastijd weer in de kerk kon worden gevierd. Later zijn de beschadigde glas-in-loodramen hersteld.
De kerk zou worden gesloten, zo werd voorjaar 2005 bekend gemaakt. De parochie zou de kapel van het Ariënshuis in Mekkelholt gaan gebruiken. De kapel werd voor dit doel uitgebreid voor 130 kerkgangers. Er werd over gesproken van de gesloten kerk een bovengrondse begraafplaats te maken. (54-05)
De hierboven genoemde plannen uit 2005 tot sluiting van deze kerk zijn in latere instantie (vooralsnog) ingetrokken. Wegens de uitstekende akoestiek werd deze kerk in toenemende mate ook gebruikt voor concerten.
2015 - Voorgenomen sluiting 1 januari 2016.
Gesloten per 3 januari 2016; kerkgangers aangewezen op de St. Jozefkerk.
Het orgel
Het orgel is gebouwd door de firma Vermeulen. Het bouwjaar is niet bekend. Het orgel is in een goede staat (anno 2014). Daarnaast beschikt men over een elektronisch Johannus orgel.
bron: http://reliwiki.nl/index.php/Enschede,_ ... e_Bijstand
zie ook foto's van de Mariakerk op: http://www.enschedeinansichten.nl/colle ... from=&pto=
Geschiedenis
Karakteristieke Stuytkerk met toren. Bijnaam Mariakerk.
Het bestuur van de St. Jozefparochie nam door de aanhoudende groei van de textielindustrie en de daarmee samenhangende behoefte aan arbeiders het initiatief tot de bouw van een derde parochiekerk te Enschede. Na aankoop van de grond werd aan architect Jan Stuyt (1868-1934), de bouwbegeleider/uitvoerder bij de bouw van de Jozefkerk, opdracht gegeven een ontwerp te maken. De kerk kwam te staan aan de Deurningerstraat, een noordelijke uitvalsweg van Enschede, vlakbij de latere Grolschfabriek, en aan de rand van de wijk Roombeek die toen deels in aanbouw was. Heel bijzonder is dat deze kruiskerk precies op de toen nog bestaande gemeentegrens van Enschede en Lonneker is gebouwd. Daarom zijn in de voorgevel beide gemeentewapens aangebracht. In 1927 kon de kerk in gebruik worden genomen, maar de toren was toen nog niet voltooid. Ruim tien jaar later, in 1938, kon deze door architect Joh. Sluijmer (die in het oosten van het land vele kerken ontwierp), worden afgebouwd. Het ontwerp van de toren wordt toegeschreven aan architect Stuyt.
Het kerkgebouw is een driebeukige kruisbasiliek, een voornaam laat werk in het oeuvre van Stuyt. Het ontwerp grijpt voornamelijk terug op de vroegchristelijke en vroegromaanse kerkbouw in Italië, hetgeen kenmerkend is voor veel kerken uit de latere periode van Stuyts oeuvre. In de eindgevels (koor, dwarsschip en voorgevel) bevinden zich roosvensters. Inwendig bevindt er zich een flauw hellend, houten cassettenplafond over de hoofdbeuken. De wanden van het schip zijn gedecoreerd met patronen van siermetselwerk. De rechts naast de hoofdingang staande fronttoren, in 1938 afgebouwd door Sluijmer (zie boven), wordt bekroond door een opengewerkte vierkante lantaarn en een spits met balustrade en wijzerplaten. Deze toont stilistisch gezien enige gelijkenis met de campaniles (vrijstaande klokkentorens) in Noord-Italië.
Van de inventaris komen het hoofdaltaar en vermoedelijk ook de communiebank uit het atelier van J.E. Brom in Utrecht en deze dateren uit de bouwtijd.
Het kerkinterieur is in de jaren 1960 gewijzigd. Toen ontstond er in de viering een nieuw priesterkoor, als gevolg van de veranderde liturgische wensen rond het Tweede Vaticaans Concilie. Van het oorspronkelijke hoofdaltaar van Brom verdween het ciborium (overhuiving of baldakijn).
De vuurwerkramp van 13 mei 2000 met de kern in de naburige Tollensstraat heeft ook deze kerk zwaar beschadigd. De tragiek werd hiermee nog eens geaccentueerd, want vrijwel alle parochianen werden naast hun eigen huis nog eens extra getroffen, juist nu in die tijd van rampspoed de behoefte aan samenkomen bestond. In voorjaar 2001 was het herstelwerk zover gereed dat de Paastijd weer in de kerk kon worden gevierd. Later zijn de beschadigde glas-in-loodramen hersteld.
De kerk zou worden gesloten, zo werd voorjaar 2005 bekend gemaakt. De parochie zou de kapel van het Ariënshuis in Mekkelholt gaan gebruiken. De kapel werd voor dit doel uitgebreid voor 130 kerkgangers. Er werd over gesproken van de gesloten kerk een bovengrondse begraafplaats te maken. (54-05)
De hierboven genoemde plannen uit 2005 tot sluiting van deze kerk zijn in latere instantie (vooralsnog) ingetrokken. Wegens de uitstekende akoestiek werd deze kerk in toenemende mate ook gebruikt voor concerten.
2015 - Voorgenomen sluiting 1 januari 2016.
Gesloten per 3 januari 2016; kerkgangers aangewezen op de St. Jozefkerk.
Het orgel
Het orgel is gebouwd door de firma Vermeulen. Het bouwjaar is niet bekend. Het orgel is in een goede staat (anno 2014). Daarnaast beschikt men over een elektronisch Johannus orgel.
bron: http://reliwiki.nl/index.php/Enschede,_ ... e_Bijstand
zie ook foto's van de Mariakerk op: http://www.enschedeinansichten.nl/colle ... from=&pto=