Spreek je dialect

[GerritHondelink]

Reern. Tekeer gaan, schreeuwen, tieren, roepen, huilen, loeien.
Dat wichke is nen reerbekken, ’t huult um elkn kleenigheid. Dat meisje is een huilebalkje het huilt om iedere kleinigheid.
Huilebalk = kind dat gedurig krijt en huilt; om het minste vaak huilen. ook) hoed met neergeslagen rand.


«Beste mevrouw. Ik heb een bijzonder goed nieuws voor u.»
«Ik ben geen mevrouw, ik ben juffrouw.»
«Zo?
Nou beste juffrouw, dan heb ik een bijzonder slecht nieuws voor u.»


23 juni Jozef Cafasso
Is ’s aovonds laat ne spinne ter been,
rekk’n op reagn, tien tegen een.

[GerritHondelink]

Der koomp reagn: de kraejn reert um water, ze hebt dörs.
Het gekras van een kraai is een slecht voorteken; als kraaien samenscholen met raven is dat een voorbode van sneeuw en regen;
boze geesten kunnen zich vermommen als kraai èn kraaien worden in verband gebracht met landbouwschade.
Kortom, kraaien hebben een slechte naam en daarom zien we ze liever gaan dan komen.


As domheid zeer deu dan liepn sommige leu nen heel’n dag te huul’n !!!



24 juni Johannes de Doper, Alena van Brussel.
Een belangrijke volksheilige in Twente en de Achterhoek is Sint-Jan,
Johannes de Doper, die 24 juni zijn feestdag heeft. Hij luidt het begin van de hooioogst in.
Geet met Sint Jan ’n leendeboom in ’n bleui’j,
’n boer wearkt of met ’t leste heui.

[GerritHondelink]

Dee koo reert der wat of. Die koe loeit veel.
Waarom loeit een koe? Met loeien zegt een koe eigenlijk: 'Hier ben ik'.
Dat is belangrijk bij moeder en kalf, bij stieren en bij dieren die van de koppel zijn afgedwaald of weggehaald. Ook tochtige koeien loeien om de aandacht op zichzelf te vestigen, net als hongerig rundvee.


Nen grieze doeve geet naor nen dokter en vrög um de pil.
Nem mie nich kwaluk zegn dokter op oen’n leaftied heb ie dat nich meer nödig
Juust umdat ik um nich meer nödig heb he ‘k um nödig veur oons dienstmeakn.


25 juni Wilhelmus van Vercelli
Dag van de Zeevaarder
A’j andievie wilt aeten , mo ’j Sint-Jan niet vergaeten.

[GerritHondelink]

Hee hef zien vrouw in n duuster oetzoch.
Hij heeft een oerlelijke vrouw.


GLEUNIGEN GERRIT (1)
Heel völ jaoren geleden lag d'r an 'n zaandweg van de Brookheurn naor Buurse, ne grote boerderi'j, "Het Weustink". Vrouw Weustink, ne wedevrouw, weun daor met here twee zöns,Hendrik en Gerrit.
Hendrik was nen stevvigen keerl, dee heel wat waerk kon verzetten, meer Gerrit, dat was 'n luk nen aparten en nich zo rap in 't begriepen.
Veur het gewone waerk op 't laand en in 'n stal hadden ze nen knecht en as hulp in de hoeshaolding was der ook nog 'n wicht, Maaike.
Now was Gerrit al van begin of an verleefd op Maaike, een knap en aordig ding van net twintig jaor en op nen aovend, to ze allebei alleen op de del warren, har Gerrit teggen Maaike zegd, dat e heer zo oonwies geern meug lieden en of zee wal met hem verkering wol hebben.
He deu dat echter zo stuuntelig dat 't wicht hem in zien gezicht oetlachen en votleup.
Korte tied later meus e ook nog anzeen, dat zien breur meer geluk bi'j heer har.
Gerrit trok zich al meer en meer terug. Vaak zat e nen helen zet stil veur zich oet te staren en d'r begun ne kwaoje ofgeunstigheid in hem op te kommen: teggen zien breur en teggen het wicht. En to wör vrouw Weustink zeek en nich lang daornao kwam ze onverwochts nog oet de tied.
Nao de groow war beslotten dat Hendrik en Maaike zollen trouwen en 'n jaor later was de brulft.
Taante Marie, ne zuster van de verstaorven vrouw Weustink, was al 'n paar dagen eerder kommen um de boel op regel te brengen en op 'n maorgen van de brulft vreug zee an Gerrit, of he wat dannentek en hulst wol snieden um daormet de steul van 't bruidspaar te versieren.
Doch Gerrit har wat veur zich hen monkeld, was de deur oet gaon en nich weerum kommen.
Taante Marie har to zölf het mes meer pakt en wat greun ofsnedden.
En to kwammen de eerste brulftegasten. Het was op het aerf ne drokte van belang en al gauw stund 't der vol met tilbury's en kuutskes en in 'n stal was nauwlijks nog plek veur al de peerden. Het was van dat kaolde, vrezende weenterweer, meer in 't hoes was 't waarm en op de del war daanst op 't muziek van ne trekharmonica.
Etten en dreenken was der volop, want bi'j Weustink warren ze nich zunig.
'n Helen dag deur was 't 'n kommen en gaon van familie en bekaenden.
In 'n naomiddag was het wat beginnen te waeien en de lucht betrök hoo langer hoo meer en to 's aovends de leste gasten vot gungen, joelen ne harde weend um 't hoes en waeiden nen fienen jachtsnee oonder de deur en langs de sponningen van de kleine ruutkes naor binnen.



26 juni Josemaria Escriva
Internationale Dag ter Bestrijding van Drugs
Internationale Dag van Slachtoffers van Marteling en Foltering
Now op tied met kali mesten,
dan wil ’t gewas um ’n besten.

[GerritHondelink]

De binn’nbaand komt der aardig deur. Hij begint aardig kaal te worden.


GLEUNIGEN GERRIT (2)

Korte tied later was 't duuster in de boerderi'j en lag iedereen in 't ber, behalve Gerrit. Dee was met de kleer an gaon liggen. Nao 'n zetke stund e op en sloepen zachtjes naor 'n heerd, waor de aske nog wat lag te gleuien. He rakelen 't vuur weer op, deu d'r wat van in 'n kumke en leup naor de del.
Daor smeet e 't kumke met 'n inhaold in 't heui...
To lichten e de kleenk van de niendeur op en zoonder geluud te maken stappen e naor boeten en verdween in de kaolde, staormachtige weenternacht.
Het heui har al gauw vlam vat en 't vuur greep rap um zich hen. Deur de niendeur, dee los was blieven staon, steuf de weend naor binnen en in 'n oogwenk van tied stund de hele boerderi'j van veur tot achter in braand.
De vlammen raosden en knetterden en grepen allens in ere vurige klauwen.
"Het Weustink" was nich meer te redden.
To 's aanderdagensmaorgens Kiepen-Beernd met ziene negotie langs kwam en verschrikt bi'j de tot op de groond to ofgebraande boerderi'j bleef staon, dreugen ze de verkoolde lichamen van de pas getrouwde jongeleu vot oet den smeulenden en rokenden puunhoop.
Gerrit was d'r vandeur gaon, de kaant oet van 't Buurserzaand, meer in dee koolte en zoonder etten en dreenken kon e 't daor nich lang volhaolden.
Deur gebrek meus e zichzölf op 't lest angewen bi'j het gerecht en kwam in 't gevang, waor he 'n jaor of wat later stöörf. Seend dee tied zaggen de leu vaak op nen boesterigen weenteraovend daor, waor "Het Weustink" staon har, vlammen aover de heide dwalen.
Sommigen hadden daorin 'n manspersoon herkaend. "Gleunigen Gerrit" neumden ze dat verschiensel.
Later, to de heide wör ontgonnen en op dee plek weer ne boerderi'j was bouwd, kwam der 'n eind an dat gespook. Misschien dat Gerrit now dan eindelijk ziene röst hef voonden...
Georg Frieman Oet de Moespot



27 juni Cyrillus van Alexandië
As ’t reagnt op ’n Heilgen Zeuvenslaoper (27-6),
reagnt nog tot zeuven daagn later.
Juni meer droog dan nat, vult met goede wijn het vat.

[GerritHondelink]

Mok bie oe kommn.
Als je zo doorgaat kun je een oplawaaier verwachten.


VAKANTIELEEFDE
Zee hadden zich veur 't eerst ezene daor op de camping bij de stad.
Zee von um machtig, zo bezunder, zo serieus, hee had je dat.
Hee had 't van eur ok slim te pakken en neumen eur 'mien könnegin".
lk gao veur ow deur veur en water en vleeg den zövvenden hemel in.
De dage vlogen umme en 't ende kwam veur eur beiden al in zicht.
Nog veer, dree, nog twee, nog ene en dan reep 't wark waer as ne plicht.
Ik zal ow schrieven, lange breve en an ow denken dag en nach,
zae hee bi 't afscheid, ton zee veur 't leste in zien armen lag.
Zee wachten lange op de breve, maor zoas dat meestal geet
met heftige vakantieleefdes, dee breve kwammen neet.
Riek Krosenbrink-Naves (Wenters dialect)


28 juni Irenaeus van Lyon
Internationale Capslockdag.
Internationale Tau-Dag
At ’n koekoek röp nao Sint-Jan, kump der duurte an.

[Veteraan]

CAPSLOCKDAG
HET MOET NIET GEKKER WORDEN !

[GerritHondelink]

BETTER DOAR SCHRIEVEN AS DOAR DOON. of

ZE WEET VAN GEKKIGHEID NICH MEER WAT ZE BEDEANKEN MOT.

[GerritHondelink]

Aandere pötte bie ’t veur motten zetten.
Andere maatregelen nemen.



Wat krom is, is nich liek.


29 juni Petrus en Paulus
Als de hooioogst in volle gang is kan de boer geen regen gebruiken.
Daarom ziet hij met angst en beven naar Peter en Paul uit.
De apostelen Petrus en Paulus hebben samen hun feestdag op 29 juni.
Als het regent blijft dat dertig dagen zo.
Rond deze datum schiet de rogge snel omhoog. Met St.-Petrus Macht rijpt het koren dag en nacht

[GerritHondelink]

Doot wa’j zegt, dan leeg ie nich. Doe wat je zegt dan lieg je niet.



AANVAARN
Zo schient de zunne en zo is ze weg,
Het wear wordt dan soms slech.
Zo is der blieschop en zo verdreet,
wie begriept het soms neet.
Dat is wat 't laeven uns vake gif,
aanvaarn is alles wat ovver blif.
J.Konings-Nijweide


30 juni Clotildis
Picknickdag
Wereld Asteroïdendag
Voor de boer moet juni zonnig en warm zijn;
af en toe moet er zachte regen vallen.

[GerritHondelink]

Liek wean.
Over en weer niets te vorderen hebben.


’t Leamn is zo eenvoaldig, mar de leu hebt ’t zo woonderluk en zo lastug maakt.



01 juli Theodoricus
Juli, de maand die we ook wel hooimaand noemen.
As in juli de zunne braandt,
Dan hef de boer wille op ’t laand.

[GerritHondelink]

't Geet er of as in ’n jöddenkerk.
Dit zegt men wanneer ergens allen door elkaar schreeuwen, te gelijk spreken; een geroezemoes van stemmen.
In de synagoge bidt ieder, zoals het aan anderen voorkomt, op zijn eigenhoutje, de een vlugger en luider dan de ander, maar allemaal tegelijk en hard op.



DÖRS
Betekenis 1 dorst.
Hes dörst? goa noar de hörst, door lig n heùndeken, dat pist die vlak in t meùndeken.
Ik heb zon dörs as n mölnpeerd. Ik heb erge dorst.

Betekenis 2 lustgevoelens.
Dörs hebn / kriegn op . zin hebben / krijgen in (iemand); vallen op (iemand); dorst krijgen naar(iemand); begeerte krijgen naar (iemand)
Doar za'k gin dörs op kriegn. Ze is niet aantrekkelijk.
Op den zal e gin dörs kriegn, a leg iej der n kilo zoalt biej nöast. Hij zal haar nooit begeren, al was ze de laatste vrouw op aarde.



02 juli Processurs en Martianus
Wereld UFO Dag
‘k zeg oe: Juli zweet,
Maakt ’t heui gereed

[Veteraan]

Kleine correctie:
Doar za'k gin dörs op kriegn. Hij is niet aantrekkelijk.
Op den zal e gin dörs kriegn, a leg iej der n kilo zoalt biej nöast. Zij zal hem nooit begeren, al was hij de laatste man op aarde.

Ja....zo kan het ook!

[hans]

kan ook , maar komt minder voor ?

[Veteraan]

kan ook , maar komt minder voor ?

In welke molshoop woon jij?

[hans]

twekkelerveld

[Veteraan]

twekkelerveld

Ach, dat zegt genoeg. Wat sneu...

[hans]

Ja he ?

[Veteraan]

Ik kan het beamen.

[GerritHondelink]

Bi’j wa good snik.
Ben je wel goed bij je hoofd.
Als er van iemand gezegd wordt dat hij niet goed snik is, wil dat zeggen dat er een steekje los zit.(hij doet of zegt rare dingen).
Snik heeft hier niets met huilen te maken, maar is vermoedelijk verwant aan snugger.


Nem nooit gin vrouw dee vleit
En ok gin hen dee kreit.


03 juli Thomas
Dag van de Huis-aan-Huiskrant
In disse maond gen vensters sloeten,
De waörmte koomp oe te meute boeten.