Welkom op het forum van Enschedeinansichten.

Spreek je dialect

Omdat de wereld niet alleen om Enschede draait.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Nen heeln santekroam. ’t Heele hebben en hoaln. Al ’t spul. De hele handel, het hele zootje, alles/iedereen bij elkaar.
In santenkraam zit het verouderde woord sant, dat ‘heilige’ betekende en teruggaat op het Latijnse woord sanctus (‘heilig’).
Santenkraam was een spottende aanduiding voor een verzameling heiligenbeelden die zich op een bepaalde plaats
(bijvoorbeeld in een kerk) bevond.
Het is mogelijk dat santenkraam in de zestiende eeuw is ontstaan, toen Luther de beweging in gang zette om terug te keren naar de oorspronkelijke zuiverheid van de Rooms-Katholieke Kerk.
De verering van de heiligenbeelden (‘de santenkraam’) werd gezien als een uiting van de verwijdering van de basiswaarden van het geloof.
Later vervaagde de betekenis van santenkraam tot ‘boeltje’ en soms zelfs tot ‘rotzooi, rommel’.



Oetstellen is nich vergetten.



24 okt Antonio-Maria Claret y Clará. Hij is patroon van spinners en wevers.
Internationale Dag van de Verenigde Naties
Nationale Boerenkooldag
Wereld Poliodag
Wereldontwikkelingsdag
Kebabdag
Pensdag
Oktober brengt ons wijn en zonnige dagen,maar ook jicht en andere plagen.
An völ beum zit a wier gel blad,´t zommer heb wi´j a wier had.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Wat bie ‘j toch jachterig. Wat ben je toch gehaast, zenuwachtig, onrustig.
Hee is zo jachterig as n trimhuundke wat n knientje rök.




Wocht nich op wat de wearld zeg,
Mar doot zölf wat eerlijk is en recht.




25 okt Crispinus / Chrysantus . beschermheilige van schoenmakers, leerlooiers en aanverwante beroepen.
Europese Dag van de Maatschappelijke Rechtvaardigheid.
Nationale Dag van de Vlaai
Wereld Pizzabakkers Dag
Europese Historische Theaterdag
Internationale dag van de Kunstenaar
Is Crispiaan klaar, snel, de winter is daar.
Met Sint-Krispijn de vliegen dood.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Zorg da ‘j meer iezers in ’t vuur hebt. Meerdere mogelijkheden achter de hand hebben om iets te doen of te bereiken.
De uitdrukking is afkomstig uit de smederij.
Om uit ijzer iets te smeden moet je het gloeiend heet laten worden in een vuur.
Dat heet worden duurt een tijdje en daar moet je op wachten.
Als je meerdere stukken ijzer tegelijk in het vuur legt, kun je aan het een werken terwijl het andere heet wordt.
Dan heb je geen tijdverlies.


PIMPELMEESKE
Pimpelmeeske pimpelmeeske
Wat goaj t toch wier te keer
En wat zi’j toch drok in de weer
ie kleane pluuze bölke
Wat zi’j toch ‘n klean drölke
Pimpelmeeske pimpelmeeske
Ik zee oe duur de tekke spring’n
Onder wiel prebeej ok nog te zing’n
Wat zi’j toch drok an ’t waark’n
In oonze heege en de baark’n
Pimpelmeeske pimpelmeeske
ie ett roep’n en de bladluuze
oet de beume achter de huuze
Huppelt röstig oawer t grös
Bouwd in ’t kesje mooi oe nös
Pimpelmeeske pimpelmeeske
Met oe kleane köpke met wat wit
ie zint n klean kriegel met völle pit
Met kluurkes blauw gel en zwart
Zij ech ‘n vuugelke nor mien hart

B v/d B.


26 okt Alour van Quimper. Hij is patroon van o.a. Tréméoc (Finistère) en van Ploubazlanec (Côtes-du-Nord); hij is vooral patroon van de paarden.
Dag van de Bodemschatten
Pompoen Dag.
Zo oktober, zo ook maart, dat heeft zich immer wel bewaard.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Hee kan niks laoten liggen as gleunig iezer en möllensteen. Hij neemt alles mee, wat hij ziet liggen. Hij is erg oneerlijk.


As de bleaks van kluur verscheet
en de ekkels dale pleart in ’t mos
Vuurspealt nen seempelen profeet:
Tied vuur moos met wos.!


Gerard ter Vanne.


27 okt Florentinus; Otteran van Iona Sint Otteran is patroon van het Ierse graafschap Waterford.
Internationale Dag van het Audiovisueel Erfgoed.
Wereld Ergotherapiedag
Worden de bladeren geel en krom,
kijk dan maar naar de kachel om.
As ’n jager koomp, dan hef de vos gin tied.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Hee is op ’t nus greppn. Hij is op heterdaad betrapt.



’n Aandern hef altied de schuld; gin means zöt geern zienn eagn bult.



28 okt Simon de IJveraar is patroon van de Duitse landstreek Thüringen, alsmede van de steden Keulen, Magdeburg; van houthakkers en houtzagers; van schilders, ververs, wevers, leerlooiers en leerbewerkers.En Judas Thaddeus wordt aangeroepen bij hopeloze zaken en bij wanhopige verlangens.
De Dag van de Stad
Wereld Judo dag
Internationale Dag van de Animatie
Zint Simon en Judas vuurbie, dan is ’t weenter kot bie.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Ze hebt um de iezers a der oonderhen trokn. Hij gaat gauw dood; hij is al bediend (ruw.)


’n Aander en iej

N lamn
Leert nooit loopn
N bleendn
Leert nooit zeen
N doofn
Leert nooit heurn
Meen iej
Ik bin nich
Lam bleend of doof
Goa
Noar n aander hen
Kiek den an
En luster.

Ben Frey.


29 okt MarcellusTheodorus van Vienne. Hij is patroon van St.-Chef.
Dag van de Beroerte
Dag van het Internet
Psoriasisdag
October gif wal heller weer mer weinig waorme dagen meer.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Der biej griepn. Bijverdienen (bij gelegenheid).
Ik griep ter nog ne griepstuver bie.
Hee grip ter op zo’n manier nog ’n mooien cent bie.



Eéne valse piep, verknooit ’t weark van de man achter ’t öargel.




30 okt Alphonsus, Hernin van Locarn. Zijn voorspraak werd vooral ingeroepen tegen hoofdpijn.
Dag van de Checklist.
Dag van het Decollenéé
Orthopedische Verpleegkundigedag
Dag voor de Functioneel Beheerder
Grondnevels die na zonsondergang verschijnen, na zonsopkomst weer verdwijnen,
wijzen op een klare hemel en het weer zal goed worden.
Zon in oktober, maakt het allemaal wat minder somber.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

’t Lig ter nich veur ’t griepn. Schaars zijn, moeilijk te krijgen zijn.


Vieulkes greuit ok tusken ’t roet.


31 okt Quentin van Amiens is hij is patroon van kapelaans, artsen, lastdragers en slotenmakers.
Halloween
Dag van de Werkzoekende
Magie Dag
Hervorming dag
Wereld spaardag
Wereldsteden dag
Eind oktober, begin november wordt ook wel aangeduid als de IJsduivels.
Het niet winterharde pootgoed moet naar binnen.
De eerste serieuze nachtvorst kan zijn intrede doen.
Op de laatste oktober, houdt de natuur zich sober.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Hee grip wat e griepn kan. Hij is altijd op winst uit.


Van één voonk, braandt ’n heel hoes of.


De maand die we ook wel slachtmaand, bloedmaand of nevelmaand noemen.
November komt van het Latijnse woord novem wat negen betekent.
November was tot 153 voor Christus volgens het Romeinse kalenderjaar, wat in Maart begon, de 9e maand van het jaar.
1 nov. Allerheiligen.
Allerheiligen
Wereld Veganismedag
Dag van de Dode Links
Het nazonneke van Allerheiligen kan de winter niet beveiligen.
Met Allerheiligen vochtig weer, sneeuwbuien volgen keer op keer
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Zichzölf in de vinger snienn. ’t is um op n emmer vreurn. Zichzelf (onbedoeld) benadelen.
Het gezegde heeft nauw verband met het spreekwoord 'zijn vingers branden'.
Wanneer iemand zijn vingers brandt, voelt diegene zich bedrogen.
Waar het spreekwoord van afkomstig is, is vrij duidelijk.
Wanneer iemand zichzelf in de vingers snijdt, is diegene vaak onvoorzichtig geweest en heeft diegene pijn.


De beste smid slöt zik wa es op ’n doem.


2 november Allerzielen.
Buideldiermiereneter Dag
Natuurwerkdag
Kapla dag
Allerzielen
Dag voor de Radioamateur
Het laatste weer van oktober reikt Allerheiligen de hand.
November heeft op de loer gelegen, en komt tevoorschijn met veel regen.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Gin boe of ba zeggn. Geen enkel geluid geven, geen woord zeggen. Niets zeggen. De uitdrukking komt sedert de middeleeuwen voor.
Gin boe of ba meer kunnen zeggn. Na een grote inspanning zeer vermoeid zijn, bekaf zijn. Ook zich helemaal vol gegeten hebben.
In beide gevallen ben je even tot niets meer in staat.
De oorspronkelijke betekenis was: zo moe zijn dat je het woord pap niet meer kunt uitspreken. Geen pap meer kunnen zeggen.


Geald en good krieg ie’j wa wier,
tied dee vot is veur gin zier.



3 november Hubertus, Hij is patroon van de jagers. Allerlei gebruiken zijn aan zijn feestdag verbonden. In het zuiden van ons land wordt er Hubertusbrood gebakken.
Dag tegen Rugpijn
Actiedag voor het Boreale
Woud Actiedag voor het Boreale Woud
De boer’n doot ’t veark’n wier in ’t vat,
nov.en er is wier bloodkook’n zat.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Good beslaangn op ’t ies kommen. ’t Spul good terecht hebben. Goed voorbereid zijn. Goede argumenten verzameld hebben.
Als iemand zich voor een bepaalde taak speciaal heeft moeten voorbereiden bijv. door veel te lezen of een voorstel uit te werken.
De uitdrukking is afkomstig van ’t gebruik dat men paarden die op ’t ijs de arrenslee of een vrachtslee trekken op scherp zet,
de hoefijzers beslaan met scherpe ijzeren punten.



Leefde en hoost (hoest) bint nich te verbeargen.


4 november Carolus Borromeus Hij is patroon van het bisdom Lugano; van de universiteit van Salzburg; van prelaten, zielzorgers en seminaristen.
Dag van de BHV
Dag van de Participatie
November gries en nat, de streupers gaot op pad.
De vette vèark’n goat der an,
krig ’n boer wier bloodkook in de pan.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Kwekwe. Kweekgras. Helaas is het een van de moeilijkste onkruidsoorten om uit te roeien.
Kweekgras is overigens een grassoort waarop de boeren bepaald niet gesteld zijn omdat het moeilijk te bestrijden is.
Het is een veel voorkomend onkruid dat je kunt herkennen aan lange, dikke stammen met brede grassprieten.
Het gras wordt ook wel duivelsgras of snelgras genoemd. Opmerkelijk is dat de naam in oost Nederland zoveel variaties kent kwekkoew ,kwekwe kwekwele, kwaek , kwekkene zijn bijv. 5 van de 12 varianten.
Kwekwe begraven en ’n kikvors laoten verzoepen, dat geet nich zo makkelijk.
De kwekwe reuijt al mar vedan.
Het kweekgras woekert almaar verder.
A’j ‘n leeuwerik ’t land laot mesten, bunt oene kwekken gauw de besten. Als je de leeuwerik het land laat bemesten, is je kweekgröas vlug het beste. Wie zijn land niet goed bewerkt, krijgt veel last van het lastige onkruid kweekgras.


Ie’j könt nich luuden en tegeliek ’n umgaank doon.
Umgaank
= omgang (tocht); processie.


5 november Odrada van Alem,
Bank Transfer Day
Werelddag voor Bewustwording rond Tsunami's
Wereld Romani Taaldag
Dag van de Supermarkt.
November met zijn regenvlagen, brengt verkoudheid, jicht en andere plagen.
Bloodkook’n en balkenbrie in de pan,Leu, wel hoolt daor nich van?

Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Iej mot de schuur wa bie’j het hoes hoaln. Het schuurtje moet bij het huisje blijven.
Je moet de zaken zo regelen dat je niet in geldnood geraakt; niet te bont maken; geen onnodige uitgaven doen.



Gooden road is duur, zear nen boer, dow kwamme van ’n advekoat.


6 november Leonardus. Hij is patroon van gevangenen, boeren en vee; in de Duits sprekende landen vooral van paarden.
Internationale Dag tegen Schade aan de Natuur tijdens Oorlog en Gewapende Conflicten.
Dankdag voor Gewas en Arbeid.
Het weer op Leonardusdag, blijft gewoonlijk tot de Kerstdag.
Gebruikersavatar
Arie
Member
Member
Berichten: 21421
Lid geworden op: di nov 27, 2007 4:31 pm
Locatie: Enschede

Re: Spreek je dialect

Bericht door Arie »

GerritHondelink schreef: wo nov 06, 2019 8:16 am
Dankdag voor Gewas en Arbeid.
Het Amerikaanse Thanksgiving is hiervan afgeleid. zie: https://www.rtvoost.nl/nieuws/301273/Ho ... ack-Friday
en https://nl.wikipedia.org/wiki/Thanksgiving_Day
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

An ‘t radsloan. De kluts kwijt. Weet niet meer wat hij aan het doen is.
Als je de kluts kwijt bent, ben je even in de war, je bent een beetje hoteldebotel of van slag.
Deze uitdrukking gaat volgens de meeste naslagwerken terug op het klutsen van eieren of room.
Als je dat met een snelle, regelmatige slag doet, gaat het het best.
Als je deze 'kadans' kwijtraakt, gaat het minder snel, en misschien mislukt het zelfs.
Er is ook een andere verklaring. Volgens Stoett gaat de kluts kwijtraken terug op de oude, handmatige methode van papierfabricage.
Daarbij 'klutste' men de papiervloeistof zo gelijkmatig mogelijk over de vorm uit.
Het Etymologisch woordenboek van Van Dale noemt de “handpapiermakerij” ook; de kluts kwijt zou verwijzen naar het moment waarop men de slag kwijtraakte bij het verdelen van de vloeistof.
Jac. van Ginneken geeft nog een andere verklaring. Hij noemt klutsen als voorbeeld van spinners- en weverstaal: “het met eenen houten lepel vloeiender en rekbaarder maken van den steek”.
De verklaringen hebben allemaal gemeen dat met kluts oorspronkelijk een ritmische slaande beweging werd bedoeld.
De landraod steet op ’n kop, en is an ’t radslaon. De bestuurder van het district is de kluts kwijt
Wat leu verleest nen hood net zo gauw as nen kop. Sommige mensen raken al te gauw de kluts kwijt.



Nen goon boer

Nen goon boer
Döt aait klaagn
Oet ziene weur
Kö’j begriepen
Hee leaft mooi vedan
Van de skaa.


Ben Frey


7 november Willibrordus, is hij patroon van de bakkers (Nijmegen), van bier- en wijnhandelaren, caféhouders en herbergiers, van toneelspelers en dansers; en van de arbeiders. Daarnaast is hij patroon van de Sint-Willibrordvereniging
Dag van de Misofonie
Dag van de Medische Fysica
Dag van het Sportonderzoek
Dag van de Merlot
Dag van de Afrikaanse Schrijvers.
Als de regen uit het Noorden komt, is het altijd motregen,
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

’t Löp mie in n krul. Ik kom er niet meer uit.
‘t Löp mie glad in n krul. Het loopt mis, het gaat fout.
’n Krul in ’n stet. Er hapert iets, er is een of ander gebrek, een eigenaardigheid.
Hee hef n krul in zien stet. Hij heeft veel praatjes.
Krulhoar, krulweur. Gekrulde haren, gekrulde zinnen. d.w.z. iemand die gekruld haar heeft, is wispelturig.
Mensen met krullend haar reageren vaak afwijkend. Anders dan anderen zijn.


Oonderskel

Geald as water
Zeait ze van één
Met ne dikke knippe
Zukke leu
He’j rechtevoort
Nich völ meer
Allenig
De brouwerieje hef
Geald as beer.


Ben Frey Oonderskel= Onderscheid; verschil.


8 november Willehad van Bremen Hij is patroon van stad en bisdom Bremen.
Internationale Dag van de Stralende Beroepen.
Werelddag van de Stedenbouw
Intersekse Herdenkingsdag
Brengt het najaar helder weer, 't zal des winters stormen op het meer.
Komt now al de weele gaanz’n oet ’t noorden
n’koold weenter is oons dan beschoor’n.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

t Etten is zo zoalt, dat ’t oe deurn haals kreait. Het eten is heel erg zout.


Al hef nen val oons ok schade doan;
duur te valn leer wie vaster goan.



9 november Theodorus Tiro, Hij is patroon van soldaten en legers.
Dag van de Uitvinders
Internationale Dag tegen Facisme en Antisemitisme
Wereld Kwaliteitsdag
Wereld Vrijheidsdag
Herdenking Kristallnacht
Nationale Kunstdagen
Rèagn, weend, leelk biesterweer,
gef ongemak veur means en deer.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Hee hef niks um in de pap te kröamn. Hij is heel arm.



Doar is mienn kop te klean veur, zea de schooljong teagn de meester, dow hee ne grote som mos maakn.




10 november Andreas Avellinus, Respicius. leo
Dag van de Mantelzorg
Internationale Dag van de Wetenschap.
Accountantsdag
Zuidenwind op de dag voor St Martijn,
’t zal een zachte winter zijn.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Zo zoalt heb ik ‘t noch nooit vretten. Zo zout heb ik het nog nooit gegeten.
Zo’n sterk verhaal heb ik nog nooit gehoord.
Gezegd wanneer men boos of verbaasd is over wat men gezien of gehoord heeft.


’t Is nich oaveral zommer woar de zun schient.



11 november Martinus Martinus van Tours.
Op en rond St Maarten wordt een beeld geschetst van de winter die we mogen verwachten.
Deze heilige kan zijn gedenkdag maar het best beleven in een donkere sfeer.
Te veel zon op zijn feestdag kan alleen maar irritatie opwekken bij koning winter.
Op 11 november lopen kinderen ieder jaar langs de deuren om snoep te vragen.
Zij vieren daarmee de feestdag van Martinus van Tours,
een Romeinse soldaat die door zijn gulle giften nu herinnerd wordt als Sint-Maarten.
As ’t met Sint- Matten donker is, krie`j `n lichte kassemis!

Plaats reactie