Welkom op het forum van Enschedeinansichten.

Spreek je dialect

Omdat de wereld niet alleen om Enschede draait.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Das mie gin knip veur de nös weerd. Deze uitdrukking is een veroordeling die meestal van toepassing is op mensen.; Zijn vak niet kennen en er geen verstand van hebben. Iemand is zo onbetekenend dat hij het niet eens waard is om te bespotten.


De Bosschop verstaan.
Mien Moo, vrogger, reurden zich in 't plat.
Ik zol 'tok wa willen, mer dee tied he'w ehad.
De sproak van mien Moder, de bosschap verstoan.
Dat is in al dee joaren, verloarn egoan!
Doarum zwieg ik stille, doarum proat ik gin plat.
De leu verstoat 't nich meer, dee tied he'w ehad.

Everdina Paskamp-van de Pol.


27 dec Johannes.
Het blijft vandaag bewolkt maar droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 5 °C.

Weentert ’t veur kerstmich nich, dan weenter ’t daornoa..



Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

A'j op de rug valt, kön ie toch nog wa oewn nös zear doon. Er kunnen altijd onverwachte dingen gebeuren.


DE MIRREWINTERHOORN

De mirrewinterhoorns blazen weer over het land
Dat las ik in de Oldenzaalse krant
Een mooi Twents geluid wat je doet
Denken aan bokbier en snert
En aan taaie boeren met eeltige handen en pet
Aan schaatsen sneeuwballen gooien en vorst
En aan stamppot van zuurkool met spek en worst
Maar ook aan de Nachtmis met heilige avond
En aan sterren die stralend aan de hemel staan
Maar ook aan de maan en kerkklokken die slaan
En aan de smaak van eierpunch in je mond
Ja de mirrewinterhoorn doet je overal aan denken
Aan versierde kerstbomen en geschenken
En aan geliefden die er niet meer zijn
Aan vrede op aarde en aan rode wijn
Daarom als ik de mirrewinterhoorn hoor klinken
Kan ik een moment in dromen verzinken
Ik hoop dat ik ze nog lang kan horen
In mijn mooie Twente waar ik ben geboren.


BERTIE DE GRAAF.


28 dec Onnozele kinderen.
De kans op neerslag neemt toe in Enschede, met vanmiddag regen. De temperatuur stijgt tot 10 °C.
Het feest wordt genoemd Onnozele Kinderen; 'onnozel' in de betekenis van 'onschuldig', 'nog niet tot de jaren van het verstand gekomen'. Op 'Onnozele Kinderen' waren vroeger de kinderen de baas en trokken zij als volwassenen gekleed langs de deuren om geld of snoep te vragen. In veel gezinnen mag het jongste kind kiezen wat er die dag gegeten wordt.

Is december veranderlijk beste vriend,
dan is heel de winter slechts een kind.

Het weer dat Kinderdag wil,
komt terug ook in april.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Wel’t oonderste oet de kan wil hebn valt ’t lid op nen nös. Wie het onderste uit de kan wil hebben krijgt het deksel op de neus. Het beste willen en daarvoor eventueel tot het uiterste gaan een veel gebruikte variant is het onderste uit de kan halen. Je zou verwachten dat er een verband bestaat met de uitdrukking maar een belangrijk verschil is dat iemand die het onderste uit de kan wil hebben vaak zijn zin krijgt het onderste is dus de laatste druppel.


Wilmke
Too 'k laatst met mienen telescoop 's oavends naar de sterren stund te kieken,
leup ginds klein Wilmke en het zea: "Doar deur te zeen, zol mi-j ook lieken."
Ik trad oetzied en weanken hem. Het jungske kwam dan ook meteen
en 'k wees het too op al dee sterren, dee 't deur den kieker wal kon zeen.

Wilmke keek en wör heel stil; het har zo zien gedachten.
En too ineens verscheut nen ster, waarop het jong begun te lachen:
"Doe hes der ja nog niks van maakt; en dat met al dien weten.
Mer ik, dee 't doo veur 'teerste moal, kan al ne ster oet 'n hemmel scheten!"

Kiek ik now weer ees noar de sterren, dan koomp klein Wilmke bi-j rnl-] stoan.
En het wil voort van allens weten, van sterren, de zun en van de moan.
Um dichter bi-j de maan te wean, klöm Wilmke gister nog in 'n boom.
Ik zee 't der straks dus wal van kommen, dat 't jong geet leren veur astronoom.

Georg Frieman Enschede.


29 dec Thomas Becket.
Het is vanmorgen bewolkt en de kans op neerslag neemt toe in Enschede, de temperatuur stijgt tot 9 °C.

Hef december völle vocht en sliek,
alleen de dokter wordt dan riek.

Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

De pin op de nös krieg’n – teleurgesteld worden, het lid op de neus krijgen.
Biej’t dreenk’n en ’t vriej’n mö’j moat hoal’n, of ie kriegt de pin op de nös.



Het joar is bienoa um wat zöl wie meka is wensen?
Nemt oe nooit te völ veur want ach …..wie bint mar mensen.



30 dec Roger(us) van Barletta; Richard van Aduard.
Het blijft vandaag bewolkt maar het wordt geleidelijk droger in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 13 °C en is de wind matig.

Wanneer de rook naar de aarde slaat,
wis dat het regenen gaat.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Oonder ‘n nös stoppn. Opeten; naar binnen werken (van eten).


OLDEJAORSDAG
Oldejaorsdag
Een dag as elken dag
Ok dizzen dag geet veurbiej
En morgen begunt 't weer opniej
Opniej hoppen en bidden wat 't worden kan
Pas an 't ende van 't jaor wette wie} 't dan
Oldejaorsdag is terugge zeen
Niejjaorsdag is veuruutzeen
Zo geet dat now al eeuwen deur
't Ene jaor verdreet, 't andere jaor fleur.

Dinie Korten-Jentink.


OLJAORSAOVEND·
De klokke tikt, de wiezers dreajt van 'tjaor de leste ronde
Het aole jaor, den aarmen bloed den is op starven nao al dood en wiej staot an zien sponde.
Wat brach het ons, dit aole jaor: meest goo of slechte dagen?
Ne brulfte of begrafenis, plezeer of was 't ook drovenis, was 't priezen of was 't klagen?
Och leu, het was van alles wat, krek zo zik dat beheurde.
't Was zun en reagen, ’t is jao wis dat beide veur ons neudig is.
't Was good zo as 't gebeurde.
Wiej Tukkers, nee wiej priest nich gauw, doot lewer fitten, klagen.
Mer 'k zeg oe: klaagt nen boer nich meer en vrög ok de pastoor nich meer,
dán pas zint 't slechte dagen!
En now begin wiej weer vanniejs met 'n vol jaor veur de böste.
Wiej warkt al wat 't halen kan, wiej klaagt ok röstig mer vandan
mer…………..èt toch dikke wöste.

TC. Budde oet: Twenteland, 4-de jrg. nr. 7



31 dec Silvester.
Het blijft vandaag bewolkt maar zo goed als droog in Enschede, met vanmiddag nog wel regen. De temperatuur stijgt tot 14 °C en de wind is matig.

Nemt met oet ’t vergang’n joar wat good was
en verbetterd in ’t kommende wat slecht was.
‘k Wunske oe met mekoar
’n Good en gezeag’n riek jaor.
’n Zalig oet eande en ’n good begin.

Silvester strompelt deur de straoten,
’t aole jaor geet ons verlaoten.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

‘k Wunske oe, as ieder jaor: Völ heil en zeagen in ’t ni’je jaor.


NIEJJAORSMORGEN
Is niejjaorsmorgen
blank en zonder zorgen
Bunt alle zorgen veurbiej
En ku-j beginnen now opniej
Nee, ze blieft ok daor
De zorgen van veurig jaor
Ze bunt oldejaorsnacht neet weg egaon
Ze gaot met en blieft veur ow staon
Zorgen um owzelf en um ow heer
Dat blif ok dit nieje jaor weer
Toch hop ik dat iej met ow zorgen
kunt zeggen: dank ow veur dizzen nieje morgen
.
Dinie Korten-Jentink.

Januari, de maand die we ook wel louwmaand, ijsmaand, wolfsmaand of hardmaand noemen.
Jannewarie is verneumd noar ’n god Janus.
Janus was ’n Romeinse god van deurn en poortn. Hee kon 2 kaanten op kieken noar veurten en noar achtern..
louwmoand. In dizze moand wodden de vellen van de geslachte deers looid um der leer van te maken.


1 jan Maria.
Het blijft vandaag bewolkt maar droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 13 °C.

De dagen lengen op Nieuwjaar een vlooiensprong,
op Driekoningen een hertesprong,
op St. Sebastiaan een vol uur.
Gebruikersavatar
enschedeinansichten
Member
Member
Berichten: 4167
Lid geworden op: do jan 08, 2009 9:24 pm
Locatie: Enschede
Contacteer:

Re: Spreek je dialect

Bericht door enschedeinansichten »

Geluk in tuk.
Schat iedereen op waarde maar laat daarbij wel iedereen in zijn waarde.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

A’j pech hebt brek ie ’n vinger in ’t nösgat.( in de riestepap).of
A'j pech hebt brek iej ’n doem met vleu vangn.
Als je pech hebt breek je de duim bij het vlooienvangen. Een ongeluk zit in een klein hoekje.


A’j slaopt, he’j gin taandzeerte.


Vrogger koi’j an de nie’j jaorwensen heuren of iemand rooms, hervormd of niks was.
Hervormden wensen oe steevast völ heil en zeagn, mer de roomsen hadden as wens
altied zalig niejaor en wa’j geen van beiden dan heurn ie meestal de beste wensen.


2 jan Macarius van Alexandrië.
Het blijft vandaag bewolkt en de neerslagkans blijft hoog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 12 °C.

Op de dag van Sint Markaar,
staat dikwijls herfstweer klaar.

Zoals het weer op Sint Markaar,
zo wordt september duf of klaar.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Good beslaangn op ’t ies kommen. ’t Spul good terecht hebben. Goed voorbereid zijn. Goede argumenten verzameld hebben.
Als iemand zich voor een bepaalde taak speciaal heeft moeten voorbereiden bijv. door veel te lezen of een voorstel uit te werken.
De uitdrukking is afkomstig van ’t gebruik dat men paarden die op ’t ijs de arrenslee of een vrachtslee trekken op scherp zet, de hoefijzers beslaan met scherpe ijzeren punten.


Wil gin naamn neumn, zea ’t wief,
Mar to har ze allns a vertelt.


3 jan Genovefa van parijs.

Het blijft vandaag bewolkt maar zo goed als droog in Enschede, met vanmiddag kans op een regenbui. De temperatuur stijgt tot 10 °C.
Wie op Sint Genovefa snoeit,
zijn boomgaard overmachtig bloeit.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

As 't nen ezzel te good geet, wil hee op 't ies daansen. Het zijn sterke benen, die de weelde kunnen dragen.
Het is moeilijk een goed mens te blijven als je veel succes of vrijheid hebt.


Elken boer is greuts op zienen stal.




4 jan Faraïldis van Gent.
Het is vanmorgen bewolkt en de kans op neerslag neemt toe in Enschede, de temperatuur stijgt tot 7 °C.

De dagen van nieuwjaar tot Drie Koningen lengen net zoveel als een hondje over een hekje kan springen.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Met Sint Juttemis, as de kalver op ’t ies danst. Dat gebeurt nooit. Een schertsend gegeven belofte , die men niet denkt na te komen.
Hee betaalt ‘m met Sint Juttemis. Sint Jutte bestaat niet als een heilige, maar men vermoed, dat de naam een verbastering zou zijn van Sint Judith. Haar naamdag is op 17 Augustus en dan dansen de kalveren zeker niet op het ijs.


’n Aöldsten mot vaak ’t wieste wean.



5 jan Gerlach van Houthem.
Louwmaand looimaand.
Deze 2 benamingen voeren ons met vele oude aanduidingen als lomand, louwmaand naar looien. Dit alles duidt erop dat de mens zich bezighoudt met het looien en prepareren van de huiden van de in het najaar geslachte dieren.
Het wordt vandaag geleidelijk zonniger en de kans op neerslag neemt af in Enschede, met vanochtend en vanmiddag nog wel regen. De temperatuur stijgt tot 6 °C.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Op stroef ies kö’j moeilijk schaatsen. Op stroef (antoniem glad) ijs is het moeilijk schaatsen.
Het is kats stroef wordn ‘t glit veur gin meter meer.


Ie mot spoar’n as de knip vol is, as he leug is help ‘t spoar’n nich meer.


6 jan Drie koningen.
Het wordt vandaag geleidelijk bewolkter maar het blijft droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 5 °C.

Nao dreekönnige wodt de dage nen hanentred lenger.

Dree koninge helder en klaor,
Dat gif vol vruchten van ’t jaor.

Driekoningen geen ijs, winter van de wijs, en geen vorst voor januaar,
leg de wol voor maart maar vast klaar.

Zoals de wind op Driekoningen staat, staat hij bijna het hele jaar.

As de drie Koningen bunt in`t land, kump de vorst in`t vaderland!
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

As't water zakt, kraakt't ies = excuus voor het laten van een wind tijdens het plassen.
As 't water zakt, kraakt 't ies, zee de boer den teeg'n nen boom stun en leut 'r ene vleeg'n.



Echte leefde is as n keers,
Hee verbraand zich zölf,
Um aandern licht te gemmn.




7 jan Raimundus van Penyafort.
Wolfsmaand. Door onze vroegere Germaanse bewoners al Wolfsmonath genoemd. Alles wijst op de felle en intense kou en de sneeuw die juist in deze maand mogelijk zijn. De wolven verlaten dan de bossen en gaan in de buurt van de menselijke bewoning op zoek naar voedsel.
Het blijft vandaag bewolkt en de kans op neerslag neemt toe in Enschede, met vanmiddag nog wel regen en vanavond natte sneeuw. De temperatuur stijgt tot 5 °C.

Muggendaans in jannewaar,
maakt van de boer een bedelaar.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Bom ies. Ijs met lucht eronder.
Ijs in een sloot waar het water er onder is weggelopen.


Ai’j meent dat alles verloorn is,
Blif oe aaltied nog de toekomst.



8 jan Goedele van Brussel.
Het wordt vandaag geleidelijk bewolkter en de kans op neerslag neemt toe in Enschede, met vanmiddag en vanavond regen. De temperatuur stijgt tot 3 °C.
Januari -Hardmaand. In oude almanakken gebruikt men vaak de benaming Hardmaand of Hardemaand.
In het Duits zien we namen als Hartmonat en Hartung. Duidelijk wordt ook hier ingespeeld op het strenge winteren van januari.

In januari völ raegen en weinig snee,
dut 't land en de boeren wee.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Op oald ies vrös ’t lich/gauw. Als een verkering uitgeraakt is, worden de betrekkingen vaak gemakkelijk weer aangeknoopt.
Men valt gemakkelijk op oude fouten terug.


As de mugn stekt, dan duurt 't bidden nich lange.


9 jan Waning van Fécamp.
Vanochtend is er veel bewolking met enkele buien. In de middag breekt de zon af en toe door. De middagtemperatuur ligt rond 5°C.
As jannewari is in ’t laand,
is ’t neudig dat de kachel braandt.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Ik begef mie op glad ies. Een risico nemen, iets zeggen of doen waar kritiek op zal komen.
Als iemand zich letterlijk op glad ij begeeft, neemt hij ook een risico namelijk om uit te glijden en te vallen.



Dree leu könt ‘n geheim bewaar’n as twee d’rvan dood bint.


10 jan Guillaume van Bourges.
Het wordt geleidelijk minder zonnig en het blijft droog in Enschede, met vanochtend kans op mist. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 5 °C.

Jannewari zonner reag’n
is veur de boer nen zeag’n.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Treadn as nen ieslaander en loopn as nen krielhaann. Veel ophef en drukte maar weinig resultaat; veel geschreeuw en weinig wol.
Ieslaander = kip (met deels roodbruine veren) barnevelder (kip) Rhode-Islandhoen.


Deur vraogen word i’j wies,
Deur antwoord geven gries.




11 jan Salvius van Amiens.
Het wordt vandaag geleidelijk bewolkter maar het blijft droog in Enschede,. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 3 °C.

Tikt ’t roodbosje op de roet’n,
dan is ’t binnen nog warmer as boet’n.
Gebruikersavatar
enschedeinansichten
Member
Member
Berichten: 4167
Lid geworden op: do jan 08, 2009 9:24 pm
Locatie: Enschede
Contacteer:

Re: Spreek je dialect

Bericht door enschedeinansichten »

Salvius van Amiens (Frans: Sauve d'Amiens), was de vijfde bisschop van de Franse stad Amiens. Hij leefde in de 6e eeuw en 7e eeuw en is heiligverklaard.
Schat iedereen op waarde maar laat daarbij wel iedereen in zijn waarde.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

’t Ies kan ‘t noch nich liedn. Het ijs is nog niet sterk genoeg. Het ijs kan je nog niet houden.
Riemke:
’t Ies kan ’t lieden
’t Ies kan ’t lieden
Morn gaot wie schaatsenriejen.

Uit wat nog niet in Dijkhuis staat van A.L. Hottenhuis. Lieden - houden, dragen.
Het hef strabaant vreuren, het ies op de bek lid al. Het heeft streng gevroren, het ijs op de beek houdt al.
lieden', Algemeen Nederlands lijden, heeft hier de betekenis houden'. In Dijkhuis staan nog veel meer betekenissen aangegeven.
De zin van houden doet het ijs bijna een persoon worden: "Het ies lid", het ijs verdraagt het gewicht van een mens.
Voor kinderen is het altijd spannend om te kijken bij de eerste vorst of er al ergens een sloot is die het houdt.
Wij riepen dan vroeger luidkeels: "Het lid!" Vervolgens kwam dan iedereen toegelopen om zich te overtuigen en ja "dan heed het nich mear.".

Ho dunner 't ies, ho meer 't oetprebeert wördt.
As t ies te dun is mo’j nich gaon skaatsen.
Mar ik bin nich deur ‘t ies zakt. Ik ben niet door het ijs gezakt.



In nood leer ie ow vreende kennen, zea de kearl,
Mer bie’j n borrel leer ie alman kennen.



12 jan Bernardus van Corleone.
Het blijft vandaag bewolkt maar droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 5 °C en is de wind zwak, windkracht 2.

Is januari good,
dan hef ’t heele jaor mood.
Gebruikersavatar
GerritHondelink
Member
Member
Berichten: 4152
Lid geworden op: do feb 13, 2014 11:00 pm

Re: Spreek je dialect

Bericht door GerritHondelink »

Nich oawer ies van éé’n nacht gaon. Geen risico’s nemen, zich terdege voorbereiden.
Wie niet over één nacht ijs gaat, zoekt eerst uit of iets wel kan of het veilig is of het wel werkt.


Loat 't schoap mar rustig drieten, de wol was d'r wa um.



13 jan Hilarius van Poitiers.
Het wordt vandaag geleidelijk minder bewolkt maar het blijft droog in Enschede. Vanmiddag stijgt de temperatuur tot 6 °C.

Gef Sint Hilarius zunneschien rap zal ’t dan koalder wean.

Als het op Sint Hilarius vriest, zes weken winter aan een stuk.

Als het op St. Hilarius (13 januari) vriest, de boer zes weken niest.

Een zonnetje op St-Hilariusdag haal maar hout voor de winter voor de dag
Plaats reactie